قصص ابلیس

[ویکی فقه] قصص ابلیس، آیات گزارشگر نقش ابلیس در ماجرای هبوط حضرت آدم را می گویند.
گفته شده « ابلیس » از لغت یونانی «دیابلوس» به معنای «نمام» و «مفتری» است. فیروزآبادی در کتاب قاموس می گوید: ابلیس از ماده «بلس» است؛ یعنی کسی که نیکی نزد او نباشد یا کسی که از او بدی به مردم رسد.
اعجمی بودن
فیروزآبادی سپس می افزاید: شاید «ابلیس» کلمه اعجمی باشد.اما زمخشری و صاحب لسان العرب به اعجمی بودن «ابلیس» تصریح کرده اند. در متون یونانی انجیل ، غالبا «ابلیس» به صیغه جمع استعمال شده است.
در قرآن
مراد از ابلیس در قرآن مجید ، موجودی است زنده، باشعور، مکلف ، نامرئی و فریبکار که از امر خداوند سرپیچی کرد و به آدم سجده نکرد و در نتیجه رانده و مستحق عذاب و لعن شد.در قرآن اغلب از «ابلیس» به « شیطان » تعبیر شده و فقط در یازده جا کلمه «ابلیس» به کار رفته است. در تمام موارد بیان داستان حضرت آدم - جز یک مورد - از ابلیس سخن به میان آمده است؛ با این توضیح که همه فرشتگان به فرمان پروردگار به آدم سجده کردند؛ اما ابلیس خودداری کرد و متکبرانه گفت: آفرینش من از آتش و آفرینش آدم از خاک است؛ من بر او برتری دارم و نباید به او سجده کنم.خداوند نیز او را از درگاه خود راند و فرمود: «تا روز جزا لعنت من بر او باد! » ابلیس نیز گفت: من نیز در مقام گمراه کردن بنی آدم برخواهم آمد و جز بندگان مخلصت هیچ کس از وسوسه من سالم نخواهد ماند. او به وسوسه آدم و حوا پرداخت و وسیله بیرون راندن ایشان را از بهشت فراهم کرد. این قصه در سوره های بقره ، اعراف ، حجر ، بنی اسرائیل ، کهف ، شعراء و ص مسطور است.قرآن مجید در یک مورد دیگر از ابلیس بدون اشاره به داستان حضرت آدم علیه السّلام یاد کرده است؛ آن جاکه می فرماید: «ابلیس گمان خود را درباره ایشان (مردم سبا ) محقق ساخت و او را جز عده ای از مؤمنان پیروی کردند». .