منتقی الجمان فی احادیث الصحاح و الحسان

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ابو منصور حسن بن زین الدین، فرزند شهید ثانی، معروف به صاحب معالم، مؤلف کتاب رجالی منتقی الجمان فی احادیث الصحاح و الحسان می باشد
صاحب معالم در این اثر از میان انواع حدیث، به حدیث صحیح و حدیث حسن اکتفا نموده و این کتاب را به سبک «الدرر المرجان» علامه حلی تألیف کرده است. ایشان در این کتاب، مخصوصاً درباره اخبار، روش دشواری را انتخاب کرده که با توجه بدان، حداکثر اخبار امامیه از اعتبار می افتند. از بین ابواب فقهیه این کتاب که دو جلد، به غیر از عباداتش تدوین نشده است.
شیوه نگارش
مقدمه کتاب، دربردارنده شرح خصوصیات کتاب و بیان انگیزه مؤلف در تالیف آن است.مؤلف در مقدمه، دوازده فایده در درایه و رجال بیان کرده است که فهرست این فواید دوازده گانه عبارت اند از:معنای اقسام چهارگانه حدیث؛تزکیه و عدم تزکیه راوی به شهادت یک عادل؛روش های اسناد کتب اربعه؛مشایخ اجازه مؤلف؛اسناد مشیخه شیخ طوسی در تهذیب الاحکام؛تمییز مشترکات؛اسناد مضمره؛دلالت کثرت روایت اجلا بر وثاقت؛تعویض اسناد یا عدول از سند روایت به سند اعلی؛«عدة» در کلام کلینی؛«محمد بن اسماعیل» در اول اسناد الکافی.
محتوای کتاب
متن کتاب، مشتمل بر دسته بندی روایات کتب اربعه حدیثی از حیث اعتبار سند از «کتاب الطهارة» تا «کتاب الصوم و الاعتکاف» و شرح اسناد و متن این روایات است.این روایات در سه دسته «صحیح در نزد جمیع علما» با رمز «صحی»، «مشهور به صحیح» با رمز «صحر» و «حسن» با رمز «ن» تقسیم شده اند و پس از ذکر عنوان «قلت»، مباحث مختلف در ارتباط با متن و سند روایاتی که از نظر مؤلف نیاز به بررسی دارند، مورد بحث قرار می گیرد. مباحث مطرح شده در کتاب عبارت اند از: بیان نوع سند، تمییز مشترکات، مضمرات، ارجاع ضمیر، تعلیق در اسناد، تحویل در اسناد، خبر موقوف، اصطلاحات، تحریفات و ویژگی های کتب اربعه حدیثی.محقق تهرانی در الذریعة ، این فواید رجالی را به طور مستقل در ذیل عنوان الفوائد الرجالیة فهرست نموده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس