محمد بن حسن فروخ صفار

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] از روزی که اسلام به دیار قم پا گذاشت، مردمش مذهبی جز تشیع را نپذیرفتند. چنان که گویی در طول تاریخ لفظ «قمی» با «شیعه» همواره قرین بوده است. از دیگر سوی، سرزمین قم طی عصرهای متمادی راویان فراوانی را در خود جای داد. آنان سخنان گهربار ائمه نور را با تلاشی طاقت فرسا برای آیندگان به یادگار گذاشتند. از این روی مطالعه زندگی راویان نور، گوشه هایی از زندگی پرتلاش آن ها را آشکار می سازد. علاوه بر این، حفظ یاد و آثار این بزرگان، پاسداری از پیونددهندگان بین عصر پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام با نسل های پس از ایشان است.
محمد بن الحسن بن فَرَوخ صفار، یکی از راویان نور است که خدمات شایسته ای به عالم تشیع تقدیم داشت. به پاس خدمات فراوان وی، پژوهشی فشرده پیرامون زندگی اش به محضر خوانندگان ماهنامه کوثر ارائه می شود.
در کتاب «معجم رجال الحدیث» به نقل از «رجال شیخ طوسی»، محمد بن حسن صفار از اصحاب امام حسن عسکری علیه السلام به شمار آمده است و از آنجا که حضرت در سال 260 هـ.ق به شهادت رسیده اند و از طرفی صفار سؤالاتی به صورت نوشته از امام حسن عسکری علیه السلام جویا شده است، این کار به طور معمول مستلزم رشد سنی قابل توجهی (در حدود 20 یا 30 سال) است، می توان حدس زد که محمد در حدود سال 220 اوایل قرن سوم، پا به جهان گذاشته است.
در قرن سوم که صفار می زیست آسمان امامت منور به وجود چهار امام همام بود. طبق آنچه مبنای تولد محمد قرار گرفت، او زمان امام هادی علیه السلام، امام حسن عسکری علیه السلام و امام زمان عجل الله تعالی فرجه شریف را درک کرده است.
در مورد ملاقات حضوری او با یکی از این سه امام علیهم السلام مدرکی به دست نیامد، اما با توجه به بعضی از قرائن می توان گفت چنین ملاقاتی صورت نگرفته است. چون اولا: با این که صفار روایات فراوانی را نقل می کند اما هیچیک از روایاتش در کتب حدیثی بدون واسطه از امام علیه السلام نقل نشده است مگر آنچه را که امام حسن عسکری علیه السلام در جواب نامه های او نگاشته اند.
ثانیا؛ از آنجا که امام حسن عسکری علیه السلام در بازداشتگاه و تحت نظر بود و ارتباط شیعیان با ایشان به راحتی صورت نمی پذیرفت، این موضوع که صفار امام علیه السلام را ملاقات نکرده است، تقویت می شود.
در پاسخ به این سؤال که: ملاقات او با امام حسن عسکری علیه السلام ثابت نشده است، پس چگونه او را از اصحاب آن حضرت می شمارند؟ باید گفت: این به دلیل سؤالات فراوانی است که او از محضر امام علیه السلام از طریق نامه پرسیده است و در واقع مصاحبت و معاشرتی مکاتبه ای بین او و حضرت برقرار بوده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس