نبرد کورسون–چرکاسی ( به روسی: Корсунь - Шевченковская операция ) که با عنوان محاصره کورسون–چرکاسی نیز شناخته می شود، نبردی در جبهه شرقی جنگ جهانی دوم در اوایل سال ۱۹۴۴ در ناحیه بین شهرهای چرکاسی و کورسون - شفچنکیفسکیی در مجاورت کرانه غربی رود دنیپر در جنوب کی یف بین نیروهای ورماخت و ارتش سرخ بود. در جریان این نبرد دو سپاه آلمانی در نزدیکی رود دنیپر به محاصره افتادند. نیروهای شوروی هفته ها تلاش کردند یگان های در محاصره را منهدم کنند. در طرف مقابل آلمانی ها نیز از داخل و خارج از محاصره در تلاش برای شکستن حلقه بودند. ورماخت در نهایت با تحمل تلفات سنگین قادر گشت بخشی از قوای خود را به سمت غرب از محاصره خارج کند.
مجموعه عملیات های متوالی ارتش سرخ در سال ۱۹۴۳ مظهر بلوغ دکترین نظامی شوروی بودند. هر یک از این عملیات ها ضربه سختی بر پیکر ورماخت با مشکلات بی پایان در زمینه منابع، نیروی انسانی و سوخت، وارد آورد. تمرکز حملات ارتش سرخ در این عملیات ها بر نواحی جنوبی بود. تمام شش ارتش تانک شوروی در این قسمت عمل می کردند. ارتش سرخ در اوکراین برتری عددی سه به یک داشت. شوروی با عملیات های فریب اغلب برتری عددی بسیار بیشتری همچون ده به یک در برخی نقاط خاص رخنه ایجاد کرده بود. [ ۳] پیشروی ارتش سرخ در جنوب تا پایان ماه دسامبر سال ۱۹۴۳ موجب پس گرفته شدن کی یف و ایجاد یک برآمدگی در خط مقدم شوروی تا غرب ژیتومیر گشت. [ ۴] ارتش چهارم زرهی در جناح شمالی گروه ارتش جنوب ورماخت با توانی فرسوده قادر به مقاومت در برابر این حملات نبود. جبهه یکم اوکراین شوروی تحت امر ارتشبد نیکولای واتوتین با نفوذ صد کیلومتری در عرض یک هفته اتصال گروه ارتش های جنوب و مرکز ورماخت را قطع کرد. افزایش کیفیات رزمی ارتش سرخ در تمامی سطوح عیان و مفهوم عملیات در عمق آن با اتکا به شبکه تدارکاتی به شدت بهبود یافته، مؤثر واقع شده بود. [ ۵]
بدین ترتیب خط مقدم گروه ارتش جنوب ورماخت در اوکراین به هیچ وجه خطی شمال - جنوب که بهترین زاویه جهت حفظ شدن توسط نیروهای محدود و تضعیف شده آلمانی به حساب می آمد، نبود و این یگان خطی کم و بیش مورب را حفظ کرده بود؛ چرا که ورماخت سعی داشت بلندترین خط ممکن را نگاه دارد. در این شرایط، درحالیکه ورماخت با تحمل تلفات سنگین نبردهای گذشته، با نیروی اندک در اختیارش قادر به حفظ این موقعیت نبود و گروه ارتش جنوب آن در خطر افتادن در محاصره با چرخش نیروهای ارتش سرخ به سمت جنوب، بین آن ها و دریای سیاه یا کوه های کارپات قرار داشت، برخی از جمله فیلدمارشال اریش فن مانشتاین، فرمانده گروه ارتش جنوب، مایل به رها کردن مواضع رود دنیپر و عقب نشستن به خطی کوتاه تر بودند. ورماخت از این طریق می توانست لشکرهایی را آزاد کند و در جایگاه ذخیره قرار دهد تا به کمک آن ها حفره های ایجاد شده در سایر قسمت های خط مقدم را پر کند یا در زمانی مناسب دست به ضد حملات بزند. به هر صورت چنین طرحی که به از دست رفتن اراضی زیادی می انجامید، خوشایند فرماندهی عالی آلمان نبود؛ چرا که از منظر راهبردی تصور می شد هر چه خط مقدم در قسمت جنوبی به مرز رومانی نزدیک تر شود احتمال خروج این کشور که همراهی عمده ای با آلمان داشت، از جنگ بیشتر می گردد. [ ۶] از این رو نیروهای آلمانی در خم رود دنیپر در جنوب برآمدگی ارتش سرخ، فرمان به حفظ مواضع پیشین خود به هر قیمتی گرفتند. [ ۴] تعدادی از یگان های ارتش یکم زرهی ورماخت حتی همچنان از طریق گذرگاه کم عمق اما ظاهراً غیرقابل دفاع و از نظر عملیاتی بی ارزشی در نیکوپول، آن سوی دنیپر حضور داشتند. [ ۷]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمجموعه عملیات های متوالی ارتش سرخ در سال ۱۹۴۳ مظهر بلوغ دکترین نظامی شوروی بودند. هر یک از این عملیات ها ضربه سختی بر پیکر ورماخت با مشکلات بی پایان در زمینه منابع، نیروی انسانی و سوخت، وارد آورد. تمرکز حملات ارتش سرخ در این عملیات ها بر نواحی جنوبی بود. تمام شش ارتش تانک شوروی در این قسمت عمل می کردند. ارتش سرخ در اوکراین برتری عددی سه به یک داشت. شوروی با عملیات های فریب اغلب برتری عددی بسیار بیشتری همچون ده به یک در برخی نقاط خاص رخنه ایجاد کرده بود. [ ۳] پیشروی ارتش سرخ در جنوب تا پایان ماه دسامبر سال ۱۹۴۳ موجب پس گرفته شدن کی یف و ایجاد یک برآمدگی در خط مقدم شوروی تا غرب ژیتومیر گشت. [ ۴] ارتش چهارم زرهی در جناح شمالی گروه ارتش جنوب ورماخت با توانی فرسوده قادر به مقاومت در برابر این حملات نبود. جبهه یکم اوکراین شوروی تحت امر ارتشبد نیکولای واتوتین با نفوذ صد کیلومتری در عرض یک هفته اتصال گروه ارتش های جنوب و مرکز ورماخت را قطع کرد. افزایش کیفیات رزمی ارتش سرخ در تمامی سطوح عیان و مفهوم عملیات در عمق آن با اتکا به شبکه تدارکاتی به شدت بهبود یافته، مؤثر واقع شده بود. [ ۵]
بدین ترتیب خط مقدم گروه ارتش جنوب ورماخت در اوکراین به هیچ وجه خطی شمال - جنوب که بهترین زاویه جهت حفظ شدن توسط نیروهای محدود و تضعیف شده آلمانی به حساب می آمد، نبود و این یگان خطی کم و بیش مورب را حفظ کرده بود؛ چرا که ورماخت سعی داشت بلندترین خط ممکن را نگاه دارد. در این شرایط، درحالیکه ورماخت با تحمل تلفات سنگین نبردهای گذشته، با نیروی اندک در اختیارش قادر به حفظ این موقعیت نبود و گروه ارتش جنوب آن در خطر افتادن در محاصره با چرخش نیروهای ارتش سرخ به سمت جنوب، بین آن ها و دریای سیاه یا کوه های کارپات قرار داشت، برخی از جمله فیلدمارشال اریش فن مانشتاین، فرمانده گروه ارتش جنوب، مایل به رها کردن مواضع رود دنیپر و عقب نشستن به خطی کوتاه تر بودند. ورماخت از این طریق می توانست لشکرهایی را آزاد کند و در جایگاه ذخیره قرار دهد تا به کمک آن ها حفره های ایجاد شده در سایر قسمت های خط مقدم را پر کند یا در زمانی مناسب دست به ضد حملات بزند. به هر صورت چنین طرحی که به از دست رفتن اراضی زیادی می انجامید، خوشایند فرماندهی عالی آلمان نبود؛ چرا که از منظر راهبردی تصور می شد هر چه خط مقدم در قسمت جنوبی به مرز رومانی نزدیک تر شود احتمال خروج این کشور که همراهی عمده ای با آلمان داشت، از جنگ بیشتر می گردد. [ ۶] از این رو نیروهای آلمانی در خم رود دنیپر در جنوب برآمدگی ارتش سرخ، فرمان به حفظ مواضع پیشین خود به هر قیمتی گرفتند. [ ۴] تعدادی از یگان های ارتش یکم زرهی ورماخت حتی همچنان از طریق گذرگاه کم عمق اما ظاهراً غیرقابل دفاع و از نظر عملیاتی بی ارزشی در نیکوپول، آن سوی دنیپر حضور داشتند. [ ۷]
wiki: نبرد کورسون–چرکاسی