لمحات الاصول

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] لمحات الأصول (کتاب). این کتاب (لمحات الأصول)، تقریرات درس آیت الله بروجردی است که توسط امام خمینی نگاشته شده است. با شروع تدریس مباحث الفاظ خارج اصول فقه توسط آیت الله العظمی بروجردی در سال ۱۳۶۴ ق، حضرت امام تدریس خارج اصول عملیّه و ادله اجتهادیه را آغاز کرده و در درس خارج آیت الله بروجردی نیز شرکت می کرده اند.این کتاب از این نظر که مقرّر آن امام خمینی است، دارای اعتبار خاصی می باشد. احاطه علمی و دقت نظر حضرت امام خمینی این کتاب را در زمره بهترین تقریرات درس خارج اصول آیت الله بروجردی قرار داده است.حضرت امام دارای کتاب های اصولی دیگری نظیر الرسائل، معارج الأصول، و أنوار الهدایة می باشند که نظریات و افکار نو و ابتکارات ایشان در آنها مطرح شده است.کتاب لمحات الأصول دوره کامل اصول فقه نیست؛ ولی شامل اکثر مباحث الفاظ و مباحث قطع و قسمتی از حجیت قطع می باشد. این کتاب با نسخه خطی حضرت امام قدس سره مقابله و نسخه برداری شده است.
تدریس مباحث الفاظ از سال ۱۳۶۴ ق آغاز و در سال ۱۳۶۸ ق پایان یافته است و در همان سال نیز تدریس مباحث عقلی آغاز شده است. بنابراین تألیف قسمت مباحث الفاظ در بین سال های ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ بوده است.در حاشیه صفحه ۲۴۸ کتاب، پس از اتمام بحث اجتماع امر و نهی آمده است که مرحوم امام در حاشیه نسخه خطی کتاب این طور نوشته است که پاکنویس قسمت اجتماع امر و نهی را در روز آخر ماه مبارک رمضان سال ۱۳۶۶ ق به پایان رسانیدم.تألیف قسمتی از مباحث عقلی که در کتاب مطرح شده است، در حدود سال ۱۳۷۰ ق پایان یافته است.( صفحه ۳۰ مقدمه ناشر)کتاب موجود به مناسبت یکصدمین سالگرد تولد امام خمینی قده در سال ۱۴۲۰ ق، توسط مؤسّسه تنظیم و نشر آثار امام در چاپخانه مؤسّسه عروج در قم انتشار یافته است.

[ویکی نور] لمحات الأصول، تقریرات درس آیت الله بروجردی است که توسط امام خمینی نگاشته شده است. با شروع تدریس مباحث الفاظ خارج اصول فقه توسط آیت الله بروجردی در سال 1364ق، حضرت امام تدریس خارج اصول عملیّه و ادلۀ اجتهادیه را آغاز کرده و در درس خارج آیت الله بروجردی نیز شرکت می کرده اند.
این کتاب از این نظر که مقرّر آن امام خمینی است، دارای اعتبار خاصی می باشد. احاطۀ علمی و دقت نظر حضرت امام خمینی این کتاب را در زمرۀ بهترین تقریرات درس خارج اصول آیت الله بروجردی قرار داده است.
حضرت امام دارای کتاب های اصولی دیگری نظیر الرسائل، معارج الأصول، و أنوار الهدایة می باشند که نظریات و افکار نو و ابتکارات ایشان در آنها مطرح شده است.
کتاب لمحات الأصول دورۀ کامل اصول فقه نیست؛ ولی شامل اکثر مباحث الفاظ و مباحث قطع و قسمتی از حجیت قطع می باشد. این کتاب با نسخۀ خطی حضرت امام قدس سره مقابله و نسخه برداری شده است.
تدریس مباحث الفاظ از سال 1364ق آغاز و در سال 1368ق پایان یافته است و در همان سال نیز تدریس مباحث عقلی آغاز شده است. بنابراین تألیف قسمت مباحث الفاظ در بین سال های 1364 تا 1368 بوده است.

[ویکی نور] لمحات الاصول (موسوعه الامام الخمینی). لمحات الأصول، مجموعه تقریرات خارج اصول حضرت آیت الله بروجردی است که توسط حضرت امام خمینی(ره)، به زبان عربی نگاشته شده است.
کتاب با دو مقدمه از آیت الله جعفر سبحانی و مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) آغاز و مطالب در قالب یک مقدمه و شش مقصد، تنظیم شده است.
در مقدمه اول، ابتدا به بیان تاریخ و نحوه پیدایش علم اصول پرداخته شده و سپس، ادوار مختلف آن، توضیح داده شده است. برای پیدایش و تکامل علم اصول، دو مرحله ذکر شده است که عبارتند از:
در مقدمه دوم، اقدامات تحقیقی صورت گرفته بر روی کتاب، توضیح داده شده است
در مقدمه مقرر، ابتدا به تعریف علم اصول و موضوع آن پرداخته شده و سپس، از تمایز علوم، تمایز مسائل، اقسام وضع و موضوع له و معنی حرفی، سخن به میان آمده است

[ویکی فقه] لمحات الاصول (کتاب). این کتاب (لمحات الأصول)، تقریرات درس آیت الله بروجردی است که توسط امام خمینی نگاشته شده است. با شروع تدریس مباحث الفاظ خارج اصول فقه توسط آیت الله العظمی بروجردی در سال ۱۳۶۴ ق، حضرت امام تدریس خارج اصول عملیّه و ادله اجتهادیه را آغاز کرده و در درس خارج آیت الله بروجردی نیز شرکت می کرده اند.این کتاب از این نظر که مقرّر آن امام خمینی است، دارای اعتبار خاصی می باشد. احاطه علمی و دقت نظر حضرت امام خمینی این کتاب را در زمره بهترین تقریرات درس خارج اصول آیت الله بروجردی قرار داده است.حضرت امام دارای کتاب های اصولی دیگری نظیر الرسائل، معارج الأصول، و أنوار الهدایة می باشند که نظریات و افکار نو و ابتکارات ایشان در آنها مطرح شده است.کتاب لمحات الأصول دوره کامل اصول فقه نیست؛ ولی شامل اکثر مباحث الفاظ و مباحث قطع و قسمتی از حجیت قطع می باشد. این کتاب با نسخه خطی حضرت امام قدس سره مقابله و نسخه برداری شده است.
تدریس مباحث الفاظ از سال ۱۳۶۴ ق آغاز و در سال ۱۳۶۸ ق پایان یافته است و در همان سال نیز تدریس مباحث عقلی آغاز شده است. بنابراین تألیف قسمت مباحث الفاظ در بین سال های ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ بوده است.در حاشیه صفحه ۲۴۸ کتاب، پس از اتمام بحث اجتماع امر و نهی آمده است که مرحوم امام در حاشیه نسخه خطی کتاب این طور نوشته است که پاکنویس قسمت اجتماع امر و نهی را در روز آخر ماه مبارک رمضان سال ۱۳۶۶ ق به پایان رسانیدم.تألیف قسمتی از مباحث عقلی که در کتاب مطرح شده است، در حدود سال ۱۳۷۰ ق پایان یافته است.( صفحه ۳۰ مقدمه ناشر)کتاب موجود به مناسبت یکصدمین سالگرد تولد امام خمینی قده در سال ۱۴۲۰ ق، توسط مؤسّسه تنظیم و نشر آثار امام در چاپخانه مؤسّسه عروج در قم انتشار یافته است.
ساختار و گزارش محتوا
کتاب از دو قسمت مباحث الفاظ و مباحث عقلی تشکیل شده است، اگر چه مباحث عقلی کامل نبوده و بیشترین مطالب کتاب مربوط به مباحث الفاظ می باشد.کتاب؛ شامل مقدمه و ۶ مقصد می باشد که عبارتند از: اوامر، نواهی، مفاهیم، عام و خاص، مطلق و مقید، امارات معتبر شرعی و عقلی.در مقدمه کتاب مباحث موضوع علم، تمایز علوم، موضوع علم اصول ، و مبحث وضع نگاشته شده است. مباحث حقیقت و مجاز، صحیح و اعم، استعمال لفظ مشترک و مشتق که در سایر تقریرات درس آیة الله بروجردی وجود دارد، در این کتاب دیده نمی شود.مقصد اوّل( اوامر)؛ شامل ده مطلب است که عبارتند از: ماده امر، إجزاء، مقدمه واجب، تقسیمات واجب، مسأله ضد، امر آمر با علم به انتفای شرط، واجب تخییری، و واجب کفایی. در انتها نیز دو تنبیه ذکر شده که عبارتند از:مطلب نهم واجب مطلق و واجب موقت ، و مطلب دهم آیا امر و نهی به طبایع متعلق است یا افراد؟ مقصد دوم( نواهی ) شامل سه فصل است که عبارتند از: اختلاف امر و نهی ، اجتماع امر و نهی ، آیا نهی اقتضاء فساد دارد یا نه؟ مقصد سوّم،( مفاهیم ) شامل مفهوم شرط و سایر مفاهیم است. مقصد چهارم مباحث عام و خاص است مقصد پنجم مباحث مطلق و مقید را در بر دارد. مقصد ششم( امارات عقلی و امارات شرعی) ؛ شامل مباحث قطع و مختصری نیز از مباحث ظن می باشد. همان طور که قبلا گفته شد، قسمتی از مباحث مقدمه علم اصول و همین طور قسمتی از مباحث مربوط به مبحث ظن مثل حجیت خبر واحد ، حجیت اجماع منقول، خبر واحد، شهرت فتوائیه، حجیت مطلق ظن، برائت و سایر اصول عملیّه، اجتهاد و تقلید و تعادل و تراجیح وجود ندارد که بعضی از مباحث مذکور را می توان از سایر تقریرات درس آیة الله بروجردی استفاده نمود.
ویژگی ها
از مهمترین ویژگی های کتاب موجود این است که حضرت امام ره، در حالی که خود از مدرسین صاحب نظر و بلند مرتبه درس خارج اصول فقه بوده اند، نظریات و افکار آیة الله بروجردی را تقریر فرموده اند و بنابراین مطالب ارائه شده از دقت بسیار بالا و بیان متین و محکمی برخوردار است.متن کتاب صرفا افکار و نظریات آیة الله بروجردی قده است و افکار و نظریات جدید حضرت امام در حاشیه کتاب و با استفاده از معارج الأصول، أنوار الهدایة و تهذیب الأصول برای تکمیل مباحث مطرح شده است.از دیگر ویژگی های کتاب قرار دادن علائم مفید و عناوین مناسب و استخراج مصادر آیات قرآن کریم و احادیث شریف و نظریات علمای اهل تشیع و اهل تسنن در حد امکان می باشد که به خواننده در استفاده بیشتر از کتاب کمک می کند.از دیگر خصایص کتاب موجود پاورقی های دقیق و مفید آن می باشد، گروهی از پاورقی ها آدرس مباحثی را که در آینده مطرح می شود و یا قبلا گفته شده و با عبارت« قد عرفت» بیان شده است، به طور دقیق مشخص می کند.بعضی از حواشی در تصحیح مطالب کتاب نگاشته شده است؛ مثلا در بیان این که مطلب ارائه شده مؤید است و دلیل مستقلی نیست، این گونه آمده است:جعله الشیخ الأعظم مؤیدا، انظر فرائد الأصول. بعضی از حواشی نیز به نقایص و مطالب مفقود شده کتاب اشاره دارد؛ مثلا در مورد عبارت:من أنّه لا فرق بین الأسماء، در حاشیه این گونه آمده است:هاهنا سقط فی أصل النسخة الخطیّة. در هر حال حواشی کتاب تمام مصادر اقوال و نظریات را به طور دقیق ارائه نموده که نشانگر دقت نظر و تلاش گروه اهل تحقیق و تسلط آنان بر مطالب اصولی می باشد.از طرفی به دلیل این که بعضی از صفحات کتاب از بین رفته بوده است، از کتاب تعلیقات بر کفایه مرحوم امام و نهایة الأصول استفاده و مطالب آن کامل شده است.
منبع
...

پیشنهاد کاربران

بپرس