قاسم هاشمی نژاد

دانشنامه آزاد فارسی

قاسم هاشمی­ نژاد (آمل ۱۳۱۹ش- تهران 13 فروردین 1395ش)
نویسنده، پژوهشگر، مترجم و روزنامه ­نگار ایرانی. به دلیل وابستگی ­اش به دراویش نعمت­ الهی و نوعی زندگی تجریدی و گوشه ­گیرانه­، از جزئیات زندگی­ او چیز زیادی در دست نیست، جز این­ که کیفیت ممتاز ترجمه­ هایش نشان از اشراف او بر زبان انگلیسی و زبان پهلوی دارد. از اوائل شهریور 1347 تا 12 دی 1349 (در زمان سردبیری پرویز نقیبی) جز وقفه ­ای 8 ماهه که در مجله ­ی فردوسی قلم می ­زده، با مجله یآیندگان به همکاری پرداخت و در سه زمینه ­ی گزارش، نقد کتاب و گفت­ وگو مطالب درجه یک و تاثیرگذاری از او منتشر شد. اولین مطلبش در سوم شهریور 1347 و با عنوان "دیداری با اردشیر_محصص" (گزارش) نشان از وسواسش در به کارگیری زبان و سبکی خاص داشت. او در این دوره ­ی کوتاه بر آثار ابراهیم_گلستان، هوشنگ_گلشیری، سیمین_دانشور، شاهرخ_مسکوب، ناصر_تقوایی، زکریا_هاشمی، امیرحسین آریان­ پور و چند نفر دیگر نقدهایی نوشت که به عنوان بهترین نقدهای ژورنالیستی فارسی شناخته شدند. همچنین او در این روزنامه گفت­ وگوهای مفصلی با کسانی چون ابوالحسن_نجفی، محمد_حقوقی، حسینقلی_مستعان، رضا فرخ­ فال، هوشنگ گلشیری، ابراهیم گلستان و در نهایت با مجتبی_مینوی انجام داده که در نوع خود بی­ نظیرند.
اولین رمانش را که به عنوان اولین و بهترین رمان پلیسی فارسی (فیل در تاریکی- انتشارات کتاب زمان) شناخته می­ شود در سال 1358 منتشر کرد. هاشمی ­نژاد در این رمان با زبانی شاعرانه به ماجرایی تبه­ کارانه پرداخته است. تصحیح و شرح­ نویسی بر متون عرفانی از دیگر زمینه­ های فعالیت ادبی او بوده است. کتاب سیبی و دو آینه: در مقامات و مناقب عارفان فرهمند (مرکز، 1391) در چهار بخش به شرح زندگی، آثار و عقاید عارفانی چون حسین_بن_منصور_حلاج، بایزید بسطامی، ابراهیم ادهم، رابعه عدویه، ابوسعید ابی الخیر و ابوبکر بلخی پرداخته است. تصحیح و تحشیه بر سفرنامه­ یناصرخسرو قبادیانی مروزی (زوار، 1369)،در ورق صوفیان: سه مقاله در حوزه ­ی عرفان (ساحت، 1384)، قصه های عرفانی: تعریف، تبیین، طبقه بندی (پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، 1388) و حکایت های عرفانی: ۲۰۱ گزیده ­ی روایی از دفتر معرفت پیشگان (حقیقت، 1389) دیگر آثار منتشرشده­ ی هاشمی­ نژاد در این زمینه است.
او علاوه بر نوشتن، ترجمه هم می کرد. ترجمه­ ی داستان جنایی و نوآر معروف ریموند_چندلر، با عنوان خوابِ گران (کتاب ایران، 1382) که از ترجمه­ های مشهور اوست، بیانگر علاقه ی هاشمی نژاد به این ژانر داستانی و سینمایی است که پیش از این در رمان فیل در تاریکی به نمایش گذاشته بود. کارنامه_اردشیر_بابکان (مرکز، 1369) ترجمه­ ی طاقت­ فرسایی بوده که هاشمی ­نژاد برای انجامش ابتدا متن را یک ­بار به فارسی امروز ترجمه کرده سپس در درازمدت به زبان فارسی دری برگردانده است. از دیگر ترجمه­ های اوست: مولودی: نمایش منظوم (تی. اس. الیوت- مرکز، 1378) و کتاب ایوب (ترجمه از تورات: عهد عتیق- هرمس، 1386). هاشمی ­نژاد در ترجمه ی کتاب ایوب، همانند کارنامه­ ی اردشیر بابکان، از زبان فارسی دری کهن و همه­ ی قابلیت­ های ظریف زبانی آن استفاده کرده است.
از او علاوه بر فیل در تاریکی، رمان­ های خیرالنساء: یک سرگذشت (کتاب ایران، 1372)، فیلم­ نامه­ های راه و بی راه (1371- ساخته ی سیامک_شایقی) و عشق نامه ­ی ملیک مطران (مرکز، 1377) و نیز مجموعه شعرهایی با عنوان­ های تک چهره در دو قاب (ناشرمولف- 1359)، گواهی عاشقی اگر بپذیرند (کتاب ایران، 1373) و پری­ خوانی (چاپخانه­ ی رشدیه، 1358) باقی مانده است. از هاشمی ­نژاد در شمار شاعران جریان موسوم به شعر ناب نام برده ­اند. او به دلیل ابتلا به بیماری سرطان ریه درگذشت.
منابع
http://yon.ir/SqyT1 http://yon.ir/X51gD

پیشنهاد کاربران

بپرس