مدل رقومی ارتفاع ( انگلیسی: Digital elevation model ) یا DEM مدلی دیجیتال یا نمایشی سه بعدی از سطح زمین، ماه یا دیگر سیاره ها است که معمولاً برای نمایش ناهمواری های زمین و با استفاده از داده های ارتفاع از سطح دریا تهیه می شود.
توافق یکسانی در سطح دنیا دربارهٔ استفاده از اصطلاحات مدل رقومی ارتفاع ( digital elevation model ) یا DEM، مدل رقومی زمین ( digital terrain model ) یا ( DTM ) و مدل رقومی سطح ( digital surface model ) یا ( DSM ) وجود ندارد. در بیشتر موارد اصطلاح مدل رقومی سطح ( DSM ) نشان دهنده سطح زمین و تمام عوارض موجود در آن است، در حالی که مدل رقومی زمین ( DTM ) نشان دهنده سطح زمین به تنهایی و بدون عوارض دیگر از قبیل گیاهان و ساختمان ها است.
اصطلاح مدل رقومی ارتفاع ( DEM ) اغلب به عنوان اصطلاح عمومی برای مدل های رقومی سطح ( DSM ) و مدل های رقومی زمین ( DTM ) استفاده می شود که فقط نشان دهنده اطلاعات ارتفاعی بوده و فاقد اطلاعات اضافی دربارهٔ پدیده های سطح زمین است. برخی تعارف دیگر، DEM و DTM را به یک معنا به کار می برند یا DEM را به عنوان زیرمجموعه ای از DTM به شمار می آورند که پدیده های مورفولوژیکی را نیز نشان می دهد.
در بیشتر داده های تهیه شده توسط سازمان زمین شناسی آمریکا، ERSDAC , CGIAR و تصاویر ماهواره اسپات از DEM به عنوان اصطلاح عمومی برای DSMها و DTMها استفاده می شود. همچنین همه داده های تهیه شده توسط ماهواره ها، هواپیماها و دیگر سکوهای پروازی مانند اس آرتی ام و سنجنده استر نصب شده بر روی ماهواره ترا در ابتدا DEM هستند. امکان محاسبه DTM از DSMهای دارای تفکیک پذیری بالا با الگوریتم های پیچیده وجود دارد.
مدل رقومی ارتفاع ( DEM ) را می توان به شکل رستر یا در حالت وکتوری به صورت شبکه نامنظم مثلثی ( TIN ) نمایش داد. DEM تهیه شده از شبکه نامنظم مثلثی را DEM اولیه و DEM تهیه شده از رستر را به عنوان DEM ثانویه می شناسند.
مدل رقومی ارتفاع را می توان را با تکنیک هایی مانند فتوگرامتری، سنسور لیدار، تداخل سنجی رادار دهانه ترکیبی، نقشه برداری و… تهیه کرد. این مدل ها عمدتاً با استفاده از تکنیک های سنجش از دور تهیه می شوند، اما می توان با نقشه برداری زمینی نیز اقدام به تهیه DEM نمود.
از مدل های رقومی ارتفاعی ( DEM ) اغلب در سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده می شود و پایه ای برای تهیه نقشه رقومی ناهمواری ها به شمار می روند، در حالی که مدل های رقومی سطح ( DSM ) برای مدل سازی چشم اندازها، مدل سازی شهری و کاربردهای بصری به کار می روند. از مدل های رقومی زمین ( DTM ) نیز اغلب برای مدل سازی سیلاب و رواناب، مطالعات کاربری زمین، کابردهای زمین شناسی و دیگر کاربردها استفاده می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفتوافق یکسانی در سطح دنیا دربارهٔ استفاده از اصطلاحات مدل رقومی ارتفاع ( digital elevation model ) یا DEM، مدل رقومی زمین ( digital terrain model ) یا ( DTM ) و مدل رقومی سطح ( digital surface model ) یا ( DSM ) وجود ندارد. در بیشتر موارد اصطلاح مدل رقومی سطح ( DSM ) نشان دهنده سطح زمین و تمام عوارض موجود در آن است، در حالی که مدل رقومی زمین ( DTM ) نشان دهنده سطح زمین به تنهایی و بدون عوارض دیگر از قبیل گیاهان و ساختمان ها است.
اصطلاح مدل رقومی ارتفاع ( DEM ) اغلب به عنوان اصطلاح عمومی برای مدل های رقومی سطح ( DSM ) و مدل های رقومی زمین ( DTM ) استفاده می شود که فقط نشان دهنده اطلاعات ارتفاعی بوده و فاقد اطلاعات اضافی دربارهٔ پدیده های سطح زمین است. برخی تعارف دیگر، DEM و DTM را به یک معنا به کار می برند یا DEM را به عنوان زیرمجموعه ای از DTM به شمار می آورند که پدیده های مورفولوژیکی را نیز نشان می دهد.
در بیشتر داده های تهیه شده توسط سازمان زمین شناسی آمریکا، ERSDAC , CGIAR و تصاویر ماهواره اسپات از DEM به عنوان اصطلاح عمومی برای DSMها و DTMها استفاده می شود. همچنین همه داده های تهیه شده توسط ماهواره ها، هواپیماها و دیگر سکوهای پروازی مانند اس آرتی ام و سنجنده استر نصب شده بر روی ماهواره ترا در ابتدا DEM هستند. امکان محاسبه DTM از DSMهای دارای تفکیک پذیری بالا با الگوریتم های پیچیده وجود دارد.
مدل رقومی ارتفاع ( DEM ) را می توان به شکل رستر یا در حالت وکتوری به صورت شبکه نامنظم مثلثی ( TIN ) نمایش داد. DEM تهیه شده از شبکه نامنظم مثلثی را DEM اولیه و DEM تهیه شده از رستر را به عنوان DEM ثانویه می شناسند.
مدل رقومی ارتفاع را می توان را با تکنیک هایی مانند فتوگرامتری، سنسور لیدار، تداخل سنجی رادار دهانه ترکیبی، نقشه برداری و… تهیه کرد. این مدل ها عمدتاً با استفاده از تکنیک های سنجش از دور تهیه می شوند، اما می توان با نقشه برداری زمینی نیز اقدام به تهیه DEM نمود.
از مدل های رقومی ارتفاعی ( DEM ) اغلب در سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده می شود و پایه ای برای تهیه نقشه رقومی ناهمواری ها به شمار می روند، در حالی که مدل های رقومی سطح ( DSM ) برای مدل سازی چشم اندازها، مدل سازی شهری و کاربردهای بصری به کار می روند. از مدل های رقومی زمین ( DTM ) نیز اغلب برای مدل سازی سیلاب و رواناب، مطالعات کاربری زمین، کابردهای زمین شناسی و دیگر کاربردها استفاده می شود.
wiki: مدل رقومی ارتفاع