قیام مختار

[ویکی شیعه] قیام مُختار ، جنبشی به رهبری مختار بن ابی عبید ثقفی با هدف خون خواهی از شهدای کربلا . این قیام در سال ۶۶ قمری در کوفه شروع شد و در آن بسیاری از عاملان شهادت امام حسین(ع) و یارانشان از جمله عبیدالله بن زیاد، عمر بن سعد، شمر بن ذی الجوشن و سنان بن انس کشته شدند. قیام مختار با نام محمد بن حنفیه صورت گرفت. برخی عالمان شیعه معتقدند که مختار با دستور امام سجاد(ع) قیام کرده است.
مختار در زمان واقعه کربلا در زندان بود. او پس از آزادی به دنبال انتقام از قاتلان امام حسین(ع) برآمد. ابتدا با عبدالله بن زبیر که در حجاز به مبارزه با یزید بر خاسته بود، همراه شد، ولی در بین راه وی را هم عقیده خود ندید و از او فاصله گرفت و برای برپایی قیام راهی کوفه شد.
مختار که پیشتر با عبدالله بن زبیر دیدار کرده بود، در پاسخ به پیشنهاد اطرفیان به بیعت با عبدالله اظهار داشت که هدف عبدالله با هدف او همراه نیست و بدین رو، بیعت با او به صلاح نیست. ولی با اصرار اطرفیان به دو شرط با عبدالله بن زبیر بیعت کرد: شرط اول: عبدالله بن زبیر در کارها با او مشورت کند و به تنهایی کاری انجام ندهد، وبا او مخالفت نکند. شرط دوم: بالاترین منصب را در حکومت به مختار بدهد. هنگام حمله سپاه یزید به مکه و محاصره عبدالله بن زبیر، مختار در کنار وی با یزیدیان می جنگید. به گفته برخی منابع، وقتی مختار دید که عبدالله با او به حیله و مکر معامله می کند وادعای خلافت دارد، از او کناره گرفت و راهی کوفه شد تا مقدمات قیام را فراهم کند.

[ویکی اهل البیت] مختار بن ابی عبیده ثقفی، پنج سال پس از حادثه کربلا و یک سال پس از نهضت توابین، در سال 66 هجری در کوفه قیام کرد. هدف نهضت او خونخواهی امام حسین علیه السلام و انتقام از قاتلان شهدای کربلا و جنایتکاران حادثه عاشورا بود. قیام او و خونخواهی اش موجب خرسندی ائمه بود.
زمانی که مسلم بن عقیل به کوفه آمد تا برای حضرت ابا عبدالله علیه السلام بیعت بگیرد، او اولین نفری بود که با مسلم پیمان بست، سپس خانه اش را در اختیار مسلم قرار داد تا در آن جا، مسلم از مردم بیعت بگیرد.
پس از ورود ابن زیاد به کوفه و فراری شدن مردم از دور مسلم، مختار به همراه عده ای دیگر از بزرگان کوفه به زندان افتادند و به هنگام واقعه کربلا در زندان به سر می برد
پس از واقعه کربلا مختار با وساطت شوهر خواهرش عبدالله بن عمر از زندان آزاد شد. او پس از اطلاع یافتن از آمادگی مردم کوفه، در سال 64 هجری از مکه وارد کوفه شد. در این زمان قیام توابین با شکست روبرو شده بود.
مختار، در 14 ربیع الاول سال 66 در کوفه قیام کرد و عبدالله بن مطیع را که کارگزار عبدالله بن زبیر بود بیرون نمود. آغاز قیامشان با شعار «یا منصور امت » و «یا لثارات الحسین » بود.
درگیرهای سختی در محله ها و میدان های کوفه پیش آمد. گروه هایی کشته و گروه هایی تسلیم شدند و مختار وارد قصر شد و فردایش برای مردم سخنرانی کرد، اشراف کوفه با او بیعت کردند.
مختار پس از استیلا بر اوضاع، یکایک قاتلان حسین علیه السلام را دستگیر می کرد و می کشت. نیروهایی هم به اطراف می فرستاد تا هم بر آن مناطق استیلا یابد و هم جنایتکاران را گرفته و به کیفر رساند.
مدت ها این تحرکات و دستگیری ها و نبرد با مقاومت کنندگان از طرفداران بنی امیه ادامه داشت. مختار موفق شد کسانی چون عمر سعد، شمر، ابن زیاد، خولی، سنان، حرمله، حکیم بن طفیل، منقذ بن مره، زید بن رقاد، زیاد بن مالک، مالک بن بشر، عبدالله بن اسید، عمرو بن حجاج و بسیاری از کسان را که در کربلا دستشان به خون شهدا آلوده بود از دم تیغ گذراند و پیکرشان را بسوزاند و یا در مقابل سگ ها بیندازد.