[ویکی فقه] نسب قریش (کتاب). کتاب «نسب قریش»، نوشته ابو عبدالله، مصعب بن عبدالله بن مصعب زبیری ، در قرن سوم هجری، به زبان عربی می باشد.
زبیری، برای نمایاندن انساب قریش که امری مهم در زمان خود تلقی می شده و البته امروزه نیز برای درک بسیاری از مسائل مهم تاریخی قابل استفاده است، دست به تالیف چنین کتابی زده است. کتاب، از دوازده بخش تشکیل یافته که هر بخشی مستقلا با بسمله و حمد و ثنای الهی و صلوات بر پیغمبر و آل و اصحاب وی آغاز شده است. انسابی که در بخش های دوازده گانه ذکر شده اند، همگی به هم مربوطند.
گزارش محتوا
در بخش اول، ابتدا، نسب معد بن عدنان با چندین واسطه به حضرت ابراهیم علیه السّلام (پدر حضرت ابراهیم، طبق یک روایت ، « آزر » و طبق روایتی دیگر، « تارح » ذکر شده است) و نسب آن حضرت، با چند واسطه به حضرت نوح و نسب وی، به همین ترتیب به ادریس نبی و نسب او نیز به همین شکل به شاث یا شیث پیامبر، پسر آدم ، منتهی شده است. سپس به ترتیب از فرزندان عدنان ، فرزندان معد بن عدنان، فرزندان کنانة بن خزیمه ، فرزندان نضر بن کنانه ، فرزندان عبد المطلب بن هاشم ، فرزندان عبدالله بن عبد المطلب ، فرزندان عباس بن عبد المطلب و فرزندان عبدالله بن عباس یاد شده است.در بخش دوم، به ترتیب فرزندان ابو طالب بن عبد المطلب ، فرزندان علی بن ابی طالب ، فرزندان حسن بن علی ، فرزندان حسن بن حسن و فرزندان حسین بن علی ، ذکر شده اند.در بخش سوم، به ترتیب از فرزندان محمد بن علی بن ابی طالب ، فرزندان عباس بن علی ، فرزندان عمر بن علی بن ابی طالب ، فرزندان جعفر بن ابی طالب ، فرزندان عقیل بن ابی طالب ، فرزندان حارث بن عبد المطلب ، فرزندان ابو لهب بن عبد المطلب ، بقیه فرزندان هاشم بن عبد مناف ، فرزندان مطلب بن عبد مناف ، فرزندان عبد شمس بن عبد مناف ، فرزندان امیة (امیه اکبر) بن عبد شمس، فرزندان ابو العاص بن امیه و فرزندان عثمان بن عفان یاد شده است.در بخش چهارم، به ترتیب از فرزندان حرب بن امیه ، فرزندان ابو سفیان بن حرب ، فرزندان معاویة بن ابی سفیان ، فرزندان عتبة بن ابی سفیان ، سایر فرزندان ابی سفیان و بنی حرب بن امیه یاد شده است.در بخش پنجم، از بقیه انساب بنی امیه، انساب مروانیه و انساب بنی عبد شمس یاد شده است.در بخش ششم، به ترتیب از فرزندان ابو العیص بن امیة بن عبد شمس، فرزندان نوفل بن عبد مناف و فرزندان عبد العزی بن قصی یاد شده است.در بخش هفتم، به ترتیب از فرزندان اسد بن عبد العزی ، فرزندان زبیر بن عوام ، فرزندان عبد الدار بن قصی ، فرزندان عبد بن قصی و فرزندان زهرة بن کلاب یاد شده است.در بخش هشتم، به ترتیب از فرزندان تیم بن مره ، فرزندان جدعان بن عمرو بن کعب، فرزندان عبد مناف بن کعب و فرزندان کعب بن سعد یاد شده است.در بخش نهم، از فرزندان یقظة بن مره که همان بنو مخزوم بن یقظه اند، یاد شده است.در بخش دهم، به ترتیب از فرزندان عدی بن کعب ، فرزندان عمر بن خطاب و فرزندان عویج بن عدی بن کعب یاد شده است. در بخش یازدهم، به ترتیب از فرزندان هصیص بن کعب ، بنو جمح، فرزندان سهم بن عمرو بن هصیض بن بن کعب و فرزندان عامر بن لؤی یاد شده است. در بخش دوازدهم، به ترتیب فرزندان ابو قیس بن عبد ود ، فرزندان جذیمة بن مالک بن حسل ، فرزندان معیص بن عامر بن لؤی ، فرزندان سامة بن لؤی ، فرزندان سعد بن لؤی ، فرزندان حارث بن لؤی، فرزندان تیم بن غالب ، فرزندان حارث بن فهر و فرزندان محارب بن فهر ذکر شده اند.
وضعیت کتاب
فهرست فروع قریش ، فهرست اسماء اعیان اشخاص، فهرست اسماء شعرایی که ابیاتی از آنها در متن کتاب آمده است، فهرست اسماء اماکن و بلاد و وقایع و ایام، به همراه فهرست عام در آخر کتاب ذکر شده است.
زبیری، برای نمایاندن انساب قریش که امری مهم در زمان خود تلقی می شده و البته امروزه نیز برای درک بسیاری از مسائل مهم تاریخی قابل استفاده است، دست به تالیف چنین کتابی زده است. کتاب، از دوازده بخش تشکیل یافته که هر بخشی مستقلا با بسمله و حمد و ثنای الهی و صلوات بر پیغمبر و آل و اصحاب وی آغاز شده است. انسابی که در بخش های دوازده گانه ذکر شده اند، همگی به هم مربوطند.
گزارش محتوا
در بخش اول، ابتدا، نسب معد بن عدنان با چندین واسطه به حضرت ابراهیم علیه السّلام (پدر حضرت ابراهیم، طبق یک روایت ، « آزر » و طبق روایتی دیگر، « تارح » ذکر شده است) و نسب آن حضرت، با چند واسطه به حضرت نوح و نسب وی، به همین ترتیب به ادریس نبی و نسب او نیز به همین شکل به شاث یا شیث پیامبر، پسر آدم ، منتهی شده است. سپس به ترتیب از فرزندان عدنان ، فرزندان معد بن عدنان، فرزندان کنانة بن خزیمه ، فرزندان نضر بن کنانه ، فرزندان عبد المطلب بن هاشم ، فرزندان عبدالله بن عبد المطلب ، فرزندان عباس بن عبد المطلب و فرزندان عبدالله بن عباس یاد شده است.در بخش دوم، به ترتیب فرزندان ابو طالب بن عبد المطلب ، فرزندان علی بن ابی طالب ، فرزندان حسن بن علی ، فرزندان حسن بن حسن و فرزندان حسین بن علی ، ذکر شده اند.در بخش سوم، به ترتیب از فرزندان محمد بن علی بن ابی طالب ، فرزندان عباس بن علی ، فرزندان عمر بن علی بن ابی طالب ، فرزندان جعفر بن ابی طالب ، فرزندان عقیل بن ابی طالب ، فرزندان حارث بن عبد المطلب ، فرزندان ابو لهب بن عبد المطلب ، بقیه فرزندان هاشم بن عبد مناف ، فرزندان مطلب بن عبد مناف ، فرزندان عبد شمس بن عبد مناف ، فرزندان امیة (امیه اکبر) بن عبد شمس، فرزندان ابو العاص بن امیه و فرزندان عثمان بن عفان یاد شده است.در بخش چهارم، به ترتیب از فرزندان حرب بن امیه ، فرزندان ابو سفیان بن حرب ، فرزندان معاویة بن ابی سفیان ، فرزندان عتبة بن ابی سفیان ، سایر فرزندان ابی سفیان و بنی حرب بن امیه یاد شده است.در بخش پنجم، از بقیه انساب بنی امیه، انساب مروانیه و انساب بنی عبد شمس یاد شده است.در بخش ششم، به ترتیب از فرزندان ابو العیص بن امیة بن عبد شمس، فرزندان نوفل بن عبد مناف و فرزندان عبد العزی بن قصی یاد شده است.در بخش هفتم، به ترتیب از فرزندان اسد بن عبد العزی ، فرزندان زبیر بن عوام ، فرزندان عبد الدار بن قصی ، فرزندان عبد بن قصی و فرزندان زهرة بن کلاب یاد شده است.در بخش هشتم، به ترتیب از فرزندان تیم بن مره ، فرزندان جدعان بن عمرو بن کعب، فرزندان عبد مناف بن کعب و فرزندان کعب بن سعد یاد شده است.در بخش نهم، از فرزندان یقظة بن مره که همان بنو مخزوم بن یقظه اند، یاد شده است.در بخش دهم، به ترتیب از فرزندان عدی بن کعب ، فرزندان عمر بن خطاب و فرزندان عویج بن عدی بن کعب یاد شده است. در بخش یازدهم، به ترتیب از فرزندان هصیص بن کعب ، بنو جمح، فرزندان سهم بن عمرو بن هصیض بن بن کعب و فرزندان عامر بن لؤی یاد شده است. در بخش دوازدهم، به ترتیب فرزندان ابو قیس بن عبد ود ، فرزندان جذیمة بن مالک بن حسل ، فرزندان معیص بن عامر بن لؤی ، فرزندان سامة بن لؤی ، فرزندان سعد بن لؤی ، فرزندان حارث بن لؤی، فرزندان تیم بن غالب ، فرزندان حارث بن فهر و فرزندان محارب بن فهر ذکر شده اند.
وضعیت کتاب
فهرست فروع قریش ، فهرست اسماء اعیان اشخاص، فهرست اسماء شعرایی که ابیاتی از آنها در متن کتاب آمده است، فهرست اسماء اماکن و بلاد و وقایع و ایام، به همراه فهرست عام در آخر کتاب ذکر شده است.
wikifeqh: نسب_قریش _(کتاب)