عکس مستوی سالبه کلیه ممکنه خاصه

[ویکی فقه] عکس مستوی سالبه کلیه ممکنه خاصه، به معنای جابجایی موضوع و محمول قضیه سالبه کلیه ممکنه خاصه با تحفّظ بر کیف و صدق قضیه است.
در انعکاس یا عدم انعکاس دو قضیه ممکنه عامه و ممکنه خاصه (به عکس مستوی و عکس نقیض) اختلاف زیادی به وجود آمده که به چند قول منتهی می شود: ۱. عدم انعکاس مطلقا؛ ۲. انعکاس موجبه ممکنه (اعم از عامه و خاصه) به ممکنه عامه، و عدم انعکاس سالبه ممکنه؛ ۳. انعکاس موجبه و سالبه هر دو، زیرا سالبه در حکم موجبه است چون قابل تبدیل به معدوله است و معدوله، قسمی از موجبه است. و سالبه کلیه به سالبه جزئیه منعکس می شود؛ ۴. انعکاس سالبه جزئیه به دلیل این که در قوّه موجبه است، و عدم انعکاس سالبه کلیه؛ ۵. انعکاس هر یک از ممکنه موجبه عامه و خاصه به مثل خود.
توضیح اصطلاح
موضوع هر قضیه محصوره با عنوان و وصف معیّنی موضوع واقع شده است، بنابراین قضیه دارای دو عقد است؛ عقدالوضع (که جنبه تقییدی و توصیفی دارد)؛ و عقدالحمل. عکس هر قضیه به آن است که عقدالحمل را به عقدالوضع تبدیل کرده و عقدالوضع را به عقدالحمل بدل کنند.
منشا اختلاف
منشا اختلاف در انعکاس قضایای ممکنه آن است که آیا عنوان موضوع باید به فعلیت برسد تا بتوانیم امکان ثبوت محمول را برایش ثابت کنیم یا صِرف امکان تحقق عنوان، برای صدق حکم امکانی کافی می باشد ولو اصلاً تحقق پیدا نکند. به عبارت دیگر آیا عقدالوضع و عقدالحمل بایستی در فعلیت و امکان اختلاف داشته باشند یا جایز است هر دو به نحو امکان و بدون فعلیت یا با فعلیت باشند؟ و به تعبیر سوم، در قضایای معتبر در علوم آیا جهت صدق وصف موضوع بر ذات آن بالامکان است یا بالفعل؟ اگر بالامکان باشد معنای قضیه: "کلّ (ج) (ب) " عبارت است از: "کلما صدق علیه (ج) بالامکان صدق علیه (ب) بالامکان" و عکس آن یعنی: "بعض ما صدق علیه (ب) بالامکان صدق علیه (ج) بالامکان" نیز صحیح است و اما اگر بالفعل باشد معنای قضیه: "کلّ (ج) (ب) " عبارت است از: "کلما صدق علیه (ج) بالفعل صدق علیه (ب) بالامکان" و در این صورت، عکس آن یعنی: "بعض ما صدق علیه (ب) بالفعل صدق علیه (ج) بالامکان" در همه موارد صحیح نیست. مثلاً اگر مرکوب زید، بالفعل منحصر در فَرَس باشد قضیه: "کل حمارٍ بالفعل مرکوبُ زیدٍ بالامکان" صادق است اما عکس آن یعنی: "بعض مرکوب زیدٍ بالفعل حمارٌ بالامکان" صادق نیست.
توضیح قول اول
...