[ویکی شیعه] عمادالدین ابوجعفر محمد بن علی بن حمزه طوسی مشهور به ابن حمزه طوسی، فقیه امامی قرن پنجم و ششم هجری قمری و صاحب کتاب الوسیلة است. وی به جهت تألیف این کتاب به صاحب وسیله نیز شهرت دارد. ابن حمزه را باید از پیروان مکتب شیخ طوسی به شمار آورد. مقایسه ای میان فتاوای او در الوسیله و فتاوای شیخ طوسی نشان می دهد که او چهارچوب فقه شیخ طوسی را پذیرفته است .
از زندگی ، مشایخ و شاگردان وی هیچ گزارش صحیحی در دست نیست . قدیم ترین کسی که از او نام برده ، منتجب الدین (متوفی بعد از ۶۰۰ق ) است که ضمن ذکر او در فهرست به عنوان فقیه، چند اثر از جمله الوسیله را به او نسبت داده است . ابن شهرآشوب فهرست نویس دیگر قرن ششم هجری قمری گرچه نامی از وی نبرده ، ولی در ضمن کتبی که مؤلف آنها را نمی شناخته ، از کتابی با عنوان الوسائل الی نیل الفضائل نام برده که می تواند همان الوسیلة الی نیل الفضیلة ابن حمزه باشد.
یاد کردن ابن حمزه از شیخ طوسی و سلار دیلمی به عنوان متوفی ، و ذکر شدن الوسیله در فهرست منتجب الدین که پیش از ۵۸۴ق تألیف شده ، نشان می دهد که تألیف الوسیله در فاصله سالهای ۴۶۳-۵۸۴ق صورت گرفته است . حال با توجه به اینکه ابن حمزه در این کتاب از ابن براج تأثیر پذیرفته و فقیهان نیمه دوم قرن ۶ق از جمله راوندی از الوسیله استفاده کرده اند، می توان دوره حیات او را در اواخر قرن ۵ق و نیمه اول قرن ۶ق تعیین کرد. در منابع قرن اخیر گفته شده که مقبره ای به نام او در حومه کربلا وجود دارد.
از زندگی ، مشایخ و شاگردان وی هیچ گزارش صحیحی در دست نیست . قدیم ترین کسی که از او نام برده ، منتجب الدین (متوفی بعد از ۶۰۰ق ) است که ضمن ذکر او در فهرست به عنوان فقیه، چند اثر از جمله الوسیله را به او نسبت داده است . ابن شهرآشوب فهرست نویس دیگر قرن ششم هجری قمری گرچه نامی از وی نبرده ، ولی در ضمن کتبی که مؤلف آنها را نمی شناخته ، از کتابی با عنوان الوسائل الی نیل الفضائل نام برده که می تواند همان الوسیلة الی نیل الفضیلة ابن حمزه باشد.
یاد کردن ابن حمزه از شیخ طوسی و سلار دیلمی به عنوان متوفی ، و ذکر شدن الوسیله در فهرست منتجب الدین که پیش از ۵۸۴ق تألیف شده ، نشان می دهد که تألیف الوسیله در فاصله سالهای ۴۶۳-۵۸۴ق صورت گرفته است . حال با توجه به اینکه ابن حمزه در این کتاب از ابن براج تأثیر پذیرفته و فقیهان نیمه دوم قرن ۶ق از جمله راوندی از الوسیله استفاده کرده اند، می توان دوره حیات او را در اواخر قرن ۵ق و نیمه اول قرن ۶ق تعیین کرد. در منابع قرن اخیر گفته شده که مقبره ای به نام او در حومه کربلا وجود دارد.
wikishia: محمد_بن_علی_بن_حمزه_طوسی