فیروزان

[ویکی فقه] فیروزان (غلام امام حسین). فیروزان از جمله غلامان امام حسن علیه السلام است که در کربلا به شهادت رسید.
وی را پیروزان یا فروزان نیز نامیده اند.
معرفی فیروزان
در منابع کهن و کتاب های رجال نام و نشانی ندارد؛ ولی به پندار برخی در روزگار خلیفه دوم و در جنگ با ایران ، مسلمانان او را به اسارت گرفته با خود به مدینه بردند، او اسلام آورد و به غلامی امام حسن علیه السلام و سپس فرزندش عبدالله درآمد.
حضور در کربلا
فیروزان همراه کاروان حسینی از مدینه به کربلا آمد و هنگامی که در روز عاشورا نوبت جنگ به عبدالله رسید، وی و سه تن دیگر به کمک او شتافتند؛ و فیروزان ۱۵۰ تن از نیروهای دشمن را به قتل رساند. آن گاه عبدالله به یاری اش آمد و او را بر ترک خویش نشاند و فیروزان در همان حال جان باخت.

فیروزان یکی از شهرهای استان همدان در غرب ایران است. [ ۱] این شهر با جمعیت ۵٬۶۳۶ نفر مرکز بخش خزل شهرستان نهاوند است. فیروزان در ۳۶ کیلومتری شمال باختری نهاوند واقع شده است. قلقل رود از این شهر می گذرد، آن را به دوبخش تقسیم می کند و پس از طی چند کیلومتر به رود گاماسیاب می ریزد. فیروزان از مراکز بافت قالی نهاوند است همچنین گیوه ( کلاش ) بافی در آن ناحیه قدمت بسیار دارد.
فیروزان بر گسل جوان زاگرس واقع شده است. فیروزان در کانون زمین لرزه ۱۳۳۶ فارسینج به بزرگی ۷٫۱ ریشتر و زمین لرزه ی ۱۶ اوت ۱۹۵۸ فیروز آباد نهاوند به بزرگی ۶٫۷ در مقیاس ریشتر قرار داشته است . [ ۲]
پس از شکست ایرانیان در جنگ جولاء، سپاه اعراب به قصد فتح فلات ایران در جنگ نهاوند که در بهمن ۶۴۲م انجام شد بر ارتش ساسانیان به فرماندهی فیروزان غلبه کرد. [ ۳] [ ۴] فیروزان ( فیروز ) در آن نبرد کشته شد و مردم نام آن روستا که فیروزان در جوار آن کشته شد را فیروزان نهادند[ ۵] «تپه فیروزان» ، محوطه ای متعلق به دوران تاریخی ( اشکانی - ساسانی ) و اسلامی ( سده های سوم و چهارم قمری ) در حاشیه بافت قدیمی شهر فیروزان قرار گرفته که در سال ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۳۰۴۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. [ ۶]
روستای فیروز آباد با تایید ریاست جمهور در مورخ ۱۳۷۴. ۷. ۱۶ به فیروزان تغییر نام داده و به عنوان مرکز بخش خزل شناخته شد [ ۷]
ساکنین فیروزان به زبان های لکی و لری سخن می گویند. [ ۸] [ ۹] [ ۱۰] [ ۱۱] ساکنین آن مردمان ایل خزل و سلگی می باشنددر کتاب فر هنگ جغرافیایی ایران، فیروز آباد خزل دهی با سیصد و ده نفر سکنه در استان کردستان ذکر شده است که در مسیر نهاوند - کرمانشاه قرار داشته و اهالی آن به لری و فارسی سخن می گفته اند. کشت آن توتون ، تریاک و حبوات بوده است[ ۱۲]

(نام سابق: فیروزآباد بالا) شهری در استان همدان، شهرستان نهاوند، و مرکز اداری بخش خزل. با ارتفاع ۱,۴۸۵ متر، در منطقه ای کوهستانی در ۶۰کیلومتری جنوب غربی همدان و ۲۹کیلومتری شمال غربی نهاوند، سر راه نهاوند به صحنه و کرمانشاه قرار دارد. قلقل رود از کنار این شهر می گذرد. اقلیم این شهر معتدل و نیمه خشک و جمعیت آن ۲,۴۱۵ نفر است.