ناقارا ( ترکی آذربایجانی: nağara, ارمنی: Դհոլ، گرجی: დოლი ) از سازهای قدیمی و کوبه ای مردمان آذربایجانی در جمهوری آذربایجان و ایران به ویژه در استان آذربایجان شرقی[ ۱] است، هرچند امروزه نه تنها در استان های آذربایجان غربی و اردبیل ایران، بلکه در سراسر کشورهای حوزه قفقاز و ترکیه شاهد رواج آن هستیم.
ناقارا ساز قدیمی آذربایجانی است که هم در جمهوری آذربایجان و هم در مناطق آذربایجان شرقی ایران نواخته می شده است. استاد وحید اسداللهی روایت می کند که در کودکی خود شاهد ناقارا نوازی نوازنده ای هشتاد ساله به نام سلیمان در تبریز بوده که وی می گفته از کودکی نواختن این ساز را آغاز کرده، و این مشاهدات، تاریخ رواج نواختن این ساز در آذربایجان ایران را تا حدود ۱۲۷۰ خورشیدی و اواخر دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار عقب می برد. [ ۲]
ناقارا یکی از مهم ترین سازهای پوست صداست، متشکل از استوانه ای معمولاً چوبی و در موارد پلاستیکی ( سازهای مشقی ) که بر دو سر دهانه آن پوست کشیده اند. پوست که در هر طرف دور طوقه فلزی دوخته شده، با طناب به بدنه استوانه ای وصل می شود. گفتنی ست در نوازندگی های حرفه ای تر از این طناب ها برای تغییر دادن کوک ساز هم استفاده می شود. روی بدنه ساز سه سوراخ برای ورود و خروج هوای داخل ساز تعبیه شده است.
ناقارا در قدیم به دو صورت وجود داشته است:
۱ - «ناقارای بزرگ» با قطر دهانه ۳۴ - ۳۵ سانتی متر و ارتفاع ۳۱ سانتی متر که امروزه در ارکسترها و آنسامبل ها به کار می رود.
۲ - «ناقارای کوچک» با قطر دهانه ۳۰ - ۳۲ سانتی متر، که همچنان نقش همراهی برای رقص های آذربایجانی را دارد. [ ۳]
این ساز تا پیش از تحول نوازندگی با دست، جزو سازهای محلی، و از آن پس بسته به مورد استفاده جزو سازهای محلی و شهری به شمار می رود. ناقارا، هم ساز همنوازی ( به همراه سرنا، ارکسترهای آذربایجانی و سمفونیک ) و هم ساز تکنوازی است. در ایران تا همین اواخر، نوازندگی از این ساز به دلیل نبود ارکسترها ، بیشتر محدود به مجالس عروسی و جشن ها بود[ ۴] ، هرچند با اقبال جدید به این ساز، شرایط برای ورود آن به ارکسترها بیش از پیش فراهم شده است.
شیوه نوازندگی قدیمی با چوب و ترکه، مانند نوازندگی سازهای خانواده دهل است، که چوب ( مضراب ) در دست غالب و ترکه در دست غیر غالب قرار گرفته و ساز با بند از گردن یا کتف نوازنده آویزان می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفناقارا ساز قدیمی آذربایجانی است که هم در جمهوری آذربایجان و هم در مناطق آذربایجان شرقی ایران نواخته می شده است. استاد وحید اسداللهی روایت می کند که در کودکی خود شاهد ناقارا نوازی نوازنده ای هشتاد ساله به نام سلیمان در تبریز بوده که وی می گفته از کودکی نواختن این ساز را آغاز کرده، و این مشاهدات، تاریخ رواج نواختن این ساز در آذربایجان ایران را تا حدود ۱۲۷۰ خورشیدی و اواخر دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار عقب می برد. [ ۲]
ناقارا یکی از مهم ترین سازهای پوست صداست، متشکل از استوانه ای معمولاً چوبی و در موارد پلاستیکی ( سازهای مشقی ) که بر دو سر دهانه آن پوست کشیده اند. پوست که در هر طرف دور طوقه فلزی دوخته شده، با طناب به بدنه استوانه ای وصل می شود. گفتنی ست در نوازندگی های حرفه ای تر از این طناب ها برای تغییر دادن کوک ساز هم استفاده می شود. روی بدنه ساز سه سوراخ برای ورود و خروج هوای داخل ساز تعبیه شده است.
ناقارا در قدیم به دو صورت وجود داشته است:
۱ - «ناقارای بزرگ» با قطر دهانه ۳۴ - ۳۵ سانتی متر و ارتفاع ۳۱ سانتی متر که امروزه در ارکسترها و آنسامبل ها به کار می رود.
۲ - «ناقارای کوچک» با قطر دهانه ۳۰ - ۳۲ سانتی متر، که همچنان نقش همراهی برای رقص های آذربایجانی را دارد. [ ۳]
این ساز تا پیش از تحول نوازندگی با دست، جزو سازهای محلی، و از آن پس بسته به مورد استفاده جزو سازهای محلی و شهری به شمار می رود. ناقارا، هم ساز همنوازی ( به همراه سرنا، ارکسترهای آذربایجانی و سمفونیک ) و هم ساز تکنوازی است. در ایران تا همین اواخر، نوازندگی از این ساز به دلیل نبود ارکسترها ، بیشتر محدود به مجالس عروسی و جشن ها بود[ ۴] ، هرچند با اقبال جدید به این ساز، شرایط برای ورود آن به ارکسترها بیش از پیش فراهم شده است.
شیوه نوازندگی قدیمی با چوب و ترکه، مانند نوازندگی سازهای خانواده دهل است، که چوب ( مضراب ) در دست غالب و ترکه در دست غیر غالب قرار گرفته و ساز با بند از گردن یا کتف نوازنده آویزان می شود.
wiki: ناقارا