عوامل بدعت

[ویکی فقه] بدعت به عوامل و انگیزه های مختلفی صورت می گیرد و در قرآن بررسی شده است.
شیطان که دشمن اصلی انسان است همواره می کوشد وی را به ارتکاب انواع گناه از جمله بدعت گذاری در دین بکشاند:«لا تَتَّبِعوا خُطُوتِ الشَّیطنِ اِنَّهُ لَکُم عَدُوٌّ مُبین اِنَّما یَأ مُرُکُم بِالسُّوءِ والفَحشاءِ واَن تَقولوا عَلَی اللّهِ ما لاتَعلَمون»، ازاین رو در این آیه و نیز آیه ۱۴۲ انعام که در پی آن از بدعت های مشرکان سخن به میان آمده، مؤمنان از پیروی کردن شیطان منع شده اند.
دنیاطلبی
از نگاه قرآن کریم ، رسیدن به مال و مقام دنیایی از انگیزه های بدعت گذاران در دین است:«فَوَیلٌ لِلَّذینَ یَکتُبونَ الکِتبَ بِاَیدیهِم ثُمَّ یَقولونَ هذا مِن عِندِ اللّهِ لِیَشتَروا بِهِ ثَمَنًا قَلِیلاً...». آیه مذکور در مورد عالمان اهل کتاب نازل شد که به انگیزه تحصیل اموالی که از عوام یهود می گرفتند یا استمرار ریاست خود بر آنان ویژگی های پیامبر را در تورات تغییر می دادند. در آیه ۷۵ آل عمران نیز از بدعت دیگر اهل کتاب یاد شده است که به غرض تملک امانت های دیگران به بدعت متوسل می شدند و این امر را حکمی الهی می شمردند:«ومِن اَهلِ الکِتبِ... مَن اِن تَأمَنهُ بِدینار لایُؤَدِّهِ اِلَیکَ... ذلِکَ بِاَنَّهُم قالوا لَیسَ عَلَینا فی الاُمِّیِّینَ سَبیلٌ ویَقولونَ عَلَی اللّهِ الکَذِبَ».
جهل
از جمله عوامل بدعت، جهل انسان ها به حقایق امور یا پیامدهای بدعت است، ازاین رو آنگاه که بنی اسرائیل با مشاهده بت پرستان از آن حضرت خواستند تا برایشان مانند بت پرستان خدایانی قرار دهد آن حضرت این درخواست را ناشی از نادانی آنان برشمرد:«قالوا یموسَی اجعَل لَنا اِلهًا کَما لَهُم ءالِهَةٌ قالَ اِنَّکُم قَومٌ تَجهَلون» همچنین در آیاتی دیگر از برخی بدعت های مشرکان سخن به میان آمده و نهایتاً جهل منشأ این بدعت ها دانسته شده است:«فَمَن اَظلَمُ مِمَّنِ افتَری عَلَی اللّهِ کَذِبًا لِیُضِلَّ النّاسَ بِغَیرِ عِلم». این تفسیر از آیه مبتنی بر آن است که «بِغَیرِ عِلم» در آیه متعلق به «لِیُضِلَّ» باشد.
تقلید کورکورانه و بدون تعقل
...

[ویکی فقه] عوامل بدعت (قرآن). در این مقاله به بررسی عوامل بدعت در اوایل ظهور اسلام که با چند آیه در قرآن کریم آورده شده خواهیم پرداخت.
ما جعل الله من بحیرة ولا سآئبة ولا وصیلة ولا حام ولـکن الذین کفروا یفترون علی الله الکذب واکثرهم لایعقلون. «خداوند هیچگونه بحیره و سائبه و وصیله و حام قرار نداده است (اشاره به چهار نوع از حیوانات اهلی که در زمان جاهلیت استفاده از آنها را ممنوع می دانستند و این بدعت در اسلام ممنوع شد) ولی کسانی که کافر شدند بر خدا دروغ می بندند و بیشتر آنها نمی فهمند».
← جهل عامل اسراف
وما لکم الاتاکلوا مما ذکر اسم الله علیه وقد فصل لکم ما حرم علیکم الا ما اضطررتم الیه وان کثیرا لیضلون باهوائهم بغیر علم ان ربک هو اعلم بالمعتدین. «چرا از چیزهائی نمی خورید که اسم خدا بر آنها برده شده در حالی که (خداوند) آنچه را بر شما حرام بوده بیان کرده است، مگر اینکه ناچار باشید (که در این صورت خوردن از گوشت چنان حیواناتی جائز است) و بسیاری از مردم (دیگران را) به خاطر هوی و هوس و بی دانشی گمراه می سازند و پروردگار تو تجاوزکاران را بهتر می شناسد».
← تفسیر آیه
و من الابل اثنین و من البقر اثنین قل ءالذکرین حرم ام الانثیین اما اشتملت علیه ارحام الانثیین ام کنتم شهداء اذ وصیکم الله بهـذا فمن اظـلم ممن افتری علی الله کذبا لیضل الناس بغیر علم ان الله لایهدی القوم الظـلمین. «و از شتر دو زوج، و از گاو هم دو زوج، (برای شما آفرید) بگو کدامیک از اینها را خدا، حرام کرده است؟ نرها را یا ماده ها را؟ و یا آنچه رحم ماده ها را در برگرفته؟ و آیا شما گواه (این تحریم) بودید، هنگامی که خدا به این موضوع توصیه کرد؟ بنابراین چه کسی ستمکارتر است از آنها که بر خدا دروغ می بندند، تا مردم را از روی جهل گمراه سازند، خداوند هیچگاه ستمگران را هدایت نخواهد کرد!».
شیطان
...