محمد مجذوب تبریزی

[ویکی فقه] مصادر بر اینکه اسم او محمد مجذوب تبریزی است متفق هستند اما در اوصاف و عناوین او اختلاف نظر است. مجذوب از علمای معروف قرن یازدهم هجری است در وسعت مشرب و سلوک و کثرت ذوق تصوف بر کمال بوده، طلاب تبریز هر روز در حلقه درس وی از بیانات شیرین وی فیض ها می برده اند، غزلیات و مثنویات سلیس و روانی منظوم فرموده اند. اطلاعات کافی از زندگیش در دست نیست تنها فقط اطلاعاتی که نصر آبادی و ولی قلی شاملو که از معاصرین او بودند در موردش ذکر کرده اند می باشد که به نقل آنها می پردازیم:
او در شعر و شاعری ید طویلی داشته است در اشعارش متخلص به مجذوب بوده است و به سبک حافظ شیرازی شعر می سروده است. در تبریز شاگردان بسیاری در درس او حضور داشتند و در ریاض العلماء چنین گفته شده که او از شاگردان خلیل بن غازی قزوینی بود. او شاعر صوفی مسلک بوده و بر اصول مذهب شیعی خود نیز محافظت می کرد. او دو بار به خانه خدا به قصد اعمال حج سفر کرده است و عتبات مقدسه در نجف اشرف و کربلا معلی را زیارت کرده است و اشعاری را در مدح اهل بیت علیهم السّلام سروده است.
اقامت در تبریز و قزوین
او در تبریز مدت زیاد زیست و در آنجا مشغول به تدریس شدند و در سال ۱۰۸۵ ق از تبریز به سمت قزوین به قصد دیدار با سلطان سلیمان صفوی عزیمت کردند و سلطان سلیمان صفوی او را مدرس در شهر شماخی قرار داد و به آنجا مسافرت کردند و مشغول به تدریس شدند و در همانجا نیز کتاب روضه الاذکار را تلخیص کردند و نام او را ریاض الزاهدین نامیدند.
تاسیس کتابخانه
مجذوب در تبریز کتابخانه شخصی داشت که همایون فرخ در موردش چنین می گوید: کتابخانه مجذوب تبریزی: شرف الدین محمدرضا تبریزی متخلص به مجذوب از علما و شعرای عارف قرن یازدهم است که محضرش پیوسته مجمع طالب علمان و دانش پژوهان بوده است. در منزلش که به صورت خانقاه در تبریز دائر بوده کتابخانه ای فراهم آورده بود که مورد استفاده طالب علمان قرار می گرفته. مثنوی معروف به شاهراه نجات از اوست که به سال ۱۰۶۳ سروده است. کتاب هایی از کتابخانه متعلق به کتابخانه مجذوب تبریزی در کتابخانه مجلس شورای ملی موجود است.
وفات
...

[ویکی شیعه] شمس الدین محمد بن محمدرضا مجذوب تبریزی از علما و شعرای معروف قرن یازدهم هجری متخلص به مجذوب اهل تبریز و معاصر سلاطین صفویه بود. وی شاعری صوفی مسلک و پایبند به اصول مذهب شیعه بود و در مدح ائمه اطهار شعر می سرود. وی مولف کتاب الهدایا لشیعة ائمة الهدی است که در شرح اصول کافی نگاشته است.
مصادر بر این اینکه اسم او محمد مجذوب تبریزی است متفق هستند اما در اوصاف و عناوین او اختلاف نظر است و برای او اسماء و اوصاف دیگری ذکر کرده اند:
همچنین محمدعلی خان تربیت از دانشمندان آذربایجان گفته که لقب او شرف الدین و اسم پدرش محمدرضا است. این گفته او از مصادر قدیمی به دست نمی آید تا جایی که مدرس تبریزی در ریحانه الادب در اسم او بین «محمد» و «محمدرضا» تردید کرده است.