قلعه دختر
/qal~edoxtar/
لغت نامه دهخدا
قلعه دختر. [ ق َ ع َ دُ ت َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان مؤمن آباد بخش درمیان شهرستان بیرجند، واقع در 19هزارگزی جنوب درمیان و 4هزارگزی خاور مالرو عمومی درمیان به سربیشه. موقع جغرافیایی آن دامنه و معتدل است. سکنه آن 59 تن ، آب آن ازقنات و محصول آن غلات ، چغندر و شغل اهالی زراعت است.راه مالرو دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ).
قلعه دختر. [ ق َ ع َ دُ ت َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان زهان بخش قاین شهرستان بیرجند ، واقع در 41هزارگزی جنوب خاوری قاین موقع جغرافیایی آن کوهستانی و هوای آن معتدل است. سکنه آن 130 تن است. آب آن از قنات و محصول آن غلات ، زعفران و شغل اهالی زراعت و مالداری است.راه مالرو دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ).
قلعه دختر. [ ق َ ع َ دُ ت َ] ( اِخ ) دهی است از دهستان مرکزی بخش فریمان شهرستان مشهد، واقع در 15هزارگزی جنوب باختری فریمان و سر راه مالرو عمومی فریمان به پاقلعه. موقع جغرافیایی آن کوهستانی و سردسیری است. سکنه آن 202 تن ، آب آن از قنات و محصول آن غلات ، پنبه و شغل اهالی زراعت است.راه مالرو دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ).، قلعه دختر. [ ق َ ع َ ی ِ دُ ت َ ] ( اِخ ) این قلعه در فیروزآباد خواجه است بالای کوه چنین نشان میدهد که این قلعه وقتی آباد و آتشکده فیروزآباد بوده. عمارت و حمام دارد. ( جغرافیای غرب ایران ص 129 ).
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
قلعه دختر (زیرکوه). قلعه دختر روستایی در دهستان افین بخش زهان شهرستان زیرکوه استان خراسان جنوبی ایران است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰ جمعیت این روستا ۲۶ نفر ( در ۹ خانوار ) بوده است. [ ۱]
wiki: قلعه دختر (زیرکوه)
قلعه دختر (لرستان). قلعه دختر یا قلعه تمندر نام بقایای قلعه تاریخی در میان رشته کوه تمندر الیگودرز است. از تاریخ ساخت و سازنده آن اطلاعات زیادی در دسترس نیست ولی نوع ساخت امکانات این قلعه نشان از اهمیت این قلعه دارد برای رسیدن به این قلعه باید از مسیر الیگودرز به دهستان موگوئی فرسش استفاده شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف
wiki: قلعه دختر (لرستان)
دانشنامه آزاد فارسی
قلعه دختر، فیروزآباد
قلعه دختر، فیروزآباد
قلعه دختر، فیروزآباد
قلعه هایی در جای جای ایران که معمولاً در جاهای صعب العبور و قلۀ کوه ها ساخته شده بوده اند و آن ها را به آتشکده ها و یا معابد آناهیتا، ایزدبانوی آب نسبت داده اند. تعدادی از آن ها استفادۀ نظامی داشته اند. شماری از آن ها به ترتیب حروف الفبا از این قرار است: قلعه دختر امامزاده هاشم، پایین کُتَل امامزاده هاشم بر بازوی شرقی غربی کوهی در سمت چپ رود هراز. آثار دیوار شمالی آن، انحنایی در گوشۀ شمال شرقی که احتمالاً باقی ماندۀ یک برج است و آب انبار قلعه باقی مانده است. قلعه دختر آمل، بین آمل و گردنۀ اسلک، بر روی کوه گردرو. قلعه دختران مراغه، در ۳ کیلومتری روستای تازه کند و در ۱۵کیلومتری شمال شرقی مراغه بر قله کوه. دیوارهای گلی ۲متری با شکاف های باریک و بلند مخصوص تیراندازی و دیده بانی، دهانه های چند غار یا اتاقک سنگی که احتمالاً از آن ها به عنوان اجاق استفاده می شده، چند قطعه سفال بزرگ و کوچک و دیزی و ابزارهای سفالی نشانۀ سکونت در آن دیده شده است. برج و بارو و دروازه داشته و در دورۀ صفوی پررونق بوده است. طبقۀ هفتم آن نارین قلعه بوده است. به سبب قرارداشتن در مسیر گاودول، به قلعۀ گاودول نیز مشهور است. قلعه دختر بم، در۱.۵کیلومتری شمال ارگ بم از خشت و گل احتمالاً از اواخر دورۀ ساسانیان. مدت ها از آن به عنوان قلعۀ نظامی استفاده می شده است. حصار شرقی آن را که در آن دو دهانه از یک چهارطاقی باقی مانده، قدیمی تر از سایر قسمت ها دانسته اند. احتمال دارد در دورۀ اسلامی مرمت شده باشد. اتاق های کوچک و بزرگ و تودرتوی آن قابل رؤیت است. چند تکه سفال رنگین و گل و بوته ظاهراً از دورۀ اسلامی در آن یافت شده است. قلعه دختر بوشهر، در شهرستان لاور در دشتی. قلعه دختر بیرجند، بنایی عظیم احتمالاً از دورۀ اشکانی. قلعه دختر تویسرکان، نزدیک روستای شهرستانه. قلعه دختر خراسان، بین مشهد و تربت حیدریه در حدود زوزن، احتمالاً معبد آناهیتا، و در نزدیکی آن قلعه پسر احتمالاً معبد تیر خدای باران بوده است. در مدخل یک تنگه است و در دورۀ قاجار محل سکونت عده ای از کردها بود. قلعه دختر ساری یا کیجا قلعه، در ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی ساری بر روی تپه ای نسبتاً کوتاه که پوشیده از درختان جنگلی است. فضایی گنبدی شکل که آب آنبار یا کورۀ پخت سفال بوده در آن باقی است. سفال هایی از هزارۀ اول پیش از میلاد در آن یافت شده است. قلعه دختر ساوه یا قزقلعه، در ۲۳کیلومتری جنوب غربی ساوه در کنار روستای قزقلعه بر روی صخره ای بلند. سه هکتار مساحت، پنج راه پله در پشت بنا و دو راه پله در غرب آن است که به اتاق های تودرتو در دل صخره و بالای یک رودخانه راه دارند. در این قسمت یک طاقی بسیار جالب مشرف به پرتگاه وجود دارد. دیوار قلعه طاق نمایی عریض در وسط و سه طاق نما در دو طرف دارد. بقایای طبقه دوم قلعه قابل رؤیت است. در شمال آن بقایای تپه ای است که سفال هایی ظاهراً از هزاره های پنجم و چهارم پیش از میلاد در آن یافت شده است. در کنار قلعه آثار یک آب آنبار مشاهده می شود. قلعه دختر شوشتر، در سه فرسخی شوشتر بالای یک کوه، به آن قلعه دختران نیز می گویند. در نزدیکی آن یک غار است. قلعه دختر شهرستانک، در راه اَمّامه ـ شهرستانک، بر صخره ای با ارتفاع ۳,۱۲۰ متر از سطح دریا و مشرف به گردنه شهرستانک که محل رفت وآمد کاروان ها بوده و به دره های کرج و جاجرود متصل می شود. آثار دو اتاق با طاق گهواره ای که به راهرویی باز می شوند و ظاهراً متعلق به آتشکده ای از دورۀ ساسانی است، از آن باقی است. قلعه دختر شیروان، در ۶۵کیلومتری شیروان بر قله یک کوه در نزدیکی مرز ایران و ترکمنستان. آثار دیوارهای سنگی، آب انبار و برج و بارو در آن باقی است. در آن اشیای قدیمی یافت شده است. قلعه دختر طالقان، در روستای گَته ده در شمال قله کهار؛ سه قسمت آن پرتگاه است. در شمال و شمال شرقی قلعه بقایای دو برج مدور، در داخل قلعه آثار یک حوض و در مرکز قلعه بقایای چند اتاق، یک راهرو و انبار قلعه به چشم می خورد. قلعه دختر فارس، در ۶ کیلومتری فیروزآباد. آتشکدۀ فیروزآباد بوده و چند برج و باروی آن، عمارتی گرد شبیه به کلاه فرنگی از دورۀ صفوی و یک حمام که در دل کوه کنده شده و آثار چند سنگر از آن باقی است. در نزدیکی آن یک غار است. قلعه دختر قزوین یا قزقلعه، در ۱۵کیلومتری جادۀ تاکستان ـ زنجان در نزدیکی روستای آبک لو؛ قلعه ای آجری است و در مسیر آن آثار سکوهای متعدد به چشم می خورد. احتمالاً از دورۀ ساسانی است. قلعه دختر قم، تپه ای در نزدیکی قم و بر سر راه اَنارَک ـ قم. ماکسیم سیرو تپۀ باستانی قلعه دختر قم را در دهۀ ۱۳۱۰ش شناسایی و مطالعه کرد. تپۀ قلعه دختر دارای آثار فرهنگی عصر نوسنگی جدید مشابه دورۀ دوم تپه سیلک است. قلعه دختر کازرون، بالای یک کوه سنگی؛ بقایای اتاق های تودرتو و چند ایوان از آن وجود دارد. قلعه دختر کرمان، در بیست کیلومتری شرق کرمان، ظاهراً معبد آناهیتا بوده است. دو قسمت دارد، قسمتی که روی محل مرتفعی است و با خشت های بزرگ ساخته شده و به قلعه کوه یا قلعه اردشیر مشهور بوده و قسمتی در غرب آن بر روی یک تپه که با راهرویی به آن متصل است، و به قلعه دختر شهرت دارد. در فاصلۀ دو قلعه بقایای یک کاخ و عبادتگاه دیده می شود. از قطعات کاشی های به دست آمده چنین برمی آید که محلی تفریحی بوده است. در جنوب قلعه اردشیر صخره بلندی است که از حاشیه های آن ۱۳۴ پله تراشیده است. بعضی اعتقاد دارند که این محل نقاره خانه قلعه بوده و بعدها ساخته شده است. قلعه دختر کرمان در دوره های مختلف دژ مدافع کرمان و بلوچستان بوده است. قلعه دختر گناباد، در شرق گناباد، بر روی کوهی به همین نام. آثار محلی مانند اتاق یا حمام در آن باقی است. آن را به شاهزاده بیدخت نام نسبت داده اند. قلعه دختر میانه، در ۲کیلومتری پل دختر بین زنجان و میانه، بر روی یک صخره؛ قلعه ای آجری به شکل چندضلعی غیرمنتظم که بلندی باروی آن چهارده متر است و دو در ورودی با سه متر ارتفاع دارد که بالای یکی از آن ها کتیبه ای سنگی بوده است. قلعه دختر همدان، در راه همدان ـ تویسرکان بر روی کوهی نزدیک روستای شهرستانه. از سه قسمت گنبددار تشکیل می شده که یکی از آن ها سالم تر و چهار ضلعی است. سردرها و پله های سنگی آن نیز باقی است.
قلعه دختر، فیروزآباد
قلعه دختر، فیروزآباد
قلعه هایی در جای جای ایران که معمولاً در جاهای صعب العبور و قلۀ کوه ها ساخته شده بوده اند و آن ها را به آتشکده ها و یا معابد آناهیتا، ایزدبانوی آب نسبت داده اند. تعدادی از آن ها استفادۀ نظامی داشته اند. شماری از آن ها به ترتیب حروف الفبا از این قرار است: قلعه دختر امامزاده هاشم، پایین کُتَل امامزاده هاشم بر بازوی شرقی غربی کوهی در سمت چپ رود هراز. آثار دیوار شمالی آن، انحنایی در گوشۀ شمال شرقی که احتمالاً باقی ماندۀ یک برج است و آب انبار قلعه باقی مانده است. قلعه دختر آمل، بین آمل و گردنۀ اسلک، بر روی کوه گردرو. قلعه دختران مراغه، در ۳ کیلومتری روستای تازه کند و در ۱۵کیلومتری شمال شرقی مراغه بر قله کوه. دیوارهای گلی ۲متری با شکاف های باریک و بلند مخصوص تیراندازی و دیده بانی، دهانه های چند غار یا اتاقک سنگی که احتمالاً از آن ها به عنوان اجاق استفاده می شده، چند قطعه سفال بزرگ و کوچک و دیزی و ابزارهای سفالی نشانۀ سکونت در آن دیده شده است. برج و بارو و دروازه داشته و در دورۀ صفوی پررونق بوده است. طبقۀ هفتم آن نارین قلعه بوده است. به سبب قرارداشتن در مسیر گاودول، به قلعۀ گاودول نیز مشهور است. قلعه دختر بم، در۱.۵کیلومتری شمال ارگ بم از خشت و گل احتمالاً از اواخر دورۀ ساسانیان. مدت ها از آن به عنوان قلعۀ نظامی استفاده می شده است. حصار شرقی آن را که در آن دو دهانه از یک چهارطاقی باقی مانده، قدیمی تر از سایر قسمت ها دانسته اند. احتمال دارد در دورۀ اسلامی مرمت شده باشد. اتاق های کوچک و بزرگ و تودرتوی آن قابل رؤیت است. چند تکه سفال رنگین و گل و بوته ظاهراً از دورۀ اسلامی در آن یافت شده است. قلعه دختر بوشهر، در شهرستان لاور در دشتی. قلعه دختر بیرجند، بنایی عظیم احتمالاً از دورۀ اشکانی. قلعه دختر تویسرکان، نزدیک روستای شهرستانه. قلعه دختر خراسان، بین مشهد و تربت حیدریه در حدود زوزن، احتمالاً معبد آناهیتا، و در نزدیکی آن قلعه پسر احتمالاً معبد تیر خدای باران بوده است. در مدخل یک تنگه است و در دورۀ قاجار محل سکونت عده ای از کردها بود. قلعه دختر ساری یا کیجا قلعه، در ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی ساری بر روی تپه ای نسبتاً کوتاه که پوشیده از درختان جنگلی است. فضایی گنبدی شکل که آب آنبار یا کورۀ پخت سفال بوده در آن باقی است. سفال هایی از هزارۀ اول پیش از میلاد در آن یافت شده است. قلعه دختر ساوه یا قزقلعه، در ۲۳کیلومتری جنوب غربی ساوه در کنار روستای قزقلعه بر روی صخره ای بلند. سه هکتار مساحت، پنج راه پله در پشت بنا و دو راه پله در غرب آن است که به اتاق های تودرتو در دل صخره و بالای یک رودخانه راه دارند. در این قسمت یک طاقی بسیار جالب مشرف به پرتگاه وجود دارد. دیوار قلعه طاق نمایی عریض در وسط و سه طاق نما در دو طرف دارد. بقایای طبقه دوم قلعه قابل رؤیت است. در شمال آن بقایای تپه ای است که سفال هایی ظاهراً از هزاره های پنجم و چهارم پیش از میلاد در آن یافت شده است. در کنار قلعه آثار یک آب آنبار مشاهده می شود. قلعه دختر شوشتر، در سه فرسخی شوشتر بالای یک کوه، به آن قلعه دختران نیز می گویند. در نزدیکی آن یک غار است. قلعه دختر شهرستانک، در راه اَمّامه ـ شهرستانک، بر صخره ای با ارتفاع ۳,۱۲۰ متر از سطح دریا و مشرف به گردنه شهرستانک که محل رفت وآمد کاروان ها بوده و به دره های کرج و جاجرود متصل می شود. آثار دو اتاق با طاق گهواره ای که به راهرویی باز می شوند و ظاهراً متعلق به آتشکده ای از دورۀ ساسانی است، از آن باقی است. قلعه دختر شیروان، در ۶۵کیلومتری شیروان بر قله یک کوه در نزدیکی مرز ایران و ترکمنستان. آثار دیوارهای سنگی، آب انبار و برج و بارو در آن باقی است. در آن اشیای قدیمی یافت شده است. قلعه دختر طالقان، در روستای گَته ده در شمال قله کهار؛ سه قسمت آن پرتگاه است. در شمال و شمال شرقی قلعه بقایای دو برج مدور، در داخل قلعه آثار یک حوض و در مرکز قلعه بقایای چند اتاق، یک راهرو و انبار قلعه به چشم می خورد. قلعه دختر فارس، در ۶ کیلومتری فیروزآباد. آتشکدۀ فیروزآباد بوده و چند برج و باروی آن، عمارتی گرد شبیه به کلاه فرنگی از دورۀ صفوی و یک حمام که در دل کوه کنده شده و آثار چند سنگر از آن باقی است. در نزدیکی آن یک غار است. قلعه دختر قزوین یا قزقلعه، در ۱۵کیلومتری جادۀ تاکستان ـ زنجان در نزدیکی روستای آبک لو؛ قلعه ای آجری است و در مسیر آن آثار سکوهای متعدد به چشم می خورد. احتمالاً از دورۀ ساسانی است. قلعه دختر قم، تپه ای در نزدیکی قم و بر سر راه اَنارَک ـ قم. ماکسیم سیرو تپۀ باستانی قلعه دختر قم را در دهۀ ۱۳۱۰ش شناسایی و مطالعه کرد. تپۀ قلعه دختر دارای آثار فرهنگی عصر نوسنگی جدید مشابه دورۀ دوم تپه سیلک است. قلعه دختر کازرون، بالای یک کوه سنگی؛ بقایای اتاق های تودرتو و چند ایوان از آن وجود دارد. قلعه دختر کرمان، در بیست کیلومتری شرق کرمان، ظاهراً معبد آناهیتا بوده است. دو قسمت دارد، قسمتی که روی محل مرتفعی است و با خشت های بزرگ ساخته شده و به قلعه کوه یا قلعه اردشیر مشهور بوده و قسمتی در غرب آن بر روی یک تپه که با راهرویی به آن متصل است، و به قلعه دختر شهرت دارد. در فاصلۀ دو قلعه بقایای یک کاخ و عبادتگاه دیده می شود. از قطعات کاشی های به دست آمده چنین برمی آید که محلی تفریحی بوده است. در جنوب قلعه اردشیر صخره بلندی است که از حاشیه های آن ۱۳۴ پله تراشیده است. بعضی اعتقاد دارند که این محل نقاره خانه قلعه بوده و بعدها ساخته شده است. قلعه دختر کرمان در دوره های مختلف دژ مدافع کرمان و بلوچستان بوده است. قلعه دختر گناباد، در شرق گناباد، بر روی کوهی به همین نام. آثار محلی مانند اتاق یا حمام در آن باقی است. آن را به شاهزاده بیدخت نام نسبت داده اند. قلعه دختر میانه، در ۲کیلومتری پل دختر بین زنجان و میانه، بر روی یک صخره؛ قلعه ای آجری به شکل چندضلعی غیرمنتظم که بلندی باروی آن چهارده متر است و دو در ورودی با سه متر ارتفاع دارد که بالای یکی از آن ها کتیبه ای سنگی بوده است. قلعه دختر همدان، در راه همدان ـ تویسرکان بر روی کوهی نزدیک روستای شهرستانه. از سه قسمت گنبددار تشکیل می شده که یکی از آن ها سالم تر و چهار ضلعی است. سردرها و پله های سنگی آن نیز باقی است.
wikijoo: قلعه_دختر
پیشنهاد کاربران
قلعه دختر یا قیز قالاسی در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان تبریز در اراضی روستای لاهیجان ( تبریز ) بخشخسروشاه، استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این دژ به دلیل اشرافیت کلی برمنطقه در زمان گذشته شهرت بسیاری داشته است.
... [مشاهده متن کامل]
این اثر تاریخی در سال ۸۱ ثبت ملی شده است به استناد کتابهای تاریخی اولین محل تشکیل روستای لاهیجان خسروشاه ) کنونی واقع در بخش خسروشاه در اطراف کوه قیز قلعه بوده و اجداد اهالی روستای لاهیجان خسروشاه نیز در قبرستان پای کوه قیز قلعه دفن گردیده اند و در ایام قدیم نیز در محل فوق آئین احسان و قربانی توسط اهالی روستای لاهیجان انجام می گرفته است.
طبق تحقیقات باستان شناسی به عمل آمده استقرار در این قلعه به دوران قبل از اسلام می رسد. در زمان بابک از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و سال ها به عنوان دژدیده بانی مورد استفاده قرار گرفته است. آثاری در این قسمت دیده می شود که حکایت از وجود یک ساختمان ۲۲×۲۴ متری دارد که هم اکنون با خاک یکسان شده و به احتمال قوی جایگاه دژبانان بوده است؛ چرا که این قسمت به طور کامل به قلعه و راه های همجوار اشراف دارد. این ساختمان با ملات گل و آجرخشتی ساخته شده بوده است.
در اطراف قیز قلعه روستای لاهیجان قنات های چند صد ساله منجمله اورتا گولی لاهیجان و چی چی گولی لاهیجان و قیزقلعه گولی لاهیجان و باغات موجود حاصل از آب قنات ها نشان از شکوفایی کشاورزی و جمعیت کثیر لاهیجان در سالهای قبل از اسلام می باشد.
... [مشاهده متن کامل]
این اثر تاریخی در سال ۸۱ ثبت ملی شده است به استناد کتابهای تاریخی اولین محل تشکیل روستای لاهیجان خسروشاه ) کنونی واقع در بخش خسروشاه در اطراف کوه قیز قلعه بوده و اجداد اهالی روستای لاهیجان خسروشاه نیز در قبرستان پای کوه قیز قلعه دفن گردیده اند و در ایام قدیم نیز در محل فوق آئین احسان و قربانی توسط اهالی روستای لاهیجان انجام می گرفته است.
طبق تحقیقات باستان شناسی به عمل آمده استقرار در این قلعه به دوران قبل از اسلام می رسد. در زمان بابک از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و سال ها به عنوان دژدیده بانی مورد استفاده قرار گرفته است. آثاری در این قسمت دیده می شود که حکایت از وجود یک ساختمان ۲۲×۲۴ متری دارد که هم اکنون با خاک یکسان شده و به احتمال قوی جایگاه دژبانان بوده است؛ چرا که این قسمت به طور کامل به قلعه و راه های همجوار اشراف دارد. این ساختمان با ملات گل و آجرخشتی ساخته شده بوده است.
در اطراف قیز قلعه روستای لاهیجان قنات های چند صد ساله منجمله اورتا گولی لاهیجان و چی چی گولی لاهیجان و قیزقلعه گولی لاهیجان و باغات موجود حاصل از آب قنات ها نشان از شکوفایی کشاورزی و جمعیت کثیر لاهیجان در سالهای قبل از اسلام می باشد.
