[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است
مغربی تبریزی، ابوعبداللَّه، شمس الدین محمد
عارف و شاعر، متخلص به مغربی. معروف به شیرین یا ملا محمد شیرین و مشهور به شمس مغربی. معروف به شیرین یا ملا محمد شیرین و مشهور به شمس مغربی. علت اشتهار و تخلص وی به مغربی را عده ای سفر او به مغرب و خرقه پوشیدن از دست یکی از منسوبین ابن عربی می دانند. به روایت تذکره ها او در قریه ی نایین اصفهان یا در یکی از قرای تبریز به دنیا آمد.
از آنجایی که وی به گویش آذری شعر و ترانه می سروده، تبریزی بودنش مسلم است. وی مرید شیخ اسماعیل سیسی سمنانی از اصحاب شیخ نورالدین عبدالرحمان اسفراینی و با کمال خجندی معاصر و معاشر بود. میرزا میرانشاه، پسر تیمور گورکان والی آذربایجان، مدتی مرید مغربی بود. مؤلف «روضات الجنان» او را به چندین سلسله منتسب می داند: از یک طریق به سعدالدین حموی و از او به شیخ نجم الدین کبری، از طریق دیگر به صدرالدین قونوی و از طریق او به شیخ محیی الدین ابن عربی و از طریق اوحدالدین کرمانی به ابوالنجیب سهروردی و نیز از طریق شیخ عبدالمؤمن سراوی به شیخ شهاب الدین سهروردی و از او به ابوالنجیب سهروردی و از طریق شیخ اسماعیل سیسی به شیخ نجم الدین کبری او را از پیروان طریقه ی سهروردیه می دانند که به احتمال زیاد خرقه ی ارادت خود را از مشایخ این فرقه گرفته و آنچه از کبرویه و قونویه گرفته، خرقه ی تبرک بوده است.
از شاگردان وی احمد بن موسی رشتی را می توان نام برد. مغربی از شعرای پیشین به دو عارف بزرگ یعنی سنایی و عطار نظر داشته و غالبا ًدر شعرش به نام آنان اشاره کرده است. او با حافظ نیز معاصر بوده و احتمال دارد که از او تأثیر پذیرفته باشد. او همچنین از همام تبریزی نیز بی تأثیر نبوده است. برخی تذکره ها شیخ عبداللَّه شطاری، موسس شطاریه را از شاگردان و جانشینان وی می دانند که محمد شیرین وی را به هند فرستاد.
مغربی دارای اشعار عربی و فارسی است که قسمت فارسی اشعارش چند بار به چاپ رسیده است. اشعارش در ذکر معانی عرفانی خاصه بیان وحدت وجود است. در محل دفن وی نیز اختلاف وجود دارد، بعضی مرقد او را در محله ی سرخاب تبریز و بعضی در اصطهبانات فارس می دانند. به تشخیص «ریحانة الادب»، ملا محمد شریف مغربی مذکور در «سفینة الشعراء» همان ملا محمد شیرین مغربی است. از آثار وی: «مرآة العارفین» یا «اسرار فاتحه» در تفسیر سوره ی «فاتحة الکتاب»؛ «درر الفرید فی معرفة التوحید» در سه فصل توحید، افعال و صفات خدا؛ «جام جهان نما» در علم توحید و مراتب وجود که احمد بن موسی رشتی بر آن شرح نوشته است؛ «نزهة الساسانیة»؛ دیوان شعر، شامل اشعار فارسی، عربی و ترکی که نسخه های کهن آن شامل «فهلویات مغربی» نیز بوده است.
مغربی تبریزی، ابوعبداللَّه، شمس الدین محمد
عارف و شاعر، متخلص به مغربی. معروف به شیرین یا ملا محمد شیرین و مشهور به شمس مغربی. معروف به شیرین یا ملا محمد شیرین و مشهور به شمس مغربی. علت اشتهار و تخلص وی به مغربی را عده ای سفر او به مغرب و خرقه پوشیدن از دست یکی از منسوبین ابن عربی می دانند. به روایت تذکره ها او در قریه ی نایین اصفهان یا در یکی از قرای تبریز به دنیا آمد.
از آنجایی که وی به گویش آذری شعر و ترانه می سروده، تبریزی بودنش مسلم است. وی مرید شیخ اسماعیل سیسی سمنانی از اصحاب شیخ نورالدین عبدالرحمان اسفراینی و با کمال خجندی معاصر و معاشر بود. میرزا میرانشاه، پسر تیمور گورکان والی آذربایجان، مدتی مرید مغربی بود. مؤلف «روضات الجنان» او را به چندین سلسله منتسب می داند: از یک طریق به سعدالدین حموی و از او به شیخ نجم الدین کبری، از طریق دیگر به صدرالدین قونوی و از طریق او به شیخ محیی الدین ابن عربی و از طریق اوحدالدین کرمانی به ابوالنجیب سهروردی و نیز از طریق شیخ عبدالمؤمن سراوی به شیخ شهاب الدین سهروردی و از او به ابوالنجیب سهروردی و از طریق شیخ اسماعیل سیسی به شیخ نجم الدین کبری او را از پیروان طریقه ی سهروردیه می دانند که به احتمال زیاد خرقه ی ارادت خود را از مشایخ این فرقه گرفته و آنچه از کبرویه و قونویه گرفته، خرقه ی تبرک بوده است.
از شاگردان وی احمد بن موسی رشتی را می توان نام برد. مغربی از شعرای پیشین به دو عارف بزرگ یعنی سنایی و عطار نظر داشته و غالبا ًدر شعرش به نام آنان اشاره کرده است. او با حافظ نیز معاصر بوده و احتمال دارد که از او تأثیر پذیرفته باشد. او همچنین از همام تبریزی نیز بی تأثیر نبوده است. برخی تذکره ها شیخ عبداللَّه شطاری، موسس شطاریه را از شاگردان و جانشینان وی می دانند که محمد شیرین وی را به هند فرستاد.
مغربی دارای اشعار عربی و فارسی است که قسمت فارسی اشعارش چند بار به چاپ رسیده است. اشعارش در ذکر معانی عرفانی خاصه بیان وحدت وجود است. در محل دفن وی نیز اختلاف وجود دارد، بعضی مرقد او را در محله ی سرخاب تبریز و بعضی در اصطهبانات فارس می دانند. به تشخیص «ریحانة الادب»، ملا محمد شریف مغربی مذکور در «سفینة الشعراء» همان ملا محمد شیرین مغربی است. از آثار وی: «مرآة العارفین» یا «اسرار فاتحه» در تفسیر سوره ی «فاتحة الکتاب»؛ «درر الفرید فی معرفة التوحید» در سه فصل توحید، افعال و صفات خدا؛ «جام جهان نما» در علم توحید و مراتب وجود که احمد بن موسی رشتی بر آن شرح نوشته است؛ «نزهة الساسانیة»؛ دیوان شعر، شامل اشعار فارسی، عربی و ترکی که نسخه های کهن آن شامل «فهلویات مغربی» نیز بوده است.
wikiahlb: مغربی_تبریزی