محمد بن علی شلمغانی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ابوجعفر محمدبن علی شلمغانی معروف به العزاقری، از کسانی است که با حسین بن روح نایب سوم امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به مخالفت برخاست و به تأسیس مذهب جدیدی پرداخت. وی از صراط مستقیم انحراف جست و راه ارتداد پیش گرفت. او پس از آنکه خود را نایب امام عصر معرفی کرد، به حسب جاه و مقام خود در میان بنی بسطام، هر دروغ و فتنه و کفری را نشر می داد و آنها را منسوب به حسین بن روح می کرد.
محمد بن علی شلمغانی، یکی از افراد منحرف در مهدویت بود.
مخالفت با حسین بن روح
شلمغانی از یاران امام عسکری (علیه السلام) بود و در آغاز، انحرافی نداشت و بلکه از فقهای بزرگ امامیه به شمار می رفت؛ اما پس از وفات امام حسن عسکری (علیه السلام) انتظار نیابت داشت و وقتی نیابت به حسین بن روح واگذار شد، حسد او شعله ور شده، کارشکنی بر ضد حسین بن روح را آغاز کرد.وی سخنانی از خود می ساخت و به حسین بن روح و دیگر نایبان نسبت می داد.
دخل و تصرف در روایات
وی پیش تر کتاب های بسیاری داشت و در آن ها، انبوه روایاتی را که از امامان (علیهم السلام) شنیده بود، گردآوری و دسته بندی کرده بود، اما هنگامی که راه انحراف و ارتجاع در پیش گرفت و در اندیشه، عقیده و عمل دگرگون شد، در روایات تغییراتی پدید می آورد؛ هرچه می خواست بر آن ها می افزود و هرچه دلخواه او بود، کم می کرد.
← سخن نجاشی
...

پیشنهاد کاربران

ابو جعفر محمد بن علی شلمغانی معروف به ابن ابی العزاقری و ابن ابی العزاقیر یا ابوجعفر محمد بن علی الشلمغانی ( وفات در سال ۳۲۲ ه‍. ق/ ۹۳۳ م ) از روحانیان و نویسندگان شیعه برجسته زمان غیبت صغری بوده است. او دستیار حسین بن روح نوبختی ( سومین نایب امام دوازدهم شیعه ) و مأمور او در بغداد بود. شلمغانی ادعا کرد که او سفیر واقعی و برحق حجت بن الحسن است؛ البته او بعداً به کل قضیه وجود امام غایب را انکار کرد. با نفوذی که خاندان نوبختی داشتند، توسط دولت عباسی اعدام شد.
...
[مشاهده متن کامل]

او از مردم روستای شلمغان از حومه های واسط بود. او از اصحاب حسن عسکری امام یازدهم شیعیان بود. در زمانی که سومین نایب امام زمان مورد غضب وزیر عباسی قرار گرفت و برای مدتی پنهان شد، او شلمغانی را به عنوان واسطه بین خود و شیعیان تعیین کرد. گفته شده که شلمغانی از آغاز مورد توجه شیعیان بود. هنگامی که ابوجعفر عمری، حسین بن روح را در حضور سایر وکلا به عنوان نایب خاص بعدی تعیین نمود، شلمغانی در جلسه غایب بود ولی بعد از آن رهبران شیعه و سایر وکلا به خانه او شتافته و شلمغانی را از واقعه با خبر نمودند.
در سال ۳۱۲ حسین بن روح بخاطر نپرداختن یک سری وجوهات به دارالخلافه مقتدر خلیفه عباسی مدتی به زندان افکنده شد. در این زمان شلمغانی نه تنها ادعا نمود که باب امام زمان است بلکه بعدها ادعا کرد که خود امام زمان شیعیان است. رقابت بر سر نیابت امام زمان بین حسین بن روح و شلمغانی حتی در زمان زندانی بودن حسین بن روح بسیار بالا گرفت. حتی حسین بن روح نامه ای منسوب به امام زمان منتشر نمود که شلمغانی را لعن کرده بود. سرانجام شلمغانی به زندان خلیفه عباسی افکنده و در سال ۳۲۲ اعدام شد.
شلمغانی می کوشید تا برخی از وکلای امامیه و خاندان ایشان را به پذیرش ایدئولوژی شبه حلولیه و تناسخ ملکی ارواح متقاعد سازد؛ لذا پس از مدتی اعلام داشت که حقیقت نور در بدنه دوم ( انسانیت ) ، و حقیقت عقل در بدنه سوم ( صبر ) و حقیقت حیا در بدنه متقی ( بدنه چهارم ) حلول کرده است.
شلمغانی در نزد خاندان بنی بسطام جایگاه ویژه ای داشت. خاندان بسطام یکی از خاندان های نامدار قدیم بود که در دستگاه خلفای بغداد و امرای اطراف مدتی پاره ای از مشاغل مهم دیوانی را برعهده داشتند. از آن خانواده، ابوالعباس احمد بن محمد بن بسطام و پسرانش ابوالقاسم علی و ابوالحسن محمد به آل فرات وابستگی داشتند و ابوالحسن محمد داماد حامد بن عباس وزیر بود. این طایفه ابتدا مثل آل فرات از مذهب امامیه طرفداری می کردند ولی پس از اثبات حقانیت شلمغانی پیرو عقاید او شدند. به همین جهت خلیفه در سال ۳۲۲ق مأمورین مخصوص گذاشت تا خانه های ابوالقاسم علی و ابوالحسین محمد را تحت نظر بگیرند.

محمد بن علی شلمغانی
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/محمد_بن_علی_شلمغانی

بپرس