فضیلت لیلهالمبیت برای امام علی

[ویکی فقه] امام علی (علیه السّلام) امام اول شیعیان، صحابی، راوی، پسرعمو و داماد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) است. یکی از فضائل آن حضرت، خوابیدن در بستر پیامبر در لیلة المبیت بود و آن شبی بود که سران قریش تصمیم گرفتند در آن شب پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) را به قتل برسانند ولی خداوند نقشه آنان را نقش بر آب کرد و حضرت علی (علیه السلام) به جای پیامبر اکرم در بستر آن حضرت خوابید و نقشه قریش به سرانجام نرسید. در رابطه با این قضیه شبهه شده که آیا امام علی (علیه السّلام) می دانست که شهید می شود یا خیر؟ اگر می دانستند، دیگر چه فضیلتی برای حضرت داشت؟ بنابراین در این جا بررسی می کنیم که آیا لیلة المبیت برای امیرمؤمنان (علیه السلام ) فضیلت است یا نه؟
حضرت علی (علیه السّلام) در لیلة المبیت، وقتی بجای پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در بستر خوابیدند، آیا ایشان می دانست که شهید می شود یا خیر؟ اگر می دانستند، دیگر چه فضیلتی برای حضرت داشت؟ یا ایشان نمی دانستند که شهید می شوند؟
پاسخ اجمالی
پاسخ های متقن و مستدلی برای اثبات فضیلت لیلة المبیت امیرالمومنین وجود دارد که در زیر به آن اشاره می شود:۱. طبق روایت های شیعه و سنی این عمل امیرالمومنین (علیه السّلام)، اطاعت محض از خدا و رسول (صلی الله علیه و آله وسلّم) بوده است، این در حالی است که در موارد متعدد از صحابه، عدم اطاعت از رسول خدا ثبت شده است.۲. امیرمومنان با عمق وجود و نیت خالص، جان خود را برای پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) تقدیم کرد و ملقب به اولین کسی شد در راه خدا جان خود را فدا کرده است و مفتخر به ذکر آیه ای در قرآن شد که شان نزولش ایشان بود؛ صد البته این تاج افتخار چیزی نیست که تابع شهادت یا عدم شهادت یا علم و عدم علم باشد؛ اضافه بر اینکه دردناک ترین جراحات و شکنجه ها نیز به ایشان در این ماجرا وارد شد.۳. به فرض هم که اثبات این فضیلت وابسته به عدم علم به شهادت باشد، قرائن متعدد نظیر آماده شدن برای شهادت در منابع متعدد و کلام ایشان مبنی بر سرور از شهادت به جای رسول خدا و... به روشنی ثابت می کند که تنها منبع ذکر عِلم به مصونیت که روایت ثعلبی است، اشتباه بوده است و البته در منابع متعدد نیز به ضعف سند و محتوی این روایت اشاره شده است و طبق این مبنا نیز این فضیلت بزرگ برای علی (علیه السّلام) ثابت است.
اجماعی بودن خوابیدن امام علی در جای پیامبر
مقدمه: خوابیدن حضرت علی (علیه السّلام) در جای پیامبر اجماعی است.ابن ابی الحدید در این زمینه می نویسد:قد ثبت بالتواتر حدیث الفراش، فلا فرق بینه وبین ما ذکر فی نص الکتاب، ولا یجحده الا مجنون او غیر مخالط لاهل الملة.
ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۲۶۱، بتحقیق، محمد ابوالفضل ابراهیم، دار احیاء الکتب العربیة، عیسی البابی الحلبی وشرکاه، الطبعة الثانیة (۱۹۶۷ م - ۱۳۸۷ ه ) جمیع الحقوق محفوظة منشورات مکتبة آیة الله عظمی مرعشی نجفی قم - ایران ۱۴۰۴ ه ق.
...