مصادره به مطلوب

[ویکی فقه] در این مقاله به بررسی معنای مصادره به مطلوب در مباحث علمی خواهیم پرداخت.
مصادره به مطلوب یکی از گونه های انحراف در استدلال و یکی از انواع مغالطه است.
تبیین موضوع مقاله
و آن به این معنا است که یکی از مقدمات استدلال که در واقع نتیجه استدلال نیز هست، به عنوان مقدمه مطرح شود. قید «در واقع» بیانگر این نکته است که هر چند به حسب ظاهر و در نظر ابتدایی، مقدمه و نتیجه با هم فرق دارند، ولی اگر با دقت نگاه شود معلوم می شود مقدمه همان نتیجه است؛ مثل این که گفته شود: هر انسانی بشر است؛ و هر بشری خندان است؛ نتیجه این که هر انسانی خندان است. در این جا نتیجه (هر انسانی خندان است)، همان مقدمه دوم (هر بشری خندان است) می باشد.
توجه عمیق به موضوع
این استدلال در نظر ابتدایی مشکل ندارد؛ زیرا چنین به نظر می آید که معنای انسان غیر از معنای بشر است؛ ولی اگر مقداری دقت شود معلوم می شود که این دو فرقی ندارند؛ زیرا انسان و بشر مترادف هستند. البته مصادره دارای اقسامی است که برای اطلاع بیشتر باید به کتاب های منطقی رجوع شود.

مُصادره به مَطلوب
اصطلاحی در منطق، از گونه های مغالطۀ معنوی؛ و آن چنان است که دلیل عین مدعا و مقدمه عین نتیجه باشد. مثلاً در قیاسِ «هر انسانی بشر است/هر بشری ناطق است/هر انسانی ناطق است»، گرچه لفظ «انسان» و «بشر» متفاوت است، ولی در معنا، کبرای قیاس عین نتیجۀ قیاس و به اصطلاح دلیل، عین مدعا است. گاهی مصادره به مطلوب را تکرار مدعا می گویند. مانند آن که «چرا حافظ غزل سرای بزرگی است؟»، «برای این که شاعر خوبی است». در مثال های ساده این گونه مغالطه برای همگان روشن است ولی گاهی در قالب جملات طولانی و لفّاظی های فراوان، این مغالطه کارگر می افتد و بر همگان واضح نیست که نتیجه، صورت دیگری از همان مقدمات است.