[ویکی فقه] قتیبة بن مسلم باهلی. ابوحفص قتیبة بن مسلم بن عمرو باهلی در سال۴۹ هجری به دنیا آمد؛ پدرش مسلم بن عمرو از نزدیکان یزید بن معاویه بود و در مجالس یزید با وی بود و همراه یزید شراب می نوشید و تغنی می نمود. همچنین مسلم بن عمرو در زمان قیام عبدالله بن زبیر در سپاه مصعب بن زبیر حضور داشت و در سال ۷۲ هجری در جنگ با عبدالملک بن مروان شرکت نمود. همچنین نقل است که وی در زمان یزید بن معاویه از همراهان عبیدالله بن زیاد بود و به همراه وی از بصره به کوفه آمد. پس از دستگیری مسلم بن عقیل (علیه السّلام) و آوردن ایشان به قصر عبیدالله، مسلم طلب آب نمود؛ ولی مسلم بن عمرو اطرافیان را از دادن آب به وی منع نمود.
دوران سیاسی قتیبة بن مسلم همزمان با خلافت عبدالملک بن مروان اموی شروع می گردد. قتیبه در زمان خلافت عبدالملک بن مروان به حکومت ری برگزیده شد. وی در زمان حکومت ولید بن عبدالملک، توانست لیاقت خود را برای حکومت به حجاج بن یوسف ثقفی که حاکم عراق بود، نشان دهد و پس از آن حجاج بن یوسف وی را به حکومت منطقه بزرگ خراسان منصوب نمود. از موارد حضور وی در کنار حجاج بن یوسف، حمایت قتیبه از حجاج در زمان شورش مردم بصره بود؛ وی در این ماجرا به همراه گروهی از بنی اعصر به حمایت از حجاج آمد و در جنگ با شورشیان، فرمانده جناح میمنه سپاه حجاج را به عهده داشت؛ به نظر می رسد که وی توانسته باشد، اعتماد حجاج را برای دریافت حکم امارت خراسان به وی نشان داده باشد. به علت این که خراسان از مناطق بسیار مهم ایران در آن زمان بود و از طرف شرق با کشورهای همسایه، هم مرز بود. قبل از قتیبه، مهلّب بن ابی صفره حاکم خراسان بود و پس از مرگش یزید پسر وی قرار بود به حکومت خراسان برسد؛ ولی حجاج بن یوسف وی را عزل کرد و قتیبة بن مسلم را به جای وی از ری به خراسان آورد و این منطقه را به وی سپرد؛ در هنگام عزیمت یزید از خراسان به سمت عراق، عبدالملک بن مروان از دنیا رفت؛ حجاج بن یوسف که از یزید دل خوشی نداشت، وی را دستگیر و زندانی نمود و اموالش را به تاراج برد و وی را نیز شکنجه نمود؛ یزید توانست از زندان حجاج بگریزد و به سلیمان پناه برد؛ به جهت حمایت های سلیمان از وی در نزد خلیفه ولید بن عبدالملک، ولید وی را عفو نمود و یزید از نزدیکان سلیمان شد. جایگزینی قتیبه به جای یزید بن مهلب موجب عداوت بین قتیبه و یزید گردید و باعث شد، یزید در زمان خلافت سلیمان بن عبدالملک، از وی نزد خلیفه بدگویی نماید و منجر به عزل وی از خراسان گردد. درباره این موضوع با تفصیل بیشتری بحث خواهد گردید.
دوران سیاسی قتیبة بن مسلم همزمان با خلافت عبدالملک بن مروان اموی شروع می گردد. قتیبه در زمان خلافت عبدالملک بن مروان به حکومت ری برگزیده شد. وی در زمان حکومت ولید بن عبدالملک، توانست لیاقت خود را برای حکومت به حجاج بن یوسف ثقفی که حاکم عراق بود، نشان دهد و پس از آن حجاج بن یوسف وی را به حکومت منطقه بزرگ خراسان منصوب نمود. از موارد حضور وی در کنار حجاج بن یوسف، حمایت قتیبه از حجاج در زمان شورش مردم بصره بود؛ وی در این ماجرا به همراه گروهی از بنی اعصر به حمایت از حجاج آمد و در جنگ با شورشیان، فرمانده جناح میمنه سپاه حجاج را به عهده داشت؛ به نظر می رسد که وی توانسته باشد، اعتماد حجاج را برای دریافت حکم امارت خراسان به وی نشان داده باشد. به علت این که خراسان از مناطق بسیار مهم ایران در آن زمان بود و از طرف شرق با کشورهای همسایه، هم مرز بود. قبل از قتیبه، مهلّب بن ابی صفره حاکم خراسان بود و پس از مرگش یزید پسر وی قرار بود به حکومت خراسان برسد؛ ولی حجاج بن یوسف وی را عزل کرد و قتیبة بن مسلم را به جای وی از ری به خراسان آورد و این منطقه را به وی سپرد؛ در هنگام عزیمت یزید از خراسان به سمت عراق، عبدالملک بن مروان از دنیا رفت؛ حجاج بن یوسف که از یزید دل خوشی نداشت، وی را دستگیر و زندانی نمود و اموالش را به تاراج برد و وی را نیز شکنجه نمود؛ یزید توانست از زندان حجاج بگریزد و به سلیمان پناه برد؛ به جهت حمایت های سلیمان از وی در نزد خلیفه ولید بن عبدالملک، ولید وی را عفو نمود و یزید از نزدیکان سلیمان شد. جایگزینی قتیبه به جای یزید بن مهلب موجب عداوت بین قتیبه و یزید گردید و باعث شد، یزید در زمان خلافت سلیمان بن عبدالملک، از وی نزد خلیفه بدگویی نماید و منجر به عزل وی از خراسان گردد. درباره این موضوع با تفصیل بیشتری بحث خواهد گردید.
[ویکی فقه] ابوحفص قتیبة بن مسلم بن عمرو باهلی در سال۴۹ هجری به دنیا آمد؛ پدرش مسلم بن عمرو از نزدیکان یزید بن معاویه بود و در مجالس یزید با وی بود و همراه یزید شراب می نوشید و تغنی می نمود. همچنین مسلم بن عمرو در زمان قیام عبدالله بن زبیر در سپاه مصعب بن زبیر حضور داشت و در سال ۷۲ هجری در جنگ با عبدالملک بن مروان شرکت نمود. همچنین نقل است که وی در زمان یزید بن معاویه از همراهان عبیدالله بن زیاد بود و به همراه وی از بصره به کوفه آمد. پس از دستگیری مسلم بن عقیل (علیه السّلام) و آوردن ایشان به قصر عبیدالله، مسلم طلب آب نمود؛ ولی مسلم بن عمرو اطرافیان را از دادن آب به وی منع نمود.
دوران سیاسی قتیبة بن مسلم همزمان با خلافت عبدالملک بن مروان اموی شروع می گردد. قتیبه در زمان خلافت عبدالملک بن مروان به حکومت ری برگزیده شد. وی در زمان حکومت ولید بن عبدالملک، توانست لیاقت خود را برای حکومت به حجاج بن یوسف ثقفی که حاکم عراق بود، نشان دهد و پس از آن حجاج بن یوسف وی را به حکومت منطقه بزرگ خراسان منصوب نمود. از موارد حضور وی در کنار حجاج بن یوسف، حمایت قتیبه از حجاج در زمان شورش مردم بصره بود؛ وی در این ماجرا به همراه گروهی از بنی اعصر به حمایت از حجاج آمد و در جنگ با شورشیان، فرمانده جناح میمنه سپاه حجاج را به عهده داشت؛ به نظر می رسد که وی توانسته باشد، اعتماد حجاج را برای دریافت حکم امارت خراسان به وی نشان داده باشد. به علت این که خراسان از مناطق بسیار مهم ایران در آن زمان بود و از طرف شرق با کشورهای همسایه، هم مرز بود. قبل از قتیبه، مهلّب بن ابی صفره حاکم خراسان بود و پس از مرگش یزید پسر وی قرار بود به حکومت خراسان برسد؛ ولی حجاج بن یوسف وی را عزل کرد و قتیبة بن مسلم را به جای وی از ری به خراسان آورد و این منطقه را به وی سپرد؛ در هنگام عزیمت یزید از خراسان به سمت عراق، عبدالملک بن مروان از دنیا رفت؛ حجاج بن یوسف که از یزید دل خوشی نداشت، وی را دستگیر و زندانی نمود و اموالش را به تاراج برد و وی را نیز شکنجه نمود؛ یزید توانست از زندان حجاج بگریزد و به سلیمان پناه برد؛ به جهت حمایت های سلیمان از وی در نزد خلیفه ولید بن عبدالملک، ولید وی را عفو نمود و یزید از نزدیکان سلیمان شد. جایگزینی قتیبه به جای یزید بن مهلب موجب عداوت بین قتیبه و یزید گردید و باعث شد، یزید در زمان خلافت سلیمان بن عبدالملک، از وی نزد خلیفه بدگویی نماید و منجر به عزل وی از خراسان گردد. درباره این موضوع با تفصیل بیشتری بحث خواهد گردید.
فتوحات قتیبه
دوران فتوحات قتیبة بن مسلم شامل چندین مرحله است که وی در هر مرحله قسمتی از مناطق شرقی ایران را به تصرف خود درآورد و توانست در آخرین مرحله کشورگشایی خود به نزدیک چین برسد و برخی گفته اند حتی توانست برخی از مناطق چین را به تصرف خود نیز درآورد. این مراحل به ترتیب این موارد است:
← فتح طخارستان
از دیگر اقدامات قتیبة بن مسلم در زمان حکومت بر خراسان، کشتن نیزک طرخان حاکم بادغیس بود که وی را پس از دادن امان در سال ۹۱ هجری کشت. نیزک طرخان مدت ها بود که از دست قتیبة بن مسلم فراری بود و واسطه دستگیری و کشتن وی سلیمان ناصح، مشاور قتیبه بود که از طرف وی به نیزک طرخان امان داد؛ ولی وقتی وی را به دربار قتیبه آوردند، قتیبة بن مسلم سه روز در انظار ظاهر نشد و در روز چهارم در دربار حاضر شد و گفت: «اگر تنها سه کلمه از عمر من باقی مانده باشد، من می گویم بکشیدش، بکشیدش، بکشیدش؛ سپس دستور داد نیزک طرخان و هفتصد نفر از افرادش را به تیغ جلاد سپارند و آن ها را گردن زدند.
حمایت از ولایتعهدی عبدالعزیز بن ولید
...
دوران سیاسی قتیبة بن مسلم همزمان با خلافت عبدالملک بن مروان اموی شروع می گردد. قتیبه در زمان خلافت عبدالملک بن مروان به حکومت ری برگزیده شد. وی در زمان حکومت ولید بن عبدالملک، توانست لیاقت خود را برای حکومت به حجاج بن یوسف ثقفی که حاکم عراق بود، نشان دهد و پس از آن حجاج بن یوسف وی را به حکومت منطقه بزرگ خراسان منصوب نمود. از موارد حضور وی در کنار حجاج بن یوسف، حمایت قتیبه از حجاج در زمان شورش مردم بصره بود؛ وی در این ماجرا به همراه گروهی از بنی اعصر به حمایت از حجاج آمد و در جنگ با شورشیان، فرمانده جناح میمنه سپاه حجاج را به عهده داشت؛ به نظر می رسد که وی توانسته باشد، اعتماد حجاج را برای دریافت حکم امارت خراسان به وی نشان داده باشد. به علت این که خراسان از مناطق بسیار مهم ایران در آن زمان بود و از طرف شرق با کشورهای همسایه، هم مرز بود. قبل از قتیبه، مهلّب بن ابی صفره حاکم خراسان بود و پس از مرگش یزید پسر وی قرار بود به حکومت خراسان برسد؛ ولی حجاج بن یوسف وی را عزل کرد و قتیبة بن مسلم را به جای وی از ری به خراسان آورد و این منطقه را به وی سپرد؛ در هنگام عزیمت یزید از خراسان به سمت عراق، عبدالملک بن مروان از دنیا رفت؛ حجاج بن یوسف که از یزید دل خوشی نداشت، وی را دستگیر و زندانی نمود و اموالش را به تاراج برد و وی را نیز شکنجه نمود؛ یزید توانست از زندان حجاج بگریزد و به سلیمان پناه برد؛ به جهت حمایت های سلیمان از وی در نزد خلیفه ولید بن عبدالملک، ولید وی را عفو نمود و یزید از نزدیکان سلیمان شد. جایگزینی قتیبه به جای یزید بن مهلب موجب عداوت بین قتیبه و یزید گردید و باعث شد، یزید در زمان خلافت سلیمان بن عبدالملک، از وی نزد خلیفه بدگویی نماید و منجر به عزل وی از خراسان گردد. درباره این موضوع با تفصیل بیشتری بحث خواهد گردید.
فتوحات قتیبه
دوران فتوحات قتیبة بن مسلم شامل چندین مرحله است که وی در هر مرحله قسمتی از مناطق شرقی ایران را به تصرف خود درآورد و توانست در آخرین مرحله کشورگشایی خود به نزدیک چین برسد و برخی گفته اند حتی توانست برخی از مناطق چین را به تصرف خود نیز درآورد. این مراحل به ترتیب این موارد است:
← فتح طخارستان
از دیگر اقدامات قتیبة بن مسلم در زمان حکومت بر خراسان، کشتن نیزک طرخان حاکم بادغیس بود که وی را پس از دادن امان در سال ۹۱ هجری کشت. نیزک طرخان مدت ها بود که از دست قتیبة بن مسلم فراری بود و واسطه دستگیری و کشتن وی سلیمان ناصح، مشاور قتیبه بود که از طرف وی به نیزک طرخان امان داد؛ ولی وقتی وی را به دربار قتیبه آوردند، قتیبة بن مسلم سه روز در انظار ظاهر نشد و در روز چهارم در دربار حاضر شد و گفت: «اگر تنها سه کلمه از عمر من باقی مانده باشد، من می گویم بکشیدش، بکشیدش، بکشیدش؛ سپس دستور داد نیزک طرخان و هفتصد نفر از افرادش را به تیغ جلاد سپارند و آن ها را گردن زدند.
حمایت از ولایتعهدی عبدالعزیز بن ولید
...
wikifeqh: قتیبة_بن_مسلم_باهلی