محمدرضا قمشه ای

[ویکی فقه] حکیم متاله عارف بی بدیل مرحوم آقا میرزا محمدرضا صهبای قمشه ای در سال ۱۲۴۱ هجری قمری در شهر قمشه (شهرضا) به دنیا آمد. وی را به خصائل نیکوی باطنی و مقامات عالیه ستوده اند. وی شخصیت برجسته علمی در رشته حکمت و عرفان داشتند که از اساتید بزرگی کسب علم کردند و از مظاهر دنیا دوری می کردند طوری که در زمان قحطی اموال خود را بین مردم نیازمند تقسیم کردند ایشان دارای روحی بزرگ بودند.
حکیم متاله عارف بی بدیل مرحوم آقا میرزا محمدرضا صهبای قمشه ای، فرزند بزرگوار فاضل والا مقام شیخ ابوالقاسم قمشه ای می باشد. وی به سال ۱۲۴۱ هجری قمری در شهر قمشه (شهرضا) چشم به جهان گشود. مقدمات را در این شهر، نزد اساتیدی چون والد بزرگوارش و دیگر فضلای این شهر به پایان رساند. سپس عازم اصفهان (در ۸۰ کیلومتری شمال زادگاه خویش) شد، و در نزد بزرگان و اساتید حکمت و عرفان، بهره ها جست. در این خصوص استاد محترم آقای آشتیانی می نویسد: «پدر آقا محمد رضا، شیخ ابوالقاسم، از نزدیکان و مقربان سید الفقهاء و المجتهدین، آقا میرزا حسن مدرس اصفهانی، استاد میرزای شیرازی بود. این میر سید حسن در حکمت متعالیه، از تلامیذ و شاگردان آخوند ملا علی نوری بود، که بعد از ملاصدرا، احدی به مرتبه او نرسیده است، میر سید حسن مدرس به پدر آقا محمد رضا فرمود: قدر این پسر را بشناس و بر او لازم است که جز تحصیل علم به امر دیگری نپردازد، آقا محمدرضا در حد لزوم به تحصیل فقه و اصول پرداخت. جاذبه میرزا سید رضی استاد بزرگوار عرفان و حکمت، میرزا محمدرضا را به خود جلب کرد و میرزا محمدرضا بعد از مدتی جای خالی استاد را پر نمود و به مقامی رسید که دست احدی به آن نرسید.» نامه استاد آشتیانی به دست اندرکاران کنگره بزرگداشت حکیم آقا محمدرضا قمشه ای «صهبا» - پاییز ۱۳۷۶
اساتید
الف-حاج محمدجعفر لاهیجی (لنگرودی) رحمة الله علیه وی فرزند محمدصادق لاهیجی شارح مشاعر ملاصدرا و نویسنده حاشیه بر الهیات شرح تجرید قوشچی و حاشیه خفری بر آن، است که در سال های بعد از ۱۲۵۵ هجری قمری وفات یافته و یکی از معروف ترین شاگردان او آخوند ملا علی نوری می باشد. ب-میرزا حسن نوری-رحمه الله-: استاد سید مصلح الدین مهدوی می نویسد: «وی فرزند آخوند ملا علی نوری بن جمشید نوری مازندرانی رحمة الله علیه مردی حکیم و فیلسوف بوده و در رجب ۱۲۴۶ در اصفهان وفات یافته و در نجف مدفون شده و از شاگردانش حاج ملا هادی سبزواری (۱۲۱۲-۱۲۹۰ ه. ق.) در سبزوار است»
سید مصلح الدین مهدوی، تذکرة القبور، ص۳۲۷.
آنچه در مورد احوال مرحوم آقا محمدرضا قمشه ای در تذکره ها آورده اند بدین قرار است: ۱- وی در اصفهان معارف حکمی و عرفانی را تدریس می کرده است. ۲- در قحطی و گرسنگی سال ۱۲۸۸ ه. ق. تمام آنچه را که به میراث برده بود فروخت و صرف حوائج نیازمندان بالاخص طلاب بی بضاعت نمود. ۳- شکایت به حکام قاجار از برخی خوانین و اصحاب جاه و مال که املاک او را غصب نمودند و به مردم آن سامان ظلم و تعدی روا داشتند که بعلت عدم دریافت پاسخ و رسیدگی از سوی حاکمان آن عصر قصد بازگشت داشتند و لیک بنا به دلیلی در تهران ماندگار شد و علت این ماندگاری را داستان دلکشی است که آقا مرتضی مدرس آن را روایت کرده و گفته است من آن را از آقا شیخ عبدالحسین رشتی-رحمه الله-شنیدم که به قرار ذیل است: «قمشه ای در سفر تهران به مدرسه صدر شد و محصلی که انموذج همی خواند سؤالی از او کرد و چون جواب شنید به نزد طلاب شد و گفت، آخوندی آمده است که انموذج خوب می داند؟! و استاد آنان بیامد و فضل وی دریافت و گفت که شما را حاصلی از وی نتواند بود و به هر تقدیری که بود نگه داشتند او را». مرحوم نایب الصدر می نویسد: «به هر حال او در آنجا به تدریس آغازید و هر چند که حکمت نیز می گفت ولی هم خویش را بیشتر مصروف تدریس معارف عرفانی می کرد بدان پایه که یکی از شاگردان او بنام محمود حسینی ساوجی در پشت جلد مجموعه ای املا کرده است که: خداوند رحمت فرماید آقا محمدرضا اصفهانی قمشه ای را که در عصر ناصر الدین شاه فتح باب تدریس عرفانیات و تصوف از او شد... شرح فصوص الحکم و کتاب تمهید را قبل از ورودشان به دار الخلافه، کسی نمی دانست چه رنگ است»
تالیفات
...