محمد اراز

محمد آراز. محمد آراز ( ترکی آذربایجانی: Məmməd Araz; ۱۴ اکتبر ۱۹۳۳ – ۱ دسامبر ۲۰۰۴ ) یا با نام کامل محمد ابراهیموف فرزند «اینفیل»، شاعر، مترجم و خبرنگار آذربایجانی بود. آراز لقب نویسندگی او بود، که به رود ارس اشاره می کرد. [ ۱]
محمد آراز ۱۴ اکتبر سال ۱۹۳۳، در منطقه نورسوی شهرستان شاه بوز جمهوری خودمختار نخجوان در آذربایجان شوروی چشم به جهان گشود. آموزش متوسطه اش را در زادگاه خود پشت سر گذاشت. او دانش آموخته رشته جغرافیا از دانشگاه تربیت مدرس جمهوری آذربایجان بود. محمد آراز در سال های مختلف در هیئت های تحریریه نشریه هایی همچون «معارف»، «مجله اولدوز» ( ۱۹۶۷–۱۹۷۰ ) ، روزنامه «ادبیات و هنر» ( ۱۹۷۰–۱۹۷۲ ) ، انتشارات دولتی آذربایجان شوروی ( ۱۹۷۲–۱۹۷۴ ) مشغول به کار بود. از سال ۱۹۷۴ تا آخر عمرش به عنوان سردبیر روزنامه «طبیعت آذربایجان» اشتغال یافت. شاعار در سال ۱۹۵۷ به عضویت اتحادیه نویسندگان جمهوری آذربایجان درآمد. [ ۲]
محمد آراز در سال ۲۰۰۴ در باکو دار فانی را وداع گفته و در پارک مفاخر باکو خاک سپاری شد. [ ۳]
محمد آراز سراینده شعر معروفی موسوم به «دنیا مال تو، دنیا مال من» است، که با استفاده از متن آن ترانه هم نامی ساخته شده است. این ترانه در دهه ۱۹۹۰ به یکی از پرآوازه ترین و زبان زدترین ترانه ها در جمهوری آذربایجان تبدیل شد. نخستین کتاب شعر شاعر تحت عنوان «نغمه عشق» توسط انتشارات «آذرنشر» به چاپ رسید. [ ۴]
اسامی برخی از شعرهای مشهور شاعر عبارت است از:
• گر جنگ نبود
• دنیا مال تو، دنیا مال من
• آوای حک شده روی صخره ها
• پدر سه پسر
• به پا خیز، آذربایجان! ( ۱۹۹۲ )
ترجمه فارسی قطعه ای از شعر گر جنگ نبود ( ۱۹۵۶ ) :
گر جنگ نبود
با ذوب کردن اسلحه ها در کوره
می توانستیم پلی بین زمین و مریخ بسازیم
محصول هزار سال
در یک روز به عمل می آمد
عالمان ماه و ستاره ها را
به زمین پایین می کشیدند.
• خادم فرهنگ افتخاری آذربایجان شوروی ( سال ۱۹۷۹ ) [ ۵]
• خادم هنر افتخاری آذربایجان شوروی ( سال ۱۹۸۴ )
• جایزه دولتی آذربایجان شوروی ( سال ۱۹۸۸ )
• شاعر مردم جمهوری آذربایجان ( سال ۱۹۹۱ )
• خادم محیط زیست افتخاری جمهوری آذربایجان ( سال ۱۹۹۲ ) [ ۶]
• نشان استقلال جمهوری آذربایجان ( سال ۱۹۹۵ )