ملغمه

به هر آلیاژی از جیوه، مَلغَمه یا آمالگام ( به انگلیسی: Amalgam ) گفته می شود. [ ۱] بسته به نسبت جیوه، ممکن است مایع، خمیر نرم یا جامد باشد. این آلیاژها از طریق پیوند فلزی، [ ۲] با نیروی جاذبه الکترواستاتیک الکترون های رسانایی که برای اتصال همه یونهای فلزی با بار مثبت به یکدیگر در یک ساختار شبکه بلوری ایجاد می شوند، تشکیل می شوند. [ ۳] تقریباً تمام فلزات می توانند با جیوه، امالگام تشکیل دهند. موارد استثناء آهن، پلاتین، تنگستن و تانتالوم هستند. آمالگام های جیوه - نقره در دندانپزشکی مهم هستند و از آمالگام جیوه - طلا در استخراج طلا از سنگ معدن استفاده می شود. در دندانپزشکی از آلیاژهای جیوه با فلزاتی مانند نقره، مس، ایندیوم، قلع و روی استفاده می کنند.
آمالگام روی در سنتز آلی استفاده می شود ( به عنوان مثال، برای کاهش Clemmensen ) . [ ۴] این آلیاژ عامل کاهنده در کاهنده جونز است که در شیمی تحلیلی استفاده می شود. در گذشته صفحات روی در باتری های خشک را با مقدار کمی جیوه ترکیب می کردند تا از خرابی آن ها در زمان نگهداری جلوگیری کنند. این یک محلول مایع - جامد از جیوه و روی است.
برای فلزات قلیایی، فرایند تولید آمالگام گرمازا است و آمالگام پتاسیوم اشکال شیمیایی متفاوتی مانند KHg و KHg2 دارد. [ ۵] KHg یک ترکیب طلایی رنگ با نقطه ذوب ۱۷۸ درجه سانتیگراد و KHg2 یک ترکیب نقره ای رنگ با نقطه ذوب ۲۷۸ درجه سانتیگراد است. این آمالگام ها به هوا و آب بسیار حساس هستند، اما می توان با آن ها تحت نیتروژن خشک کار کرد. فاصله Hg - Hg حدود ۳۰۰ پیکومتر و فاصله Hg - K حدود ۳۵۸ پیکومتر است.
فازهای K5Hg7 و KHg11 نیز شناخته شده اند. آمالگام سدیم ( NaHg2 ) ساختار متفاوتی دارد، به طوری که اتم های جیوه لایه های شش ضلعی تشکیل می دهند و اتم های سدیم یک زنجیره خطی تشکیل می دهند که در سوراخ های لایه های شش ضلعی قرار می گیرد، اما اتم پتاسیم برای کارکرد در ساختار KHg2 خیلی بزرگ است.
آمالگام سدیم به عنوان محصول جانبی فرایند کلرآلکالی تولید می شود و به عنوان یک عامل کاهنده مهم در شیمی آلی و غیرآلی استفاده می شود. بوسیله آب، آن را به محلول غلیظ سدیم هیدروکسید، هیدروژن و جیوه تجزیه می کنند، سپس می تواند دوباره به فرایند کلرالکالی برگردد. اگر به جای آب از الکل کاملاً بدون آب استفاده شود، به جای محلول قلیایی، نمک سدیم و الکل تولید می شود.

مَلْغَمه (amalgam)
ملغمه (amalgam)
آلیاژ جیوه با دیگر فلزات. اکثر فلزات، جز آهن و پلاتین، می توانند مَلغَمه بسازند. مَلغَمه را در دندان پزشکی، برای پرکردن دندان ها، به کار می برند و اجزای اصلی آلیاژ مادۀ پرکننده، معمولاً مس، نقره، و روی است. این مَلغَمه، در ابتدا که مخلوط می شود، نرم و خمش پذیر است و پس از گیرش بسیار سخت می شود، اما جیوه براثر عمل بزاق رفته رفته از آن جدا می شود و ممکن است سبب ایجاد نوعی مسمومیت ناشی از فلز سنگین شود.
مَلغَمه سازی. فرآیند ساخت مَلغَمه شیوه ای است که گاهی نیز برای استخراج طلا و نقره از کانه هایشان به کار می رود. کانه ها تا اندازۀ دانه های ریزِ شن خرد و با جیوه مخلوط می شوند. جیوه ذرات نقره و طلا را حل می کند. به مَلغَمۀ به دست آمده حرارت می دهند تا جیوه تبخیر شود و پس ماندۀ نقره و طلا باقی بماند. جیوه را بازیابی و دوباره از آن استفاده می کنند. از عصر رومیان تاکنون، از مَلغَمه سازی برای استخراج طلا بهره برده اند. برای پوشش پشت آینه ها از مَلغَمۀ قلع استفاده می کنند. مَلغَمه های قلع و روی برای پوشش لاستیک های ماشین های الکتریکی، و مَلغَمه های نقره و طلا برای تذهیب و طلاکاری مصرف می شوند.