مبانی اقتصاد علوی

[ویکی فقه] مبانی اقتصاد در نظام علوی، ناشی از اصالت دادن به فرد و جامعه، به یک اعتبار روح جمعی را در روند و پیش برد امور اقتصاد و اخلاق و رفتار جامعه دخیل می دانند.
مقوله های بنیادین ذیل از نگاه اسلام و نظام لیبرال سرمایه داری در بخش های مختلف مربوط به عالم هستی از جمله: ۱- خداشناسی؛ ۲- جهان شناسی؛ ۳- انسان شناسی؛ ۴- جامعه شناسی، مورد تبیین و بررسی قرار می گیرد در این مجال به بخش جامعه شناسی خواهیم پرداخت.
جامعه شناسی
در بحث جامعه شناسی، دو مطلب دارای اهمیت ویژه ای است که از لحاظ ساختار نظام اقتصادی، آثار فراوانی به دنبال دارد. این دو عبارتند از: الف- مسئله اصالت فرد یا اصالت جامعه؛ ب- مسئله سنت های الهی حاکم بر جوامع و انسان ها.
← نظریه اصالت فرد
جامعه اسلامی «روح و هویت جمعی» اسلامی، کانون نزول برکات الهی است. در گفتار دیگری می فرماید: «عرب ها امروز اگرچه به شمار اندکند با وجود اسلام بسیارند و به سبب اجتماع، عزیز و پیروزند». حضرت به اندک بودن افراد عرب، تصریح می فرماید؛ اما در همین کلام، به فراوانی آنان به سبب وجود اسلام و در نتیجه پیروزی ایشان نیز اشاره دارد. به یقین این فراوانی و پیروزی به افراد ناظر نیست؛ بلکه به «روح و هویت جمعی» برمی گردد که حقیقت انکارناپذیر است.حضرت فراوانی و پیروزی را به افراد عرب نسبت نمی دهد؛ بلکه به امری دیگر به نام جامعه اسلامی منسوب می دارد. به رغم مطالب پیشین، تاکید امیر مومنان (علیه السّلام) بر توانایی افراد برای حرکت در مسیری بر خلاف روح جمعی حاکم بر جامعه فراوان است و سیره او و برخی از اصحابش مانند سلمان و ابوذر دلالت روشنی بر آن دارد. برای مثال: «هرکه عملش او را واپس دارد، نسبش سبب نشود که پیش افتد. هرکه شرافت و حسب خود را از دست بدهد، شرافت و حسب نیاکان سودش ندهد». این سخن دلالت دارد که هویت و شخصیت افراد، در گرو اعمالشان است و منسوب بودن به افراد بزرگ، احزاب، گروه ها و... در حقیقت و ماهیت او تغییر ایجاد نمی کند؛ زیرا «کلّ نقس بما کسبت رهینه؛ هرکس در گرو کردار خویش است».
نتیجه
...