عکس موجهات

[ویکی فقه] عکس موجهات، یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای جابه جایی جزء اول و دوم قضیه موجهه با تحفّظ بر کیف و صدق قضیه است.
عکس قضایا به اعتبارات مختلف، صور متعدد و فراوانی پیدا می کند. در تقسیم اولیه، به عکس مستوی و عکس نقیض (شامل عکس نقیض موافق و عکس نقیض مخالف)، عکس قضایای موجبه و سالبه، عکس قضایای حملیه و شرطیه، و عکس قضایای مطلقات و موجهات منقسم می شود. در همه این صور، شرط بقای صدق، معتبر و ضروری است.در عکس مستوی علاوه بر آن، بقای کیف (و موافقت با قضیه اصل به حسب ایجاب و سلب) نیز ضروری است، اما بقای کمّ (و موافقت با قضیه اصل به حسب کلیت و جزئیت) ضرورت ندارد و شرط بقای صدق در مواردی ایجاب می کند که کمّ قضیه اصل، هنگام عکس، تغییر پیدا کند. در قضایای موجهات نیز بقای جهت (همانند بقای کم) ضرورت ندارد و شرط بقای صدق در مواردی ایجاب می کند که جهت قضیه اصل، هنگام عکس، تغییر پیدا کند، از این رو در کتاب های مفصّل منطقی به بیان تغییرات جهتی قضایا در هنگام عکس پرداخته و نوعِ جهت قضیه عکس را نسبت به هر یک از قضایای موجهه بیان کرده اند.
فهرست عکس های قضایای موجهه
فهرست عکس های مستوی و عکس نقیض قضایای موجهه، اعم از موجبه و سالبه به شرح ذیل است:۱. ضروریه مطلقه|حینیه مطلقه دائمه |مطلقه دائمه مطلقه |حینیه مطلقه۲. دائمه مطلقه|حینیه مطلقه |دائمه مطلقه |دائمه مطلقه |حینیه مطلقه۳. مشروطه عامه|حینیه مطلقه |عرفیه عامه |عرفیه عامه |حینیه مطلقه۴. عرفیه عامه|حینیه مطلقه |عرفیه عامه |عرفیه عامه |حینیه مطلقه۵. مشروطه خاصه|حینیه مطلقه لادائمه |عرفیه عامه غیر دائم در بعض |عرفیه عامه غیر دائم در بعض |حینیه مطلقه لادائمه۶. عرفیه خاصه |حینیه مطلقه لادائمه |عرفیه عامه غیر دائم در بعض |عرفیه عامه غیر دائم در بعض |حینیه مطلقه لادائمه۷. وقتیه مطلقه|مطلقه عامه|ندارد|ندارد|مطلقه عامه۸. وقتیه|مطلقه عامه|ندارد|ندارد|مطلقه عامه۹. وجودیه لادائمه|مطلقه عامه|ندارد|ندارد|مطلقه عامه۱۰. وجودیه لاضروریه|مطلقه عامه|ندارد|ندارد|مطلقه عامه۱۱. مطلقه عامه|مطلقه عامه |ندارد|ندارد|مطلقه عامه۱۲. ممکنه عامه|مورد اختلاف |ندارد|ندارد|مورد اختلاف۱۳. ممکنه خاصه|مورد اختلاف|ندارد|ندارد|مورد اختلاف
روش های اثبات عکس قضایا
اهل منطق برای اثبات عکس قضایا از سه شیوه بهره می گیرند:
← طریق خلف
...