[ویکی فقه] جُذام، قبیله ای بزرگ از عرب قَحْطانی و بَطْنی از قبایل کَهْلان بن سَبا می باشد.
ظاهراً قبیله جذام عَمْرو بن عَدِیّ را نیای بزرگ این قبیله می دانستند. وی موصوف به جُذام بود که احتمالاً از کلمه جَذْم به معنای ریشه و اصل هر چیز گرفته شده است در این صورت، شاید بتوان قبیله جذام را یکی از قدیم ترین گروه های قومی مردم عرب دانست.
هجرت از مکه و مکان سکونت
قبیله جذام در سده های نخستین میلادی ساکن یمن بودند و ظاهراً پس از ویرانی سد مَأرِب در حدود ۴۵۰ـ۴۵۱ میلادی، به شمال ناحیه تهامه و حوالی شام مهاجرت کردند. از گزارش طبری درباره همکاری قبیله جذام با فِهْربن مالک (سرکرده مردم مکه) در جنگ با ابن عبد کُلال (از شاهان متأخر سلسله دوم حِمْیَریان یمن) که قصد داشت حجرالاسود را به یمن ببرد، چنین بر می آید که قبیله جذام پس از ویرانی اول سد مأرب، به تهامه مهاجرت کردند. آنان پیش از اسلام در شام و فلسطین و سواحل دریای مدیترانه پراکنده بودند. پس از اسلام به ویژه در سده های سوم و چهارم، نواحی غَزَّه و بَیْسان در فلسطین، قریه بَقّاره در ناحیه اَلْعَریش در شمال شبه جزیره سینا در مصر ، و بادیه الشام به این قبیله تعلق داشت. مرزی که امروزه فلسطین را از مصر جدا می کند، در گذشته نیز خط فاصل میان قبیله جذام و مردم مصر بود. مردم جذام از زمان های قدیم در فلسطین سکونت داشتند و به گفته یعقوبی در قرن سوم یکی از گروه های تشکیل دهنده مردم فلسطین بوده اند.
← سکونت در مصر و افریقا
صرف نظر از گزارش یعقوبی درباره انتساب طوایف یهودی بنی نضیر و بنی قریظه مدینه به قبیله جذام، و اندک رواج مسیحیت در میان گروه هایی از قبیله جذام در ناحیه شام و مصر، اغلب اعضای این قبیله در دوره جاهلیت، سیاره مشتری و بُت اُقَیْصِر، از بت های معروف شام، را می پرستیدند. مردم قبیله جذام ــ به جز بعضی افراد آن همچون رِفاعه بن زید که پس از صلح حُدَیْبیه مسلمان شد ــ تا سال ششم هجرت مسلمان نشدند اما در این سال، طایفه بنی ضُبَیْب، که رفاعه بن زید از آنان بود، از طریق رفاعه مسلمان شدند. آن دسته از مردم جذام که از اتباع یا متحد دولت بیزانس بودند، در سال هشتم و سیزدهم در جنگ با مسلمانان شرکت کردند. در غزوات مُؤْتَه/ موته و ذاتُ السَلاسِلْ در سال هشتم و غزوه تبوک در سال نهم نیز گروهی از جنگجویان جذام در مقابل مسلمانان قرار گرفتند. اینان پس از فتح شام، در سال های چهاردهم و پانزدهم به اسلام پیوستند و در سال هجدهم در بقیه فتوحات مسلمانان در قیساریه و فلسطین شرکت نمودند.
برپایی حکومت
...
ظاهراً قبیله جذام عَمْرو بن عَدِیّ را نیای بزرگ این قبیله می دانستند. وی موصوف به جُذام بود که احتمالاً از کلمه جَذْم به معنای ریشه و اصل هر چیز گرفته شده است در این صورت، شاید بتوان قبیله جذام را یکی از قدیم ترین گروه های قومی مردم عرب دانست.
هجرت از مکه و مکان سکونت
قبیله جذام در سده های نخستین میلادی ساکن یمن بودند و ظاهراً پس از ویرانی سد مَأرِب در حدود ۴۵۰ـ۴۵۱ میلادی، به شمال ناحیه تهامه و حوالی شام مهاجرت کردند. از گزارش طبری درباره همکاری قبیله جذام با فِهْربن مالک (سرکرده مردم مکه) در جنگ با ابن عبد کُلال (از شاهان متأخر سلسله دوم حِمْیَریان یمن) که قصد داشت حجرالاسود را به یمن ببرد، چنین بر می آید که قبیله جذام پس از ویرانی اول سد مأرب، به تهامه مهاجرت کردند. آنان پیش از اسلام در شام و فلسطین و سواحل دریای مدیترانه پراکنده بودند. پس از اسلام به ویژه در سده های سوم و چهارم، نواحی غَزَّه و بَیْسان در فلسطین، قریه بَقّاره در ناحیه اَلْعَریش در شمال شبه جزیره سینا در مصر ، و بادیه الشام به این قبیله تعلق داشت. مرزی که امروزه فلسطین را از مصر جدا می کند، در گذشته نیز خط فاصل میان قبیله جذام و مردم مصر بود. مردم جذام از زمان های قدیم در فلسطین سکونت داشتند و به گفته یعقوبی در قرن سوم یکی از گروه های تشکیل دهنده مردم فلسطین بوده اند.
← سکونت در مصر و افریقا
صرف نظر از گزارش یعقوبی درباره انتساب طوایف یهودی بنی نضیر و بنی قریظه مدینه به قبیله جذام، و اندک رواج مسیحیت در میان گروه هایی از قبیله جذام در ناحیه شام و مصر، اغلب اعضای این قبیله در دوره جاهلیت، سیاره مشتری و بُت اُقَیْصِر، از بت های معروف شام، را می پرستیدند. مردم قبیله جذام ــ به جز بعضی افراد آن همچون رِفاعه بن زید که پس از صلح حُدَیْبیه مسلمان شد ــ تا سال ششم هجرت مسلمان نشدند اما در این سال، طایفه بنی ضُبَیْب، که رفاعه بن زید از آنان بود، از طریق رفاعه مسلمان شدند. آن دسته از مردم جذام که از اتباع یا متحد دولت بیزانس بودند، در سال هشتم و سیزدهم در جنگ با مسلمانان شرکت کردند. در غزوات مُؤْتَه/ موته و ذاتُ السَلاسِلْ در سال هشتم و غزوه تبوک در سال نهم نیز گروهی از جنگجویان جذام در مقابل مسلمانان قرار گرفتند. اینان پس از فتح شام، در سال های چهاردهم و پانزدهم به اسلام پیوستند و در سال هجدهم در بقیه فتوحات مسلمانان در قیساریه و فلسطین شرکت نمودند.
برپایی حکومت
...
wikifeqh: قبیله_جذام