محسن تاثیر تبریزی

[ویکی فقه] تَأْثیرِ تَبْریزی، محسن (۱۰۶۰-۱۱۳۱ق/۱۶۵۰- ۱۷۱۹م)، از شاعران پارسی گوی اواخر دوره صفوی و ستایشگر برخی از شاهان این دوره مانند شاه سلیمان (د ۱۰۷۸ق) و شاه سلطان حسین (د ۱۱۴۰ق) بود.
تأثیر در اصفهان به دنیا آمد. جد پدری اش ابوالخان تبریزی و جد مادری اش محمدحسین چلبی بود که شاه عباس اول (د ۱۰۳۸ق) آن ها را از تبریز به اصفهان کوچاند و در محلۀ عباس آباد که خود بنا نهاده بود، سکنا داد.
اساتید
تأثیر در اصفهان نزد دو تن از استادانش، یعنی آقا حسین خوانساری (د ۱۰۹۸ق) و محمدطاهر قزوینی متخلص به وحید (د ۱۱۲۰ق) درس خواند. او در جوانی با صائب تبریزی (د ۱۰۸۱ق) هم نشین بود و با این شاعر بزرگ مناظره و مشاعره داشت. حزین لاهیجی از دیگر هم نشینان تأثیر به شمار می آمد و به نظر می رسد این هم نشینی در دورۀ پختگی و میانسالی شاعر بوده است.
ممدوحان تأثیر
تأثیر علاوه بر شاه سلیمان و شاه سلطان حسین، ممدوحانی از میان وزیران دولت صفوی داشت که از جملۀ آن ها می توان از محمدطاهر قزوینی، عبدالعزیزخان، محمدخان و مؤمن خان ایشیک آقاسی نام برد. او علاوه بر سرودن شعر، در علم سیاق و امور دیوانی تبحر داشت و ظاهراً مدتی، در اواخر دورۀ صفوی، ادارۀ امور مالی و دیوانی عراق و یزد را عهده دار بود، هر چند در ۱۱۲۰ق/ ۱۷۰۸م بر اثر سعایت بدخواهان از سمت خود در یزد کناره گرفت. پس از این ماجرا، تأثیر از مناصب دولتی دست کشید و به اصفهان بازگشت و سرانجام در همین شهر درگذشت. بسیاری از محققان، مرگ تأثیر را در ۱۱۲۹ق پنداشته اند، ولی نخجوانی با استناد به یک ماده تاریخ متعلق به میرزا داوود اصفهانی، از شاعران هم دورۀ تأثیر، درگذشت او را در ۱۱۳۱ق دانسته است.
کلیات تأثیر
...