عودلاجان

دانشنامه عمومی

عودلاجان یا اودلاجان یا لارجان از محله های قدیمی شهر تهران است که ساکنین آن در قدیم بیشتر یهودی بودند و از غرب به خیابان ناصرخسرو، از شرق به ری، از شمال به امیر کبیر و از جنوب به ۱۵ خرداد محدود است و سه محله اصلی امامزاده یحیی، پامنار و ناصرخسرو را در بر می گیرد که از نظر تاریخی، به دلیل وجود بناهای تاریخی متعدد، بسیار غنی است. [ ۱]
عودلاجان همراه با محله های ارگ، سنگلج، بازار و چاله میدان، تهران اوایل عصر ناصری ( پیش از ویران سازی حصار شاه تهماسبی و ساخت حصار ناصری ) را شکل می دادند. عودلاجان قدیم با ۲۶۱۹ خانه و ۱۱۴۶ دکان بزرگ ترین محله شهر و مرفه نشین بود.
محله عربها در گوشه شمال غربی محله عودلاجان، و کوچه شام بیاتی ها در شمال عودلاجان، کوچه خدابنده لو در غرب عودلاجان، همگی در محله های خوب و به اصطلاح سرآب قراردارند. [ ۲]
ساکنان این محله در قدیم بیشتر کلیمی بوده اند. زرتشتیانی نیز در این محله سکونت داشتند. همچنین برخی از مشاهیر تاریخ معاصر ایران مانند خاندان قوام الدوله، خاندان مستوفی، نصیرالدوله بدر تاجر ثروتمند و نخستین وزیر فرهنگ دوره پهلوی، سید حسن مدرس، نماینده مجلس شورای ملی و چهره نامدار مشروطیت در عودلاجان ساکن بودند. خانه های پراتاق این محله در عرف عوام به خانه قمر خانم معروف بوده است. [ ۳]
عودلاجان از مناطق اعیان نشین تهران در دوره قاجار بوده است و همپای بازار وفاداری بیشتری را به مذهب و روحانیت بروز می دادند. این را می توان از وجود ۱۶ مسجد و مدرسه در این کوچکترین محله تهران دریافت و این که طبق اسناد به جا مانده از دوره قاجار، بیشترین آمار روضه خوانی، زیارت نامه خوانی و تعزیه گردانی در آن به چشم می آمد. محله ای با باغات و خانه های باشکوه بسیار. خانه مدرس و باغ ملک الشعرا و کاخ گلستان و عمارت مسعودیه در این منطقه جای گرفته اند. [ ۴]
عودلاجان تا اواسط دوره پهلوی اعتبار اجتماعی خود را حفظ کرد. اما پس از دگرگونی های بزرگ اجتماعی و شهری که در دهه ۱۳۴۰ رخ داد، به تدریج از اهمیتش کاسته شد. آنچه اکنون محله عودلاجان را به شدت تحت فشار قرار داده است، گسترش بازار در تمامی اضلاع محله است. [ ۵] این روند باعث شده که عودلاجان از یک محله اعیان نشین عمدتاً تبدیل به انباری برای بازار شود و برخی خانه های قدیمی و فاقد مالک آن جایگاه معتادان و افراد خطرناک شود. [ ۶]
عکس عودلاجانعکس عودلاجانعکس عودلاجانعکس عودلاجانعکس عودلاجانعکس عودلاجان
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

عودْلاجان
محله ای در شمال شرقی تهران قدیم. تا دورۀ فتحعلی شاه قاجار بیشترین قسمت های آن باغ بود و از شمال و شرق به حصار قدیمی شهر، غرب باروی ارک سلطنتی، جنوب چال میدان و از جنوب غربی به محلۀ بازار محدود می شد. با خانه سازی اعیان و اشراف به یکی از چهار محلۀ تهران قدیم تبدیل شد. پرجمعیت ترین محلۀ تهران و از مهم ترین بناهای آن خانۀ وزیرمختار روسیه معروف به باغ ایلچی بود. گریبایدوف، وزیرمختار روسیه، در ۱۲۴۴ق در باغ ایلچی به قتل رسید. از ساکنان مشهور آن میرزا آقاخان نوری، محمودخان ملک الشعرا، شعاع السلطنه، و سیدعبدالله بهبهانی بودند. محلۀ یهودی ها که به گتوهای اروپایی شباهت داشت، محلۀ ارامنه و محلۀ زردشتی ها در عودلاجان بودند. گروه های رقص و آواز و سیاه بازی که در جشن ها و مهمانی ها برنامه اجرا می کردند، از محلۀ کلیمی ها اجیر می شدند. محلۀ کلیمی ها از شش راه با محلۀ مسلمانان ارتباط داشت. عودلاجان به پنج پاتوق و چند گذر تقسیم می شد و هشت قراول خانه امنیت را در آن برقرار می کردند. با نُه کاروان سرا و چند بازارچه از رونق اقتصادی برخوردار بود. ۳۳ آب انبار، ۳۰ حمام، دو گورستان و دو کنیسه داشت. باغ مشهور پسته بیک، کوچه یا محلۀ حیاطِ شاهی، که مدرسۀ سپهسالار قدیم با مناره های معروف خود در آن جا قرار دارد، کوچۀ زورخانه، کوچۀ صدراعظم، گذر شترگلو، پامنار، کوچه آبشار، یخچال، کوچۀ میرزا محمود وزیر و کوچۀ نقاره خانه جزء عودلاجان بودند. شماری از این کوچه ها هنوز با همان نام ها باقی اند. انجمن فراماسونری یا فراموش خانه را در فاصلۀ سال های ۱۲۷۳ و ۱۲۷۸ق میرزا ملکم خان ناظم الدوله در خانه جلال الدین میرزا پسر فتحعلی شاه در نزدیکی مسجد حوض عودلاجان تشکیل داد. پس از گسترش شهر تهران در ۱۲۸۴ق، در دورۀ ناصرالدین شاه، محلۀ عودلاجان از طریق دروازۀ دولاب (سه راه شکوفۀ کنونی)، در خیابان شهباز (هفده شهریور کنونی)، با شرق شهر ارتباط یافت و با پیوستن بخشی از آن از جمله سرپُلک (سرپولک) به محله های چال میدان و دولت، از وسعت آن کاسته شد. در شمال آن خیابان چراغ گاز (امیرکبیر کنونی)، در شرق آن خیابان ری و در غرب آن خیابان ناصریه (ناصرخسرو کنونی) احداث شد. ازجمله مدرسه های آن درب مدرسه، مدرسۀ مروی، مدرسۀ پامنار و مدرسۀ دخترانۀ عفاف بود. آب رود کرج در دورۀ محمدشاه قاجار در دو نقطۀ دروازۀ شمیران (پامنار) و سرچشمۀ عودلاجان به شهر تقسیم می شد. واژۀ عودلاجان معرّب و تغییر شکل یافتۀ واژۀ «اودراجان» به معنی محل تقسیم آب است.

پیشنهاد کاربران

سلام
" اود" به ضمه " ا " در زبان ترکی یعنی" آتش" و " اودلاجان" یعنی دوستدار آتش یا به صورت تحت اللفظی یعنی " آتش جونی " و نام محله ای در تهران است که چون در زمان قاجار و پهلوی اول و دوم، زرتشتیان زیادی در آنجا سکونت داشتند و زرتشتیان هم آتش رو به سبب دینی که پیرو آن هستد خیلی دوست دارند ، مردم سایر محله ها اون ها رو
...
[مشاهده متن کامل]

" اودلاجان" یا همان دوستدار آتش میدونستند.

منطقه 12 شهرداری تهران اصل تهران قدیم بوده است
بنام خدا
با سلام، نام محله ای قدیمی در تهران که به محله یهودیان نیز معروف هست.
با تشکر

بپرس