فرقه بتریه

[ویکی فقه] معمولا فرق و مذاهب به رهبری یک تن سامان می یابد، ولی در بعضی موارد یک فرقه تجلی افکار جمعی می باشد و به اصطلاح امروزی یک حزب اند که از مجموعه ای متشکل شده اند. فرقه بتریه که زیر مجموعه زیدیه محسوب می شود و بطور موازی در کنار سلیمانیه و جارودیه قرار دارد از این نوع فرق است و موجودیتی جمعی برای تشکیل آن اقدام کرده است و انتساب این فرقه به چند تن می باشد که در این نوشتار به شناخت ایشان و معرفی بتریه می پردازیم.
بتریه گروهی از زیدیه می باشند که بعد از شهادت زید بن علی در سال ۱۲۱ هـ ق در مسیر جریان فکری زیدی شروع به کار کرد وهمانطور که گفتیم این فرقه منسوب به جمعی از یاران و یا واپس ماندگان طرفدار زید بن علی است. سران این گروه شخصیت های متفاوتی داشته اند، عده ای محب اهل بیت معرفی شده اند و عده ای از ایشان از اهل سنت و بعضی از فقها و عده ای از ایشان به اصحاب امام باقر و امام صادق (علیه السّلام) معنون شده اند. اما از این میان فرقه بتریه به دو شخصیت معروف بیشتر منتسب است. ۱. حسن بن صالح بن حی۲. کثیر النواءبا شناخت این دو شخصیت به عنوان چهره اصلی این فرقه می توان به نمای کلی از این فرقه دست یافت.
حسن بن صالح بن حی
ابو عبدالله ثوری الهمدانی (۱۰۰- ۱۶۸) از بزرگان فقهای عراق قلمداد شده است. بطوریکه او را می توان در ردیف فقها و قضات اهل سنت مانند سفیان ثوری و ابن ابی لیلی و شریک بن عبدالله و حکم بن عتیبه یادآور شد. و نیز ابونعیم فضل بن دکین سمت شاگردی او را داشته است و از او حدیث امام صادق (علیه السّلام) را که فرمود «حب علی عبادة» را نقل می کند. در کوفه به تشکیل درس قرائت قرآن و تفسیر مشغول بوده، او را از اصحاب امام باقر (علیه السّلام) شمرده اند. ولو این که پیروی حقیقی ایشان نبود. از جمله طرفداران امامت زید بن علی است و به همین دلیل او را از سران زیدیه می شمرند. و بعد از شهادت زید بن علی علیه السّلام با افکار خود در همین مسیر یارانی را برای خود جمع کرد و با کمک دیگر همفکران و هم پیمانان خود مانند کثیر النواء و... فرقه بتریه را بوجود آورد. نکته: از این جهت که فرد مؤثر در این فرقه حسن (بن صالح) می باشد به فرقه او صالحیه گفته شده است و در واقع بتریه فرقه ای غیر از صالحیه نیست.
کثیر النواء
ابو اسماعیل کثیر بن قاروند (کاروند) (متوفی ۱۶۹) معروف به کثیر النواء، برقی از اصحاب رجال، او را از اهل سنت می داند و جزء اصحاب اما باقر و امام صادق (علیه السّلام) ذکر نموده، و از محضر امام باقر و امام صادق (علیهما السّلام) استفاده می کرده ولی مانند دیگر همراهانش در این مکتب ثابت قدم نبود بلکه گرایش زیدی داشت و از مغیریه نیز معرفی شده اما به زید بن علی کمک نکرد بلکه بیعت خود را با او اقاله کرد. و در همان زمان به کمک دیگر همفکرانش مبتکر فرقه بتریه شدند. او از سران فرقه بتریه محسوب می شود و عنصری موثر در این رویداد است.
← کثیر النواء و فضائل اهل بیت
...