ملاعبدالله مدرس زنوزی

[ویکی فقه] ملاعبدالله مدرس زنوزی، دانشمند فاضل، حکیم الهی و از درخشان ترین چهره های حوزه فلسفی در قرن ۱۳ هـ ق (۱۲۷۵ هـ ق) زمان قاجاریه معروف به «مدرس» می باشد.
پدرش بیرمقلی ملقب به «باباخان زنوزی» است. تاریخ تولدش مشخص نیست ولی در قریه "زنوز"، از توابع شهر مرند در استان تبریز، بوده که در همان اوایل سن نوجوانی ظاهرا از آنجا به «خوی» رفت و مقدمات علوم عربی و فارسی و ادبی را همانجا «آذربایجان» تحصیل کرد و تا نهایت تحصیلات خود ادامه داد تا اینکه به «ملاعبدالله نحوی» معروف شد. سپس به عتبات عالیات رفت و در حوزه کربلا مشغول به اصول فقه در خدمت «صاحب کتاب ریاض» شد. آنگاه به قم برگشت تا از محضر درسی «میرزا ابوالقاسم قمی» صاحب کتاب قوانین و مجتهد مشهور بهره مند شد و پس از تکمیل علوم فقهی شرعی، به اصفهان عزیمت نمود، تا به تحصیلاتش در علوم حکمیه و فلسفی بپردازد. در آنجا نزد استاد بزرگ آخوند ملاعلی نوری مازندرانی (حکیم نوری) به همان دروس مشغول شده و حکمت و فلسفه را آموزش دید و از بزرگ ترین و شاخص ترین شاگردان ملاعلی شد. در همان اصفهان علم اصول فقه و علوم نقلی را کامل نمود و در علوم ریاضیه به قدر امکان تحصی نمود و خلاصه در تمام علوم ظاهر و باطن سرآمد شد. زمانی که مرحوم «حاج محمدحسین خان مروی» در دارالخلافه طهران، مدرسه مروی را بنا کرد و به اتمام رساند، خواست تا «آخوند ملاعلی نوری» بزرگ فلاسفه آن روز از اصفهان به طهران آمده و در آن مدرسه تدریس فلسفه کند. اما ملاعلی در جواب نوشت که در اصفهان دوهزار نفر شاگرد در حوزه درس من و بلکه ۴۰۰ نفر خصوصی در درس من شرکت می کنند که اگر آن ها را ترک کنم موجب پریشانی و سردرگمی آن ها می شود.محمدحسین خان استدعا کرد که یکی از شاگردان ایشان که لایق می دانند، روانه آنجا شود و «ملاعلی» هم «ملاعبدالله زنوری» را که بهترین شاگرد خود می دانست، به تهران فرستاد. ایشان در طهران مورد عنایت خاصه ملوکانه «فتحعلی شاه قاجار» قرار گرفت. (زیرا این درخواست توسط او انجام شده بود) ملاعبدالله سال ۱۲۳۷ به تهران آمد و مدت بیست سال در مدرسه مروی تدریس نمود تا اینکه دعوت حق را لبیک گفت.
جامعیت علمی و آثار
آخوند ملاعبدالله در فهم کلمات ملاصدرا و احاطه به افکار و تبحر در آراء عقاید او کم نظیر است و می توان حل بسیاری از مشکلات و معضلات و عویصات اسفار و شواهد و دیگر آثار ملاصدرا را در آثار این حکیم محقق جستجو کرد.مسئله مهم جامعیت این فیلسوف محقق است در طرق و مشارب مختلف فلسفی محققان از شارحان آثار وارده از ائمه شیعه در اصول و عقاید!!
ملاعبدالله زنوزی، لمعات الهیه، مقدمه، ص۳.
۱- آقا سیدعلی طباطبائی، صاحب ریاض (استاد او در علوم نقلی) در کربلا.۲- میزا ابوالقاسم قمی، صاحب قوانین الاصول (استاد او در قم).۳- سیدمحمدباقر شفتی دشتی معروف به حجة الاسلام (استاد او در علم فقه در اصفهان).۴- سیدمحمد طباطبائی معروف به «سید مجاهد»، فرزند آقا سیدعلی طباطبائی در اصفهان.۵- آخوند ملاعلی نوری مازندرانی (استاد او در حکمت و فلسفه در اصفهان).
شاگردان
...