لهستانی ها در شوروی

لهستانی ها در شوروی اشاره به دیاسپورای لهستانی دارد که پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در شوروی ساکن بودند. بعضی از این افراد هنوز در کشورهای پساشوروی به خصوص لیتوانی، بلاروس و اوکراین که به صورت تاریخی جزوی از مشترک المنافع لهستان–لیتوانی بودند سکونت دارند. همچنین اقلیت هایی از لهستانی ها در قزاقستان و جمهوری آذربایجان حضور دارند.
پس از تجزیه لهستان در قرن ۱۹ میلادی جمعیت لهستانی ها در سه کشور امپراتوری روسیه، اتریش - مجارستان و پادشاهی پروس پراکنده گشتند. با وقوع انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷ و آغاز جنگ داخلی روسیه بسیاری از لهستانی ها همکاری با نیروهای بلشویکی را خیانت به منافع ملی لهستان می دانستند. [ ۲] انقلاب روسیه بر روی آثار فیلسوف و نویسنده لهستانی استانیسواف ایگناتسی ویتکیویچ که در آن هنگام در سن پترزبورگ زندگی می کرد تأثیر بسیاری گذاشت و او در آثارش مضامین وحشتناک جنگ داخلی روسیه که خود شاهد آن بود را منعکس نمود. در میان لهستانی های قربانی انقلاب روسیه پدر آهنگساز معروف لهستانی ویتولد لوتوسوافسکی به نام ماریان لوتوسوافسکی و برادرش به نام جوزف قرار داشتند که به جرم ضدانقلاب بودن در سال ۱۹۱۸ در مسکو به قتل رسیدند. [ ۳]
در سوی دیگر نیز لهستانی تبارهای بسیاری در میان انقلابیون کمونیست وجود داشتند که از جمله آن ها می توان به این افراد اشاره نمود: کنستانتین روکوسوفسکی، ویاچسلاو منچسکی، یولیان مارخلسکی، استانیسواو کوشور، کارول سوویرسفسکی و فلیکس ژرژینسکی مؤسس چکا ( نخستین پلیس مخفی شوروی ) . در درون ارتش سرخ واحدهایی از لهستانی ها وجود داشت و سازمانی به نام کمیته موقت انقلابی لهستان وجود داشت که هیچگاه نتوانست بر خاک لهستان کنترل داشته باشد.
با فروپاشی امپراتوری روسیه طی جنگ جهانی اول بار دیگر کشور لهستان تأسیس شد و پس از یک دوره درگیری با شوروی نهایتاً با صلح ریگا در سال ۱۹۲۱ مرزهای دو کشور نهایی شد اما همچنان جمعیت زیادی از لهستانی ها در شوروی باقی ماندند. در سال ۱۹۲۶ براساس آمارهای شوروی ۷۸۲٬۳۳۴ لهستانی در درون مرزهای شوروی زندگی می کردند که بیشترین تعداد آن ها در غرب اوکراین امروزی متمرکز بودند. جمعیت واقعی لهستانی ها اما به نظر بیشتر از این تعداد بود و تخمین های کلیسای کاتولیک از وجود یک میلیون لهستانی در شوروی خبر می داد. [ ۲]
سیاست شوروی در ابتدا مبتنی بر استفاده از زبان های محلی به عنوان ابزاری جهت از بین بردن هویت ملی به نفع «آموزش کمونیستی توده ها» بود. در مورد جمعیت لهستانی ها هم هدف شوروی سازی آن ها بود. با این حال خود شوروی ها نیز متوجه بودند از آنجایی که به صورت عمده لهستانی ها با ایدئولوژی کمونیستی مخالف هستند و آن را دشمن هویت لهستانی خود و مذهب کاتولیک می دیدند این کار بسیار دشوار است. پیگیری سیاست تبعیض مذهبی، غارت و ترور از جانب شوروی نیز باعث تقویت مقاومت در میان لهستانی ها می شد. در نتیجه مقامات شوروی شروع به زندانی کردن و حذف تمامی کسانی نمودند که آن ها را مانعی در برابر راه خویش می دیدند. [ ۲]