منورقاری عبدالرشید

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] منورقاری عبدالرشید از علمای مبارز ترکستان در قرن چهاردهم هجری/ نوزدهم و بیستم میلادی بوده است.
وی در ۱۲۹۷ ق/ ۱۸۷۹ به دنیا آمد. در کودکی پدرش را از دست داد. خواندن و نوشتن را نزد مادرش و قرآن کریم را نزد عثمان قاری آموخت. در ۱۸۹۸ برای فراگیری علوم اسلامی به بخارا رفت و در آنجا به تحصیل تفسیر، حدیث و فقه پرداخت، اما به سبب تنگی معیشت و دشواری های مالی به تاشکند نزد مادرش بازگشت و مدتی در مسجد محله خود به امامت جماعت پرداخت.
فعالیت اجتماعی
منور قاری با روشنفکران ادیبان و سیاسیون معاشرت داشت و برای تحقق اهداف نهضت جدیدی ها سعی فراوان می کرد، چنانکه در ۱۹۰۱، اولین آموزشگاه نوین (اصول جدید) را افتتاح کرد و به تدریس شاگردان بر طبق شیوه های نوین آموزشی پرداخت. در همان حال یک جمعیت خیریه تاسیس کرد و جوانان با استعداد را برای فراگیری علوم اسلامی و علوم جدید به استانبول و اورنبورگ فرستاد. تشکیل این گونه جمعیت های خیریه از طرف دولت تزاری ممنوع شده بود.
فعالیت سیاسی
با وجود آنکه وی از ۱۹۰۵ شدیدا تحت مراقبت اداره سیاسی پلیس روسیه قرار داشت، اما همچنان به فعالیت های سیاسی ـ اجتماعی خود ادامه می داد. در ۱۹۰۶ نشریه ترقی را به مدیریت اسماعیل عابد در تاشکند انتشار داد که در نخستین شماره های آن از جراید دولتی روسیه به شدت انتقاد نمود. این نشریه در اندک زمانی مورد استقبال گسترده مسلمانان ترکستان قرار گرفت. اما دولت روسیه تزاری انتشار آن را پس از بیست شماره ممنوع کرد و مدیر مسئول آن را به زندان افکند. منور قاری در همان سال، نشریه علمی، سیاسی و ادبی دیگری با نام خورشید و با مدیریت خود منتشر کرد. اغلب سرمقاله های این نشریه درباره اوضاع سیاسی جهان و مسلمانان بود. در شمارة پنجم آن، اندیشه ایجاد یک «بازار مشترک اسلامی» را مطرح کرد و جوانان را به فراگیری دانش و تکنولوژی نوین تشویق نمود. دولت تزاری که نسبت به فعالیت های سیاسی ـ اجتماعی جدیدی ها بدگمان بود، در اواخر ۱۹۰۶ نشریه خورشید را ممنوع الانتشار و تجهیزات آن را مصادره کرد. او که پیش بینی چنین واقعه ای را کرده بود قبلا امتیاز سه نشریه به نام های شهرت، آسیا و حقیقت را گرفته بود که آنها را یکی پس از دیگری انتشار داد. وی در حین فعالیت های فرهنگی، تلاش خستگی ناپذیری را در راستای تربیت جوانان متعهد و بیگانه ستیز انجام می داد و آنان را برای فراگیری علوم و فنون جدید به عثمانی و تاتارستان اعزام می کرد تا به تدریج جایگزین کادرهای دولتی روسیه شوند و به همین سبب چندین بار زندانی شد.
تشکیل شورای اسلامیه
...

پیشنهاد کاربران

بپرس