فضیل بن یسار

[ویکی فقه] فضیل بن یسار، از اکابر و اشراف شیعه و ممدوح علمای رجال است. از اصحاب بزرگوار امام باقر و امام صادق (علیه السّلام) و بسیار موجّه و مورد وثوق بوده است. امام صادق او را از اهل بیت و در زمره بهشتیان معرفی کرده است.
امام صادق (علیه السّلام) آنگاه که او را مشاهده می کردند و می فرمودند: «خاشعان و عابدان را به بهشت بشارت دهید.» مؤلفان آثار رجالی در کتاب های خود از وی بسیار تجلیل و تکریم می کنند و او را به علم و تقوا و عبادت و حسن معرفت توصیف می نمایند؛ مثلاً: نجاشی (رحمة الله علیه) می نویسد: «فضیل بن یسار ابوالقاسم تهدّی در زمره ثقات است.» شیخ مفید در رساله عددیه، ایشان را در شمار فقهای اعلام و پیشوایانی که حلال و حرام و تقوی را رعایت می کنند، می آورد و می افزاید: او از کسانی است که احدی او را طعن و شماتت نکرده است.علامه حلی در خلاصة الاقوال می نویسد: «او عربی خالص، بصری، ثقه، عین، جلیل القدر است.» در معجم رجال الحدیث آمده است: «در اسناد روایات فراوان واقع شده که بالغ بر دویست و پنجاه و چهار مورد است.» تفسیری نیز به او منسوب است.
وفات
آنکه منابع موجود رحلت او را در زمان حیات امام صادق (علیه السّلام) ذکر کرده اند، اما ابن شعبه حرانی در تحف العقول حدیثی از او نقل کرده که از امام رضا (علیه السّلام) روایت کرده است. (برای اطلاع بیشتر درباره او به منابع زیر مراجعه شود)
فرزندان
قاسم و عَلاء (فرزندان او) و نواده اش محمد بن قاسم از اجلاّ و ثقات اصحابند.

[ویکی شیعه] فضیل بن یسار (قرن دوم قمری) از اصحاب اجماع که از امام باقر(ع) و امام صادق(ع) روایت کرده است. نام او در سند بیش از ۲۵۴ حدیث آمده و رجالیان، او را توثیق کرده اند. امام صادق درباره وی از تعبیر «منا اهل البیت»؛ (از ما اهل بیت است) استفاده کرده است.
فضیل بن یسار نهدی بصری نسبش به قبیله بنی نهد از قبایل یمن می رسد که از فرزندان نهد بن لیث یمنی هستند. تاریخ ولادت فضیل دقیقا معلوم نیست ولی بنابر گزارش های تاریخی در اواخر قرن اول قمری در کوفه متولد شده است.
او دوران اولیه زندگی را در کوفه گذراند و سپس به بصره مهاجرت کرد و از همین رو به بصری معروف شد.

[ویکی اهل البیت] ابوالقاسم فضیل بن یسار البصری از روات و اصحاب امام باقر و امام صادق علیهماالسلام و از اصحاب اجماع است. او ملقب به لقب فقیه شیعه است.
روایت است که حضرت امام صادق علیه السلام هرگاه او را می دید که رو می کند می فرمود: «بشِّرِالْمخبتینَ» هر که دوست دارد که نظر کند به سوی مردی از اهل بهشت پس نظر کند به سوی این مرد.
و می فرمود که فضیل از اصحاب پدر من است و من دوست می دارم که آدمی دوست بدارد اصحاب پدرش را. و در زمان حضرت صادق علیه السلام وفات کرد و آن کسی که او را غسل داده بود برای آن حضرت نقل کرده که در وقت غسل فضیل دستش سبقت می کرد بر عورتش حضرت فرمود: خدا رحمت کند فضیل را او از ما اهل بیت بود.
«وَ رُوِیَ عَنِ الفُضَیْلِ قالَ: قُلْتُ لاَبی عَبْدِاللّهِ علیه السلام ما یَمْنَعْنی مِنْ لِقائِکَ اِلاّ انی ما اَدْری ما یوافقکَ منْ ذلِکَ؟ قالَ فقالَ علیه السلام: ذلِکَ خَیْرٌلَکَ
در روایت دیگری آمده است که امام صادق علیه السلام هر گاه فضیل به ملاقات او می آمد می فرمود: «به به! مژده بده انسان های فروتن را! درود بر کسی که زمین به او اُنس می گیرد!»
مطابق با منابع، تمامی رجال شناسان شیعه بر وثوق، علم و دانش فضیل تاکید دارند؛ کشّی او را در زمره کسانی قرار می دهد که تمام عالمان و فقیهان شیعه بر عدالت و وثاقتشان اتّفاق دارند و روایاتشان را صحیح می دانند و آن ها را فقیه ترین اصحاب امام باقر و امام صادق (ع) به شمار آورده اند.
شیخ مفید، فضیل را در گروه فقیهان بزرگ شیعه قرار داده است که شیعیان برای فراگرفتن احکام دین به آنان رجوع می کردند و هیچکس آنان را شماتت و مذمت نکرده است.
فضیل بن یسار دارای دو فرزند به نام های قاسم و علاء بوده که آنان نیز مانند پدرشان از محدّثان برجسته هستند. علاء بن فضیل نیز فرزندی به نام قاسم دارد که شیخ طوسی و علامه مامقانی به نامش اشاره کرده اند. او مانند پدرش، از راویان شیعه و خوشنام است.