مستندات قاعده بینه

[ویکی فقه] در این نوشتار مدارک و مستندات قاعده بینه مورد بررسی قرار می گردد.
روایات متعددی از طریق شیعه و سنی نقل گردیده که می تواند مستند این قاعده باشد. ما برخی از آنها را به عنوان نمونه نقل می کنیم.الف) عوالی اللآلی، از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم نقل می کند که آن حضرت فرمود: «البینة علی المدعی و الیمین علی من انکر.»
← روایت اول
اجماع و اتفاق نظر همه علمای اسلامی، دلیل دیگری بر صحت و اعتبار این قاعده می باشد. گرچه در اینجا اجماع به معنای اصطلاحی نیست ولی این اتفاق نظر موجب اطمینان، بلکه یقین به صدور این حدیث شریف از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم می گردد.
← عدم اعتبار اجماع مدرکی
بنابراین، روایات منقول برای کشف سنت کافی است و اجماع به عنوان دلیل مستقل مطرح نخواهد بود. پس مدرک این قاعده روایات صادر از معصوم علیه السّلام است که به لحاظ «استفاضه» یا «تواتر» تردیدی در صدور آنها نیست.البته می توان دلیل دیگری نیز برای اعتبار این قاعده در نظر گرفت که آن عبارت است از «بنای عقلا». توضیح این که، روش عقلا در تمام اعصار و امصار این گونه بوده است که همواره از مدعی یا خواهان، دلیل مطالبه می کرده اند و مدعی علیه یا خوانده از ارائه دلیل معاف بوده است. اما به لحاظ این که در کتب فقهی به «بنای عقلا» برای حجیت این قاعده استناد نشده ما نیز از ارائه آن به عنوان دلیل مستقل خودداری کردیم.