فریتس هابر ( به آلمانی: Fritz Haber ) یک شیمیدان آلمانی و مبتکر تولید صنعتی آمونیاک به روش فرایند هابر است و برای این ابداع، به همراه کارل بوش برنده جایزه نوبل شیمی ۱۹۱۸ شد. [ ۱] به گفته واتسلاو اسمیل فرایند هابر احتمالاً مهم ترین نوآوری قرن بیستم بوده است و امروزه کود شیمیایی برای تولید غذای معادل نیمی از جمعیت جهان را تأمین می کند. هابر همچنین مسئول جنگ شیمیایی ارتش آلمان در جنگ جهانی اول بود و همین طور «پدر جنگ شیمیایی» خوانده می شود. [ ۲] [ ۳]
او در ۹ دسامبر سال ۱۸۶۸ به دنیا آمد. توجهش بیشتر به الکتروشیمی بود. در سال ۱۹۰۹ الکترودی بلورین ساخت که توسط آن "PH" اندازه گیری می شود.
در آغاز قرن بیستم بیشتر شیمیدانان می کوشیدند تا روشی کار آمد برای استفاده از نیتروژن هوا به مقیاس وسیع، به دست آورند. ترکیبات نیتروژن ماده اصلی کودها و مواد منفجره را تشکیل می دهد، ولی مهم ترین و عظیم ترین منبع این گونه ترکیبات در دشت های ازتی صحرای شمالی شیلی بود. بدیهی است، بر اثر دور بودن این ناحیه از مرکز صنعتی جهان، استفاده از آن مقرون به صرفه نبود. از طرفی با توجه به اینکه چهار پنجم هوا را گاز ازت تشکیل داده و در واقع هوا ذخیره ای تمام نشدنی از این ماده است، طبعاً هر طریقه ای که برای تبدیل نیتروژن هوا به ترکیبات آن عرضه می شد مقرون به صرفه بود.
هابر مطالعاتی در خصوص امکان ترکیب نیتروژن و هیدروژن، تحت فشار زیاد با استفاده از آهن به عنوان واکنش بار به منظور تولید آمونیاک به عمل آورد که بسیار کار آمد بود. هابر برای تهیه گاز آمونیاک، نیتروژن را از تقطیر جز به جز هوا به دست آورد؛ زیرا بیش از ۷۰٪ حجم هوا را این گاز تشکیل داده است. هابر گاز هیدروژن را از اثر بخار آب داغ بر زغال کک داغ به دست آورد.
C + H۲O → CO + H۲
وی با توجه به دو طرفه بودن واکنش تهیه آمونیاک طبق اصل لوشاتلیه با پایین آوردن دما واکنش به سمت چپ پیش می رود اما در دما پایین سرعت واکنش بسیار پایین است. با افزایش دما سرعت واکنش زیاد اما واکنش به سمت چپ می رود. پس لذا فشار را به ۳۵۰ اتمسفر رساند تا واکنش در جهت رفت پیشرفت کند و آمونیاک تولید شود. همچنین عامل فشار بر دما غلبه کرده باعث شد آمونیاک بیشتر با سرعت زیاد تولید شود و از کاتالیزگر مناسب مانند گل آتش خور یا آلومین استفاده کرد. هنگامی واکنش به تعادل رسید دما را پایین آورد تا گازها با عمل میعان مایع شوند و چون پیوند میان آمونیاک قویتر بود زودتر مایع شد و او توانست آمونیاک مورد نیاز را جدا کند. اما باز هم مقداری گاز نیتروژن و هیدروژن در محیط باقی مانده بود چون هابر آمونیاک را جدا کرده بود این دو گاز بازهم با یکدیگر واکنش داده و آمونیاک تولید کردند. بدین وسیله او اولین بار گاز مهم آمونیاک را در شرایط آزمایشگاهی تولید کرد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاو در ۹ دسامبر سال ۱۸۶۸ به دنیا آمد. توجهش بیشتر به الکتروشیمی بود. در سال ۱۹۰۹ الکترودی بلورین ساخت که توسط آن "PH" اندازه گیری می شود.
در آغاز قرن بیستم بیشتر شیمیدانان می کوشیدند تا روشی کار آمد برای استفاده از نیتروژن هوا به مقیاس وسیع، به دست آورند. ترکیبات نیتروژن ماده اصلی کودها و مواد منفجره را تشکیل می دهد، ولی مهم ترین و عظیم ترین منبع این گونه ترکیبات در دشت های ازتی صحرای شمالی شیلی بود. بدیهی است، بر اثر دور بودن این ناحیه از مرکز صنعتی جهان، استفاده از آن مقرون به صرفه نبود. از طرفی با توجه به اینکه چهار پنجم هوا را گاز ازت تشکیل داده و در واقع هوا ذخیره ای تمام نشدنی از این ماده است، طبعاً هر طریقه ای که برای تبدیل نیتروژن هوا به ترکیبات آن عرضه می شد مقرون به صرفه بود.
هابر مطالعاتی در خصوص امکان ترکیب نیتروژن و هیدروژن، تحت فشار زیاد با استفاده از آهن به عنوان واکنش بار به منظور تولید آمونیاک به عمل آورد که بسیار کار آمد بود. هابر برای تهیه گاز آمونیاک، نیتروژن را از تقطیر جز به جز هوا به دست آورد؛ زیرا بیش از ۷۰٪ حجم هوا را این گاز تشکیل داده است. هابر گاز هیدروژن را از اثر بخار آب داغ بر زغال کک داغ به دست آورد.
C + H۲O → CO + H۲
وی با توجه به دو طرفه بودن واکنش تهیه آمونیاک طبق اصل لوشاتلیه با پایین آوردن دما واکنش به سمت چپ پیش می رود اما در دما پایین سرعت واکنش بسیار پایین است. با افزایش دما سرعت واکنش زیاد اما واکنش به سمت چپ می رود. پس لذا فشار را به ۳۵۰ اتمسفر رساند تا واکنش در جهت رفت پیشرفت کند و آمونیاک تولید شود. همچنین عامل فشار بر دما غلبه کرده باعث شد آمونیاک بیشتر با سرعت زیاد تولید شود و از کاتالیزگر مناسب مانند گل آتش خور یا آلومین استفاده کرد. هنگامی واکنش به تعادل رسید دما را پایین آورد تا گازها با عمل میعان مایع شوند و چون پیوند میان آمونیاک قویتر بود زودتر مایع شد و او توانست آمونیاک مورد نیاز را جدا کند. اما باز هم مقداری گاز نیتروژن و هیدروژن در محیط باقی مانده بود چون هابر آمونیاک را جدا کرده بود این دو گاز بازهم با یکدیگر واکنش داده و آمونیاک تولید کردند. بدین وسیله او اولین بار گاز مهم آمونیاک را در شرایط آزمایشگاهی تولید کرد.
wiki: فریتس هابر