لایهٔ اُزون[ ۱] یا اُزون سپهر[ ۲] لایه ای ست در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری سطح زمین ( که بسته به شرایط فصلی و آب وهوایی ضخامت آن تغییر می کند ) [ ۳] به ضخامت ۳۰۰ دابسون معادل با ۳ میلی متر[ ۴] در لایهٔ استراتوسفر جو زمین، با غلظت بالایی از مولکول ازون ( O۳ ) ، که در سال ۱۹۱۳ توسط دو فیزیک دان فرانسوی به نام های شارل فابری و آنری بویسون کشف شد. [ ۵] این لایه با جذب ۹۹٫۹–۹۵ درصد پرتو فرابنفش خورشید، موجب ادامهٔ زندگی بر روی کرهٔ زمین می شود. لایه اُزون پرتوهای پرانرژی فرابنفش را جذب کرده و آن ها را به شکل پرتوهای فروسرخ درمی آورد و به سطح زمین می فرستد.
در اوایل سال ۱۹۳۰، ترکیباتی به نام کلروفلوئوروکربن ها ( سی اف سی ها ) در ایالات متحده آمریکا اختراع شدند و در صنعت و خانه مورد استفاده قرار گرفتند. این ترکیبات به استراتوسفر راه یافتند و عناصر کلر و برم موجود در آن ها طی واکنش های شیمیایی موجب تخریب تدریجی لایهٔ اُزون شدند. به ویژه، لایهٔ اُزون بر فراز قطب جنوب به شدت کاهش یافته است.
چرخهٔ ازون - اکسیژن بیان می کند که پرتوهای فرابنفش به مولکول اکسیژن برخورد کرده و پیوند میان مولکول های اکسیژن را می شکند. اتم های حاصل با مولکول اکسیژن دیگری واکنش داده و مولکول ازون را تشکیل می دهند. سطح ازون با تغییر فصل ها، وزش باد و تغییرات خورشید نیز تغییر می یابد. ۱۰ درصد مولکول های ازون هواکره در لایهٔ تروپوسفر قراردارند و بر خلاف ازون موجود در استراتوسفر، آلاینده به شمار می آیند و آسیب هایی به بافت های زیستی انسان و دیگر جانوران می رسانند.
ازون با فرمول شیمیایی O۳، یک مولکول نسبتاً ناپایدار است که از سه اتم اکسیژن با نماد شیمیایی O تشکیل شده است. لایهٔ اُزون از تجمع این مولکول ها پدید آمده است. اگرچه این لایه بخش کوچکی از هواکرهٔ زمین را در بر می گیرد، اما بسیار مهم است و سبب ادامهٔ زندگی بر روی زمین می شود. [ ۶] این مولکول از واکنش میان مولکول اکسیژن با فرمول شیمیایی O۲ و نور خورشید به وجود می آید. این مؤثرترین فرایندی است که در لایهٔ استراتوسفر در ارتفاع ۵۰–۱۵ کیلومتری بالاتر از سطح زمین رخ می دهد. [ ۷]
لایهٔ اُزون یا اوزونوسفر، منطقه ای از لایهٔ استراتوسفر در هواکره است که غلظت نسبتاً بالایی از آن، در ارتفاع ۴۸–۱۹ کیلومتری ( ۳۰–۱۲ مایلی ) بالاتر از سطح زمین واقع شده است. [ ۸] حدود ۹۰٪ ازون میان ۱۷–۱۰ کیلومتر ( ۱۰–۶ مایل ) بالاتر از سطح زمین قرارگرفته و تا ۵۰ کیلومتر ( ۳۰ مایل ) گسترش می یابد. مولکول های ازونی که در این بخش از هواکره قراردارند، لایهٔ اُزون را تشکیل می دهند. بقیهٔ مولکول های ازون نیز در لایهٔ تروپوسفر از هواکره قراردارند. [ ۹]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر اوایل سال ۱۹۳۰، ترکیباتی به نام کلروفلوئوروکربن ها ( سی اف سی ها ) در ایالات متحده آمریکا اختراع شدند و در صنعت و خانه مورد استفاده قرار گرفتند. این ترکیبات به استراتوسفر راه یافتند و عناصر کلر و برم موجود در آن ها طی واکنش های شیمیایی موجب تخریب تدریجی لایهٔ اُزون شدند. به ویژه، لایهٔ اُزون بر فراز قطب جنوب به شدت کاهش یافته است.
چرخهٔ ازون - اکسیژن بیان می کند که پرتوهای فرابنفش به مولکول اکسیژن برخورد کرده و پیوند میان مولکول های اکسیژن را می شکند. اتم های حاصل با مولکول اکسیژن دیگری واکنش داده و مولکول ازون را تشکیل می دهند. سطح ازون با تغییر فصل ها، وزش باد و تغییرات خورشید نیز تغییر می یابد. ۱۰ درصد مولکول های ازون هواکره در لایهٔ تروپوسفر قراردارند و بر خلاف ازون موجود در استراتوسفر، آلاینده به شمار می آیند و آسیب هایی به بافت های زیستی انسان و دیگر جانوران می رسانند.
ازون با فرمول شیمیایی O۳، یک مولکول نسبتاً ناپایدار است که از سه اتم اکسیژن با نماد شیمیایی O تشکیل شده است. لایهٔ اُزون از تجمع این مولکول ها پدید آمده است. اگرچه این لایه بخش کوچکی از هواکرهٔ زمین را در بر می گیرد، اما بسیار مهم است و سبب ادامهٔ زندگی بر روی زمین می شود. [ ۶] این مولکول از واکنش میان مولکول اکسیژن با فرمول شیمیایی O۲ و نور خورشید به وجود می آید. این مؤثرترین فرایندی است که در لایهٔ استراتوسفر در ارتفاع ۵۰–۱۵ کیلومتری بالاتر از سطح زمین رخ می دهد. [ ۷]
لایهٔ اُزون یا اوزونوسفر، منطقه ای از لایهٔ استراتوسفر در هواکره است که غلظت نسبتاً بالایی از آن، در ارتفاع ۴۸–۱۹ کیلومتری ( ۳۰–۱۲ مایلی ) بالاتر از سطح زمین واقع شده است. [ ۸] حدود ۹۰٪ ازون میان ۱۷–۱۰ کیلومتر ( ۱۰–۶ مایل ) بالاتر از سطح زمین قرارگرفته و تا ۵۰ کیلومتر ( ۳۰ مایل ) گسترش می یابد. مولکول های ازونی که در این بخش از هواکره قراردارند، لایهٔ اُزون را تشکیل می دهند. بقیهٔ مولکول های ازون نیز در لایهٔ تروپوسفر از هواکره قراردارند. [ ۹]
wiki: لایه ازون