فولاد تندبُر ( به انگلیسی: High - speed steel ) که در اصطلاح و به اختصار HSS خوانده می شود، زیر مجموعه ای از فولادهای ابزاری است که معمولاً جهت ساخت ابزارهای برشی از آن استفاده می شود. این فولاد معمولاً در ساخت مته و تیغه های صفحه اره گردبُر کاربرد دارد. طبق تعریف استاندارد ASTM A600 - 92a:[ ۱] فولادهای تندبر به دلیل قابلیتشان در ماشینکاری مواد در سرعت های نسبتاً بالا به این طریق نامگذاری شده اند. این فولادها، آلیاژهای پایه آهن پیچیده ای از کربن، کروم، مولیبدن یا تنگستن یا هر دو هستند و ممکن است در بعضی موارد درصد بالایی از کبالت نیز داشته باشند.
این فولادها نسبت به فولادهای کربن - بالایی که تا دهه ۱۹۴۰ استفاده می شد برتری داشته و سختی خود را در دماهای بالاتری حفظ می کنند. [ ۲] این ویژگی باعث شده تا ابزارهای برشی ساخته شده از جنس HSS قابلیت کار در سرعت های بالاتری نسبت به فولادهای کربن - بالا داشته باشد و به همین دلیل فولاد تندبر نامگذاری شده است.
از جمله ویژگی های شناخته شده فولادهای تندبر داشتن سختی ( معمولاً بالای ۶۰ راکوِل ) و مقاومت به سایش بالا است که معمولاً به میزان تنگستن و وانادیوم به کار رفته در ساخت آنها ارتباط دارد.
کاربرد اصلی فولادهای تندبر ساخت ابزارهای برشی مانند: مته ها، قلاویز، فرز انگشتی ( End mill ) ، تیغچه تراشکاری، هاب چرخدنده تراشی و تیغه های اره گردبر است.
فولادهای تندبر آلیاژهایی هستند که خواص خود را از تنگستن یا مولیبدن و معمولاً هر دو بدست می آورند. این فولادها جزو سیستم آلیاژی چند - جزئی آهن - کربن - X هستند که در آن X نشانگر یکی از عناصر کروم، تنگستن، مولیبدن، وانادیوم یا کبالت است. معمولاً درصد عنصر X بیشتر از ۷٪ به همراه بیش از ۰٫۶٪ کربن است. این درصدها به تنهایی باعث افزایش سختی فولادها نشده و برای تبدیل به فولاد تندبر واقعی نیاز به عملیات حرارتی دما بالا دارند.
در سیستم واحد نامگذاری ( UNS ) ، گریدهای نوع تنگستنی ( برای مثال T1 و T15 ) به صورت سری T120xx نامگذاری می شوند، در حالیکه گریدهای نوع مولیبدنی ( برای مثال M2 و M48 ) به صورت سری T113xx نامگذاری می شوند. در استاندارد ASTM هفت نوع گرید تنگستنی و ۱۷ نوع گرید مولیبدنی به رسمیت شناخته شده است.
افزودن مجموع حدود ۱۰٪ تنگستن و مولیبدن راندمان سختی و استحکام فولادهای تندبر را بیشینه کرده و کمک می کند که این فولادها در دماهای بالا این خواص را حفظ کنند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاین فولادها نسبت به فولادهای کربن - بالایی که تا دهه ۱۹۴۰ استفاده می شد برتری داشته و سختی خود را در دماهای بالاتری حفظ می کنند. [ ۲] این ویژگی باعث شده تا ابزارهای برشی ساخته شده از جنس HSS قابلیت کار در سرعت های بالاتری نسبت به فولادهای کربن - بالا داشته باشد و به همین دلیل فولاد تندبر نامگذاری شده است.
از جمله ویژگی های شناخته شده فولادهای تندبر داشتن سختی ( معمولاً بالای ۶۰ راکوِل ) و مقاومت به سایش بالا است که معمولاً به میزان تنگستن و وانادیوم به کار رفته در ساخت آنها ارتباط دارد.
کاربرد اصلی فولادهای تندبر ساخت ابزارهای برشی مانند: مته ها، قلاویز، فرز انگشتی ( End mill ) ، تیغچه تراشکاری، هاب چرخدنده تراشی و تیغه های اره گردبر است.
فولادهای تندبر آلیاژهایی هستند که خواص خود را از تنگستن یا مولیبدن و معمولاً هر دو بدست می آورند. این فولادها جزو سیستم آلیاژی چند - جزئی آهن - کربن - X هستند که در آن X نشانگر یکی از عناصر کروم، تنگستن، مولیبدن، وانادیوم یا کبالت است. معمولاً درصد عنصر X بیشتر از ۷٪ به همراه بیش از ۰٫۶٪ کربن است. این درصدها به تنهایی باعث افزایش سختی فولادها نشده و برای تبدیل به فولاد تندبر واقعی نیاز به عملیات حرارتی دما بالا دارند.
در سیستم واحد نامگذاری ( UNS ) ، گریدهای نوع تنگستنی ( برای مثال T1 و T15 ) به صورت سری T120xx نامگذاری می شوند، در حالیکه گریدهای نوع مولیبدنی ( برای مثال M2 و M48 ) به صورت سری T113xx نامگذاری می شوند. در استاندارد ASTM هفت نوع گرید تنگستنی و ۱۷ نوع گرید مولیبدنی به رسمیت شناخته شده است.
افزودن مجموع حدود ۱۰٪ تنگستن و مولیبدن راندمان سختی و استحکام فولادهای تندبر را بیشینه کرده و کمک می کند که این فولادها در دماهای بالا این خواص را حفظ کنند.
wiki: فولاد تندبر