منابع تجدیدناپذیر

یک منبع تجدیدناپذیر ( انگلیسی: Non - renewable resource ) منبعی طبیعی است که نمی تواند به صورت طبیعی با سرعتی جایگزین شود که با نرخ مصرف آن هماهنگ گردد. [ ۱] کانی های زمین و کانسنگ های فلزی، سوخت های فسیلی ( زغال سنگ، نفت خام، گاز طبیعی ) و آب های زیرزمینی در آبخوان های مشخص همه این ها جزء منابع تجدیدناپذیر قلمداد می شوند.
در مقابل منابع تجدیدناپذیر، منابع تجدیدپذیر مانند چوب یا باد قرار دارند که در صورت مصرف به سرعت جایگزین می شوند.
موادمعدنی زمین و کانسنگ ها نمونه هایی از منابع تجدیدناپذیر هستند. خود این فلزات به مقدار زیادی در پوسته زمین وجود دارند ولی استخراج آنها توسط انسان فقط در جایی اتفاق می افتد که در اثر فرایندهای طبیعی زمین شناسی ( مانند گرما، فشار، فعالیت های آلی، هوا و سایر فرایندها ) به قدری متمرکز شوند که از نظر اقتصادی ارزش استخراج داشته باشند. این فرایندها به طور کلی از ده ها هزار تا میلیون ها سال طول می کشند، که از طریق تکتونیک صفحه ای، فرونشست تکتونیک و بازیافت پوسته ای اتفاق می افتند.
ذخایر متمرکز سنگ های معدنی در نزدیکی سطح زمین که می تواند به صورت اقتصادی توسط انسان استخراج شود، در بازه های زمانی انسانی قابل تجدید نیست. برخی از آنها عناصر و کانی های خاک کمیاب در زمین هستند که پیدا کردن آنها در زمین بسیار مشکل تر است. تقاضای زیادی برای این مواد و عناصر در صنعت تولید، و به ویژه در صنعت الکترونیک وجود دارد.
منابع طبیعی مانند ذغال سنگ، نفت خام و گاز طبیعی هزاران سال طول می کشد تا به طور طبیعی تشکیل شود و نمی تواند به همان سرعتی که مصرف می شود جایگزین شود. در نهایت زمانی خواهد رسید که استخراج آنها بسیار گران قیمت تمام خواهد شد و در نتیجه با منابع انرژی دیگری مانند خورشید یا باد جایگزین خواهد شد.
یک نظریه جایگزین این است که سوخت های پایه کربن در مقیاس انسانی نامحدود است، در صورتی که تمام منابع انرژی پایه کربن را در نظر بگیریم، مانند هیدرات های متان که در کف دریاها وجود دارد، که بسیار بیشتر از مجموع تمام منابع فسیلی انرژی کربنی است. [ ۲] این منابع کربن نیز تجدیدناپذیر در نظر گرفته می شوند، اگرچه میزان تشکیل یا دوباره پر شدن آنها در کف دریا مشخص نیست. با این حال هنوز استخراج آنها با هزینه ها و نرخ های اقتصادی مناسب تعیین نشده است.