مرجان

مَرجان دریایی یکی از جانوران ساده است که در شاخه مرجانیان و رده گُل سان زیان ( آنتوزوآ ) رده بندی می شود.
مرجان واژه ای عربی است. در زبان فارسی از واژهٔ وُسَد ( پارسی میانه: wassad ) یا بُسَد استفاده می شود. [ ۳]
استفاده به عنوان نام: از نام های ایرانی دخترانه. بعنوان مثال یکی از خواننده های معروف و محبوب ایرانی که با نام هنری مرجان ( ۲۲ تیر ۱۳۲۷ – ۱۷ خرداد ۱۳۹۹ ) در حرفه های خوانندگی و بازیگری فعالیت می کرد.
همچنین، از واژهٔ مرجان، برای شباهت رنگ مرجانی به آن به کار می رود.
مرجان ها تقریباً ۵۴۰ میلیون سال پیش در نتیجه همزیستی یک حیوان ( یک آنتوزوآی اجدادی ) و یک جلبک تک سلولی در بدن بعضی موجودات مرکب، بر روی زمین ظاهر شدند. در آرایه شناسی های قدیمی تر مرجان ها را در سلسله بی مهرگان، شاخه کیسه تنان ( مرجان ها، ژله ماهیان، شقایق های دریایی و هیدرها ) و رده آنتوزوا ( شامل مرجان ها و شقایق های دریایی ) قرار می دادند. مرجان ها معمولاً در کلنی های به هم فشرده ای شامل هزاران پولیپ منفرد و همانند زندگی می کنند. این گروه از جانداران، صخره سازان مهمی را در بر می گیرد که ساکن اقیانوس های مناطق گرمسیری هستند و برای تشکیل یک پوسته اسکلتی سخت، کربنات کلسیم ترشح می کنند. پولیپ مرجانی اسکلتی آهکی ترشح می نماید که با گذشت زمان تبدیل به صخره مرجانی می شود.
مرجان ها ترکیبی هستند از پولیپ های مرجانی زنده و یک میکروجلبک تک سلولی هم زیست به نام زوگزانتله. پولیپ های یک کلنی مرجانی، از نظر ژنتیکی منحصر به فرد هستند. هر پولیپ یک جانور بی مهره است که تنها چند میلی متر ضخامت و چند سانتی متر طول دارد. پولیپ دارای دهان مرکزی است که به حفره داخلی بدن باز می شود. مجموعه ای از تانتاکول ها اطراف دهان مرکزی را فرا گرفته اند. یک پولیپ مرجانی زندگی اش را به صورت یک لارو کوچک شناور آغاز می کند که به کوچکی سر یک سنجاق است. لارو به یک زیرساخت سخت متصل می شود و پس از آن دیگر هرگز تکان نمی خورد و خود را از طریق جوانه زدن تکثیر می کند. مرجان ها می توانند از طریق جنسی نیز تولید مثل کنند؛ پولیپ های مربوط به هر گونه به طور هم زمان گامت های خود را در طول یک تا چندین شب و معمولاً در شب هایی که ماه کامل است، رها می کنند.
برخی مرجان ها می توانند ماهی های کوچک و پلانکتون ها را با استفاده از سلول های نیش زننده ای که بر روی تانتاکول هایشان وجود دارد، به دام بیندازند و شکار کنند؛ با این حال اغلب مرجان ها بخش اعظم انرژی و مواد غذایی خود را به کمک فتوسنتز جلبک های تک سلولی همزیست به دست می آورند. این جلبک ها در داخل بافت مرجانی زندگی می کنند و زوگزانتله یا سیمبیودینیوم نامیده می شوند؛ مرجان های دارای زوگزانتله به نور خورشید نیاز دارند و در آب های شفاف و کم عمق - عمدتاً در اعماق کمتر از ۶۰ متر ( ۲۰۰ فوت ) - زندگی می کنند. مرجان ها در ایجاد ساختار فیزیکی صخره های مرجانی که عمدتاً در آب های استوایی و نیمه استوایی واقع شده اند، سهم زیادی دارند؛ از جمله این ساختارها می توان به صخره های بلند مرجانی در ساحل کوینزلند در استرالیا اشاره کرد. مرجان هایی که با جلبک ها همزیستی ندارند، می تواند در آب های عمیق تر زندگی کنند و همراه با گونه های ساکن آب های سرد همچون سرده لوفلیا در عمق ۳۰۰۰ متری ( ۹۸۰۰ فوت ) اقیانوس ها به حیات خود ادامه دهند. [ ۴]

مرجان (طالقان). مرجان، روستایی است از توابع شهرستان طالقان در استان البرز ایران.
این روستا به فاصله ۶۰ کیلومتری از اتوبان کرج - قزوین در بخش بالا طالقان و در نزدیکی روستای جوستان واقع شده است. این روستا بافتی زیبا دارد و آبش از رودخانه کویین و محصولاتش سیب، گردو، گلابی، آلبالو، گیلاس و انواع میوه ها و شغل مردمش زراعت است. امروزه بیشتر مردم آن در شهرهای بزرگتر مانند تهران و کرج زندگی می کنند و تنها به صورت ییلاقی به مرجان می روند. در زمستان تعداد کمتر از ۲۰ خانوار ساکن دارد. در گذشته محصولش غلات، ارزن، سیب زمینی، لوبیا، گردو و انواع میوه ها و شغل مردمش زراعت و گلیم، جاجیم و کرباس بافی بود. [ ۱]
مردم مرجان تات زبان هستند. [ ۲]
محوطه مرجان مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است و در شهرستان طالقان، روستای مرجان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۰۵۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. [ ۳]

مَرجان (coral)
مَرجان
مَرجان
بی مهره ای دریایی از ردۀ آنتوزوآ، شاخۀ سین داریا. این شاخه شامل شقایق و عروس دریایی نیز می شود. مرجان ها در آب گرم دریاها و در عمق متوسط که نور کافی است، یافت می شوند و اسکلتی از آهک (کربنات کلسیم) دارند که آهک آن را از آب اطرافشان تأمین می کنند. برخی مرجان های با ارزش برای تزیینات یا جواهرسازی به کار می روند، مانند مرجان قرمز مدیترانه ای با نام کورالوم روبروم. مرجان ها هم زیست جلبکمیکروسکوپی زواکسانتالهاند که داخل بخش نرم بدن آن ها قرار دارد. جلبک گاز دی اکسید کربن را از پلیپ های مرجان می گیرد و در مقابل، پلیپ ها از جلبک مواد غذایی دریافت می کنند. مرجان ها با ماهیانی که در میان شاخه هاشان استراحت می کنند و پناه می گیرند نیز مرتبط اند و از فضولات آن ها برای تغذیه و رشد سریع تر استفاده می کنند. بیشتر مرجان ها کولونی های بزرگ می سازند، امّا گونه هایی نیز وجود دارند که تنها زندگی می کنند. از تجمع اسکلت مرجان ها، آبسنگهای مرجانی بزرگ و جزایر مرجانی حلقویتشکیل می شود. آبسنگِ سدیِ بزرگ در شمال شرق استرالیا حدود ۱۶۰۰ کیلومتر طول و حدود ۲۰هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و با رشد مرجان ها، هرساله حدود ۵۰میلیون تُن کلسیم به این آبسنگ اضافه می شود. آبسنگ های مرجانی دنیا حدود ۶۲۰هزار کیلومتر مربع وسعت دارند. آبسنگ های مرجانی محل سکونت مناسبی برای انواع موجودات زنده اند. در ۱۹۹۷، حدود ۹۳ هزار گونه موجود زنده در این آبسنگ ها شناسایی شد. یک سوم همۀ آبزیان دریایی در آبسنگ ها زندگی می کنند. اولین بررسی جهانی آبسنگ های مرجانی در ۱۹۹۷، نشان داد که حدود ۹۵ درصد از آبسنگ های جهان بر اثر ماهی گیری بی رویه، آلودگی، ماهی گیری با دینامیت، مسمومیت، و کشیده شدن لنگر کشتی ها خسارت دیده اند.بیماری ها. از دهۀ ۱۹۹۰، آبسنگ های مرجانی با بیماری هایی ناشناخته تخریب شده اند. در ۱۹۹۵، طاعون سفیدبه ۱۷ گونه از مرجان های ناحیۀ فلوریدا کیز، در امریکا، حمله کرد. بیماری تخریب ناگهانیکه در ۱۹۹۷ شناسایی شد، به آبسنگ های مرجانی از مکزیک تا ترینیدادهجوم برد. در دریای کارائیب، قارچ آسپرژیلوسبه بادبزن های دریایی، نوعی مرجان نرم، حمله کرد. در ۱۹۹۷، تخمین زده شد که ۹۰ درصد از مرجان های اطراف جزیرۀ گالاپاگوسبر اثر پدیدۀ سفیدشدگیتخریب شده اند. طی پدیدۀ سفیدشدگی، جلبک های رنگی ظرف مدت کوتاهی از آبسنگ های مرجانی خارج می شوند. این پدیده یا به سبب تولید مواد سمّی از طرفِ مرجان است که برای جلبک ها مضرند یا به علت تولیدنکردن مواد غذایی کافی از طرف جلبک هاست. بدون وجود جلبک، مرجان ها خرد می شوند و می میرند. پدیدۀ سفیدشدگی در دریای کارائیب و اقیانوس هند و آرام شایع است. در نوامبر ۱۹۹۸، سازمان بین المللی ریف چکطی گزارشی مدّعی شد آبسنگ های مرجانی در سراسر جهان به طرز بی سابقه ای در حال نابودی اند و آبسنگ هایی که صدها سال قدمت داشتند در ۱۹۹۸ ناگهان از بین رفتند. گرم شدن جهانی علت پدیدۀ سفیدشدگی در آبسنگ های مرجانیِ بیش از ۵۰ کشور جهان در آن سال بود. آبسنگ های حاشیه ایآبسنگ هایی اند که بسیار نزدیک به سواحلِ قاره ها یا جزایر ایجاد می شوند و حیوانات زندۀ موجود در آن ها، عمدتاً در لبۀ خارجی آبسنگ زندگی می کنند. آبسنگ های سدّی (سد مرجانی)با مردابِ آب شور از ساحل جدا می شوند. پهنای این مرداب ها حدود ۳۰ کیلومتر است و معمولاً دارای مجاری قابل کشتی رانی، از میان آبسنگ های سدّی به طرف مرداب اند. جزایر مرجانی حلقوی مرداب را چونان حلقه ای دربرمی گیرند، اما جزیره ای را محصور نمی کنند و معمولاً به علت فرونشینی تدریجی آتشفشان خاموش در بستر دریا به وجود می آیند؛ به این ترتیب که مرجان ها از محلی که قبلاً جزیره بوده است، به سمت سطح آب رشد می کنند. براساس نتایج مطالعه ای دوساله، که مرکز مراقبت از مناطق حفاظت شدۀ جهان در کیمبریج صورت داد، تقریباً دوسوم از آبسنگ های مرجانی جهان در خطرند که عبارت اند از ۸۰ درصد از آبسنگ های فیلیپین و اندونزی، ۶۶ درصد از آبسنگ های دریای کارائیب، و ۵۰ درصد از آبسنگ های اقیانوس هند، دریای سرخ، و خلیج فارس. عوامل ایجاد این خطرات عبارت اند از گسترش شهرها و شهرک های ساحلی، ساختن بنادر و لای روبی کانال های کشتی رانی، و نیز آلودگی با فاضلاب و مواد آلوده کنندۀ کشاورزی که موجب تولید بیش از حدّ جلبک ها در آب و جلوگیری از ورود نور به آن می شوند. ماهی گیری های مخرّب، مانند ماهی گیری با سمّ سیانور و دینامیت، و ماهی گیری بیش از حدّ در نواحی مرجانی تعادل بوم شناختی را برهم می زند و از علل تخریب آبسنگ های مرجانی است. لگدمال کردن آبسنگ ها و برداشتن قطعاتی برای یادگاری به دست گردشگران نیز آسیب های بسیاری به آبسنگ های مرجانی زده اند. با مدیریت صحیح، همان گونه که در سدّ آبسنگی بزرگ استرالیا اعمال می شود، مرجان ها ترمیم می شوند و بازده ماهی گیری و درآمد حاصل از گردشگری افزایش می یابد.