عملیات سایکلون

عملیات سایکلون نام رمز برنامه آژانس اطلاعات مرکزی ایالات متحده ( CIA ) برای تسلیح و تأمین مالی مجاهدین افغان در افغانستان از ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹، قبل و در حین مداخله نظامی اتحاد جماهیر شوروی در حمایت از دولت وابسته به شوروی یعنی جمهوری دموکراتیک افغانستان بود. MI6 نیز طی این مدت، با انجام اقدامات مخفیانه ای به حمایت از مجاهدین می پرداخت. این برنامه عمدتاً معطوف به حمایت از گروه های پیکارجوی اسلامی بود، از جمله گروه های دارای پیوندهای جهادی که مورد حمایت رژیم محمد ضیاءالحق در کشور همسایه یعنی پاکستان بودند و از سایر گروه های مقاومت افغان که چندان ایدئولوژیک نبودند پشتیبانی نمی کرد. [ ۱]
عملیات سایکلون یکی از طولانی ترین و پرهزینه ترین عملیات های مخفیانه در تاریخ سیا است. [ ۲] تأمین منابع مالی این عملیات با تخصیص ۶۹۵ هزار دلار در سال ۱۹۷۹ رسماً شروع شد. [ ۳] [ ۴] در سال ۱۹۸۰ این مبلغ به سالانه ۲۰ تا ۳۰ میلیون دلار افزایش یافت به نحوی که تا سال ۱۹۸۷ به سالیانه ۶۳۰ میلیون دلار رسیده بود[ ۵] [ ۶] [ ۷] که «بزرگترین پیشکش به شورشیان جهان سوم» خوانده می شود. [ ۸] تأمین منابع مالی ( هرچند با کاهش ) پس از عقب نشینی شوروی از افغانستان در ۱۹۸۹ ادامه یافت زیرا مجاهدین کماکان در حال جنگ با نیروهای ارتش رئیس جمهور محمد نجیب الله طی دوران جنگ داخلی افغانستان ( ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲ ) بودند. [ ۹]
کمونیست های تحت رهبری نورمحمد تره کی در ۲۷ آوریل ۱۹۷۸ قدرت را در افغانستان تصاحب کردند. [ ۱۰] رژیم جدید که بین فرقه افراطی خلق به رهبری تره کی و فرقه اعتدالی تر پرچم تقسیم شده بود، در دسامبر آن سال یک معاهده مودت با شوروی امضا کرد. [ ۱۱] [ ۱۲] تلاش های تره کی برای ارتقای آموزش سکولار و توزیع مجدد اراضی کشور همراه بود با اعدام های دسته جمعی ( از جمله اعدام بسیاری از رهبران مذهبی محافظه کار ) و سرکوب سیاسی بی سابقه در تاریخ افغانستان، که آتش قیام را در میان مجاهدین شورشی شعله ور کرد. [ ۱۳]
در پی قیام عمومی در آوریل ۱۹۷۹، تره کی در سپتامبر همان سال توسط رقیب خود در جناح خلق، حفیظ الله امین، از قدرت برکنار شد. امین از سوی ناظران خارجی یک «سایکوپث بی رحم» تلقی می شد؛ به خصوص شوروی از بی رحمی شدید دولت امین احساس خطر می کرد و مظنون بود که او عامل سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا ( CIA ) است، هرچند که اینطور نبود. [ ۱۴] [ ۱۵] [ ۱۶]