اسید فرمیک ( جوهر مورچه ) یا متانوئیک اسید یا فورمیک اسید، ساده ترین عضو گروه کربوکسیلیک اسیدها ( اسیدهای آلی ) است. فرمول شیمیایی آن HCOOH است و در طبیعت در نیش حشراتی مانند مورچه و زنبور یافت می شود. همچنین ترکیب عمده ی ماده گزش زا در برگ گزنه است. ریشه لغوی فرمیک اسید از نام لاتینی مورچه ( Formica ) گرفته شده است، زیرا این ترکیب اولین بار از تقطیر تخریبی مورچه به دست آمد.
در سده ۱۵ میلادی شیمیدان ها و دانشمندان علوم طبیعی می دانستند که از تجمع مورچه ها بخارهای اسیدی متصاعد می شود. اولین بار جان ری طبیعت شناس انگلیسی در سال ۱۶۷۱ این اسید را از تقطیر توده ای از مورچه های مرده، جدا کرد. اما سنتز شیمیایی آن اولین بار توسط شیمی دان فرانسوی ژوزف گیلوساک از هیدروسیانیک اسید انجام گرفت. در سال ۱۸۵۵ شیمی دان فرانسوی دیگری به نام مارسلن برتولو فرمیک اسید را با استفاده از مونواکسید کربن سنتز کرد، شبیه روشی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد.
فرمیک اسید به خوبی با آب و بیشتر حلال های آلی قطبی مخلوط می شود. در هیدروکربن ها هم تا حدی حل می شود. فرمیک اسید در فاز گازی و در هیدروکربن ها به صورت دیمرهایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل شده اند. در فاز گازی پیوند هیدروژنی میان مولکول های اسید فرمیک باعث انحراف از قانون گازهای ایده آل می شود. اسید فرمیک در حالت مایع و جامد شامل شبکه ای نامحدود از مولکول هایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل هستند. بیشتر خواص اسید فرمیک همانند خواص سایر اسیدهای کربوکسیلیک می باشد اما آن نمی تواند آسیل کلرید ایجاد کند.
در صورت تشکیل هریک از این ترکیبات، تجزیه شده و مونواکسید کربن ایجاد می کنند. حرارت دادن اسید فرمیک باعث تجزیه آن به CO و H2O می شود که این اسید به آسانی احیاء شده و به فرمالدهید تبدیل می شود. اسید فرمیک تنها کربوکسیلیک اسیدی است که توانایی شرکت در واکنش های افزایشی به همراه آلکن ها را دارد. اسید فرمیک و آلکن ها به آسانی با هم واکنش داده و استرهای فرمات ایجاد می کنند. اسید فرمیک در حضور اسید سولفوریک و هیدروفلوئوریک اسید، در واکنش کخ شرکت کرده و اسیدهای کربوکسیلیک بزرگ تر ایجاد می کند.
در صنعت تولید ترکیبات شیمیایی، فرمیک اسید به مدت طولانی به عنوان ترکیبی که بهره وری کمتری را داراست، تلقی می شد. قسمت عمده اسید فرمیک به عنوان محصول فرعی در تولید سایر ترکیبات شیمیایی، به ویژه اسید استیک تولید می شود. اما با روند رو به رشد استفاده آن در مواد نگهدارنده و آنتی باکتریال در غذای دام، امروزه در صنعت به این منظور تولید می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر سده ۱۵ میلادی شیمیدان ها و دانشمندان علوم طبیعی می دانستند که از تجمع مورچه ها بخارهای اسیدی متصاعد می شود. اولین بار جان ری طبیعت شناس انگلیسی در سال ۱۶۷۱ این اسید را از تقطیر توده ای از مورچه های مرده، جدا کرد. اما سنتز شیمیایی آن اولین بار توسط شیمی دان فرانسوی ژوزف گیلوساک از هیدروسیانیک اسید انجام گرفت. در سال ۱۸۵۵ شیمی دان فرانسوی دیگری به نام مارسلن برتولو فرمیک اسید را با استفاده از مونواکسید کربن سنتز کرد، شبیه روشی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد.
فرمیک اسید به خوبی با آب و بیشتر حلال های آلی قطبی مخلوط می شود. در هیدروکربن ها هم تا حدی حل می شود. فرمیک اسید در فاز گازی و در هیدروکربن ها به صورت دیمرهایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل شده اند. در فاز گازی پیوند هیدروژنی میان مولکول های اسید فرمیک باعث انحراف از قانون گازهای ایده آل می شود. اسید فرمیک در حالت مایع و جامد شامل شبکه ای نامحدود از مولکول هایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل هستند. بیشتر خواص اسید فرمیک همانند خواص سایر اسیدهای کربوکسیلیک می باشد اما آن نمی تواند آسیل کلرید ایجاد کند.
در صورت تشکیل هریک از این ترکیبات، تجزیه شده و مونواکسید کربن ایجاد می کنند. حرارت دادن اسید فرمیک باعث تجزیه آن به CO و H2O می شود که این اسید به آسانی احیاء شده و به فرمالدهید تبدیل می شود. اسید فرمیک تنها کربوکسیلیک اسیدی است که توانایی شرکت در واکنش های افزایشی به همراه آلکن ها را دارد. اسید فرمیک و آلکن ها به آسانی با هم واکنش داده و استرهای فرمات ایجاد می کنند. اسید فرمیک در حضور اسید سولفوریک و هیدروفلوئوریک اسید، در واکنش کخ شرکت کرده و اسیدهای کربوکسیلیک بزرگ تر ایجاد می کند.
در صنعت تولید ترکیبات شیمیایی، فرمیک اسید به مدت طولانی به عنوان ترکیبی که بهره وری کمتری را داراست، تلقی می شد. قسمت عمده اسید فرمیک به عنوان محصول فرعی در تولید سایر ترکیبات شیمیایی، به ویژه اسید استیک تولید می شود. اما با روند رو به رشد استفاده آن در مواد نگهدارنده و آنتی باکتریال در غذای دام، امروزه در صنعت به این منظور تولید می شود.
wiki: فرمیک اسید