محمدجواد مشکور

[ویکی فقه] «محمدجواد مشکور» در سال ۱۲۹۷ ش در محله سنگلج تهران به دنیا آمد. وی مورخ و استاد ادبیات و علوم انسانی می باشد.
«محمدجواد مشکور» مورخ و استاد ادبیات و علوم انسانی در سال ۱۲۹۷ ش در محله سنگلج تهران به دنیا آمد. قبیله مشکور همه از عالمان دین بودند و او در خانواده ای اهل علم بالید. پدر او، علاءالدین نواده شیخ علی ارموی از علمای بزرگ ارومیه بود و در زمان ناصرالدین شاه به تهران کوچید و به امر شاه نیابت سید زین العابدین امام جمعه تهران را در مسجد شاه به عهده گرفت. پسر شیخ علی، شیخ محمدحسن، خود از تلامذه شیخ مرتضی انصاری بود. پدر دکتر مشکور نیز در نجف اشرف در محضر عالمان بزرگ روزگار چون آخوند خراسانی و آقا ضیاءالدین عراقی علم آموخت.
دوران تحصیل
مشکور تحصیلات ابتدایی را در مدرسه تمدن و تحصیلات متوسطه را در مدرسه دارالفنون گذراند. سپس وارد دانش سرای عالی و دانشکده معقول و منقول و در سال ۱۳۱۸ ش موفق به اخذ درجه کارشناسی در ادبیات فارسی و ادبیات عرب شد. پس از آن مدتی به تدریس در دبیرستان ها پرداخت.وی در کنار تحصیلات آکادمیک به تلمذ نزد برخی از بزرگان فرهنگ ادب و تاریخ پرداخت، ابتدا نزد دایی های خود شریعت سنگلجی و محمدمهدی سنگلجی و سپس از محضر استادانی، چون علامه طباطبایی، علامه محمد بن عبدالوهاب قزوینی، مهدی آشتیانی، بدیع الزمان فروزانفر، احمد بهمنیار، ملک الشعرای بهار و عباس اقبال به تحصیل علم پرداخت.در سال ۱۳۳۲ ش به پاریس عزیمت کرد و در سال ۱۳۳۶ ش به اخذ درجه دکترا در تاریخ اسلام و فرق آن نایل آمد. مشکور در زمینه زبان های باستانی نیز تحصیل نموده است. در سال ۱۳۴۴ ش به خدمت تمام وقت دانش سرای عالی درآمد و در کنار آن در دانشکده ادبیات و علوم انسانی و دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران نیز امر تدریس را به عهده گرفت.
فعالیت ها
مشکور چند سال به خدمت در وزارت دارایی مشغول بود. پس از آن در سال ۱۳۵۳ ش به عنوان رایزن فرهنگی ایران در سوریه به این کشور اعزام گردید. او در زمان اقامت در سوریه به تدریس تاریخ فرق اسلامی، به خصوص فرقه های شیعه و تاریخ زبان های سامی در دانشگاه دمشق پرداخت. دکتر مشکور از معدود عالمان و فاضلان ایرانی بود که به عضویت مجمع اللغه العربیه به دمشق؛ یعنی فرهنگستان سوریه درآمد.علائق علمی دکتر مشکور طیف وسیعی از فرهنگ اسلامی و ایرانی را در برمی گیرد و آثار او چه به صورت تالیف و چه به صورت تصحیح متون اصیل و ترجمه و نیز مقالات او، همگی در ارتقای سطح دانش اسلام شناسی و ایران شناسی جایگاه خاصی دارند.مشکور از پیشگامان مطالعات فرقه شناسی بود و به قول مرحوم دکتر زرین کوب: «در بین پژوهش گران نامدار عصر ما استاد محمدجواد مشکور در زمره محققان بسیار معدودی است که در زمینه کلام اسلام، مقالات و فرق و اهواء و نحل، صرف اوقات کرده اند». مشکور مدت شش سال سر دبیر مجله «الاخاء» بود.مشکور در مهر سال ۱۳۵۸ ش پس از قریب چهل سال خدمت در دانشگاه بازنشسته شد.
وفات
...

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است
محمدجواد مشکور، فرزند حاج شیخ علاءالدین، تحصیلات ابتدایی را در مدرسه ی دارالفنون گذراند. سپس وارد دانشسرای عالی و دانشکده ی معقول و منقول شد و در سال 1318 موفق به اخذ درجه ی کارشناسی در ادبیات فارسی و ادبیات عرب شد. مدتی به تدریس در دبیرستان ها پرداخت و چند سالی به خدمت در وزارت دارایی مشغول شد. مشکور چندی نیز نزد دایی های خود شریعت سنگلجی و محمدمهدی سنگلجی به تحصیل علم پرداخت.
همچنین از محضر استادانی چون علامه سید محمدحسین طباطبایی، علامه محمد بن عبدالوهاب قزوینی، مهدی آشتیانی، بدیع الزمان فروزانفر، احمد بهمنیار، ملک الشعرای بهار و عباس اقبال بهره برد. همچنین به تحصیل و تحقیق در زبان های باستانی باستانی پرداخت وی از سال 1327 تا سال 1338 به تدریس تاریخ ایران قدیم و زبان پهلوی در دانشگاه تبریز مشغول بود. در سال 1332 به پاریس عزیمت کرد و در سال 1336 به اخذ درجه دکتری در تاریخ اسلام و فوق آن نایل آمد. مدت شش سال سردبیر مجله ی عربی «الاخاء» بود.
در سال 1344 به خدمت تمام وقت دانشسرای عالی درآمد و در کنار آن در دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی و دانشکده ی الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران نیز به تدریس مشغول بود. در سال 1353 به عنوان رایزن فرهنگی ایران عازم سوریه شد و در ضمن به تدریس تاریخ فرق اسلامی به خصوص فرقه های شیعه و تاریخ زبان های سامی در دانشگاه دمشق پرداخت.
دکتر مشکور در مهر سال 1358 پس از قریب چهل سال خدمت دانشگاهی بازنشسته شد ولی همچنان به کار تدریس و تحقیق مشغول بود. برخی از آثار ایشان به این شرح هستند: کلمات محمد صلی الله علیه و آله (متن عربی و ترجمه، 1318)؛ تاریخ اوستا و ادبیات دینی پهلوی (1325)؛ تاریخ ایران باستان به روایت ابن عبری (یوسف بنیان، ترجهه، 1326)؛ تاریخ مذاهب اسلام یا ترجمه الفرق بین الفرق (ابومنصور عبدالقاهر بغدادی، ترجمه)؛ النکت الاعتقادیة (شیخ مفید محمد بن محمد النعمان، ترجمه، تبریز، 1333)؛ تاریخ مردم اورارتو (کشف یک سنگ، تهران، 1233)؛ تاریخ اورارتو سنگ نبشته های اورارتی در آذربایجان (1345)؛ تاریخ اجتماعی ایران در عهد باستان (1347)؛ تاریخ تبریز تا پایان قرن نهم هجری (1352)؛ نظری به تاریخ آذربایجان و آثار باستانی و جمعیت شناسی آن (1349)؛ ترجمه تاریخ طبری قسمت مربوط به ایران (ابوعلی محمد بن محمد بلعمی، 1337)؛ دستورنامه در صرف و نحو زبان فارسی (1338)؛ فرق الشیعه یا مقالات الامامیة والفرق و اسماؤها و صنوف ها (1325)؛ کارنامه اردشیر بابکان (1329)؛ مجوس در کتب مقدس سامی (1325)؛ هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذهب (1337)؛ گفتاری درباره دینکرد (1325)؛ ایران در عهد باستان (1343)؛ تصحیح منطق الطیر عطار، اخبار سلاجقه روم (1350)؛ سیر اندیشه های دینی در ایران (1355)؛ تاریخ شیعه و فرقه های اسلام تا قرن چهارم هجری (1357)؛ فرهنگ تطبیقی عربی با زبان های سامی و ایرانی (1357)؛ جغرافیای تاریخی ایران قدیم (1371)؛ دکتر جواد مشکور چهل و شش عنوان کتاب دارد و بیش از صد مقاله در زمینه ادبیات، تاریخ، ادیان و مذاهب، زبان شناسی به زبان های فارسی و عربی و فرانسوی نوشته است.
برخی از مقاله های او در «معماری ایران»، «هنر و مردم»، «وحید»، «تاریخ و فرهنگ ایران»، «زمین و زمان»، «سخن»، «بررسی های تاریخی»، «معارف اسلامی»، «دانش» و «باستان شناسی و هنر ایران». وی همچنین در کتاب مجموعه خطابه های تحقیقی که در سال 1350 منتشر شد، دارای مقاله بود.
پیکر محمدجواد مشکور در بهشت زهرا در قطعه ی 88 (ویژه ی هنرمندان و نویسندگان) به خاک سپرده شد.