فحوا

[ویکی فقه] فَحوا یعنی مفهوم؛ مقابل منطوق است.
فحوا در اصطلاح اصولیان عبارت است از مدلول التزامی جمله. مراد از مدلول التزامی آن است که لفظ به دلالت مطابقی بر آن دلالت ندارد؛ لیکن به اعتبار اینکه مدلول، لازم مفاد جمله است، بر آن دلالت می کند. فحوا در کلمات با اضافه به خطاب در مقابل دلیل الخطاب و لحن الخطاب نیز به کار رفته است.
مراد از فحوای خطاب
مراد از فحوای خطاب که از آن به مفهوم موافق نیز تعبیر می شود مفهومی است که به اولویت از لفظ استفاده می شود؛ هرچند لفظ با دلالت مطابقی بر آن دلالت ندارد، مانند حرمت کتک زدن والدین که از حرمت گفتن «اُفّ» به آنان به اولویت استفاده می شود؛ زیرا نهی از افّ گفتن فرزند به پدر و مادر با آنکه افّ کمترین حدّ بی احترامی است به طریق اولی بر نهی از کتک زدن آنان دلالت دارد.
احکام مرتبط
از احکام مرتبط با آن در بابهای مختلف از قبیل صلات، طلاق، وکالت و قضاوت سخن گفته اند.فحوای کلام همچون منطوق آن در مقام فهم مقصود گوینده، نزد عقلا مورد اتکا و استناد و دارای آثار است. شارع مقدس نیز عقلا را ردّ نکرده است. در ذیل به نمونه هایی از آن اشاره می شود.
← در ملکیت
...