عمان

[ویکی فقه] عمان یکی از کشورهای اسلامی است. این کشور در قرن نهم میلادی به اوج رونق خود رسید و با گذشت زمان این عظمت را از دست داد.
پیروان فرقه اباضیه اکثریت جمعیت عمان را تشکیل می دهند. این گروه از مسلمانان پیرو «عبدالله بن عباد» بوده و در سراسر عمان سکونت گزیده اند. اهل سنت عمان در استان جنوبی «ظفار» و «سور» و نواحی اطراف آن حضور دارند. شیعیان به عنوان سومین گروه مذهبی عمان خود به سه گروه «عجم ها» و «لوایتا» و «بحارنه» تقسیم شده اند و بیشتر در امتداد ساحل باطنه و منطقه مسقط مطرح زندگی می کنند. مسیحیان نیز در شهرهای مسقط و سلاله سکنی دارند. با توجه به این که دین رسمی عمان اسلام است، سایر ادیان نقشی در ساختار سیاسی کشور ندارند. در این میان اکثریت مردم عمان پیرو مذهب اباضی بوده و درت در دست آن هاست. با توجه به این که از صدر اسلام تاکنون حکومت در عمان در دست رهبران مذهبی بوده، امروزه نیز نفوذ مذهب در این کشور زیاد است و کشور طبق اصول شرعی فرقه اباضی اداره می شود. سلطان قابوس با وجود تلاش برای اداره مملکت به شکلی غیر مذهبی هنوز نتوانسته است در این زمینه به موفقیت دست یابد و شرایط حاکم بر جامعه کاملا مذهبی و مبتنی بر اصول شرعی اباضیه است.
ساختار حکومت
ماهیت حکومت عمان سلطنت مطلقه است و همه امور در شخص سلطان خلاصه می شود. با توجه به اینکه در عمان قانون اساسی وجود ندارد، قوای سه گانه از یکدیگر تفکیک و مجزا نمی شوند و سلطان بر هر سه قوه تسلط داشته و وظایف آن ها را مشخص می کند. سلطنت در عمان موروثی است و جانشین سلطان، سه روز پس از مرگ یا کناره گیری وی از جانب خاندان سلطنتی انتخاب می شود و اداره کشور را در دست می گیرد. سلطان افزون بر مقام سلطنت، ریاست حکومت، مقام نخست وزیری و فرماندهی کل نیروهای مسلح را بر عهده دارد. وزرای کابینه به دست سلطان منصوب می شوند. اعضای مجلس دولت نیز از سوی شاه انتخاب می شوند؛ همچنین رئیس مجلس شورا، رؤسای قوه قضائیه و قضات دادگاه ها از سوی شاه تعیین می شوند. در حکومت پادشاهی و سلطنتی عمان، همه چیز قائم به ذات سلطان است. تمام قوانین و تصمیم گیری های مهم با فرمان سلطان صادر می شود و تمامی آنها لازم الاجرا است. قوانین، احکام و فرمان ها از جانب شخص سلطان به تصویب می رسند. همچنین پیمان ها، قراردادها و منشورهای بین المللی پس از تایید و امضای سلطان به طور رسمی اعلام می شوند. سلطان در تصمیم گیری های خود از مشورت با وزراء و نمایندگان مجالس نیز بهره می برد. در عمان تشکیل هرگونه حزب سیاسی و انجمن ممنوع است.
ساختار و شاریط اقتصادی
...

[ویکی شیعه] عُمّان کشوری است در جنوب غربی آسیا، واقع در شرق جزیرة العرب و شرقِ کشور عربستان سعودی. این کشور به دلیل قرار گرفتن در جنوب تنگه هرمز دارای اهمیت استراتژیک است. اسلام دین رسمی این کشور است و شیعیان سومین گروه مذهبی این کشور را تشکیل می دهند و در سیاست و اقتصاد از نفوذ بالایی برخوردارند.
سلطان نشین عمان از غرب با عربستان سعودی، از شمال غرب با امارات متحده عربی و از جنوب غرب با یمن همسایه است و از شمال به دریای عمان و کشور ایران و از شرق و جنوب شرق به اقیانوس هند، محدود می شود. این کشور از یک سرزمین بزرگ به هم پیوسته و دو قطعه جدا افتاده تشکیل شده است: قطعهٔ کوچکی در جنوب تنگه هرمز قرار دارد که «مسندم» نام دارد. قطعه دیگر «مدحاء» نام دارد که توسط امارات متحده عربی احاطه شده است. چند جزیره کوچک در دهانه تنگه هرمز و چند جزیره در دریای عرب نیز تابع این کشور هستند.
این کشور به دلیل قرار گرفتن در گذرگاه راهبردی هرمز، دارای ارزش استراتژیک است و به دلیل قرار گرفتن در منطقه خلیج فارس، از منابع انرژی این حوزه از جمله نفت بهره مند است. از سوی دیگر، این کشور در مسیر آبراه های حمل و نقل انرژی و کالاهای تبدیلی آسیا-اروپا قرار دارد و دارای نقش ارتباطی است و از این نظر، مورد توجه اهداف استراتژی قدرت های بزرگ از جمله ایالات متحده آمریکاست. علاوه بر شبه جزیره «مسندم» و کرانه های جنوبی تنگه هرمز، موقعیت ویژه این کشور در غرب اقیانوس هند نیز بر اهمیت استراتژیک آن می افزاید. وجود جزایری مانند «مصیره»، «کوریا» و «موریا»، که از لحاظ نظامی در حکم سرپل هایی برای عملیات آبی - خاکی هستند، موقعیت حساس این کشور را چند برابر می کند.

[ویکی اهل البیت] عمان، سلطان نشینی مستقل در گوشه جنوب شرقی شبه جزیره عربستان است. پایتخت و بندر عمده اش شهر مسقط برکنار دریای عمان و دریای عرب واقع است. رأس المسندم در داخل سواحل متصالح (شیخ نشین ها) نیز جزء عمان است. عمان از طرف شمال به ربع الخالی محدود می شود. دو شهر قدیمی آن صحار و صور بازارهای محلی و بندرگاه کشتیرانی به سوی هند، یمن، زنگبار و سواحل خلیج فارس است.
عمان از لحاظ محصولات کشاورزی و منابع معدنی ثروتمند است. صادراتش خرما، لیمو، انار و ماهی خشک است. در آنجا پرورش شتر نیز رایج است. بیشتر مردم آن پیرو مذهب اباضی اند.
سرزمین عمان از منطقه کوهستانی و دشت های کرانه ای تشکیل شده و منطقه کوهستانی آن از سنگهای آتشفشانی است. در لابلای کوههای عمان درّه هایی است که بیشتر آنها خشک و بدون آب است و راه مواصلاتی میانه کرانه و زمین های داخلی از این درّه ها می گذرد. هوای عمان گرم و استوایی است. ایرانیان قدیم عمان را «مزون» می نامیدند.
در عمان شهرهای باستانی مانند صحار، نزوه و دبا از آغاز روزگار اسلام معروف بوده است. صحار پایتخت قدیم عمان... یکی از بازارهای دوران جاهلیت بوده است.
در سال هشتم هجرت، پیامبر صلی الله علیه و آله عمرو بن عاص را نزد جیفر و عیاذ (دو برادر) فرزندان جلندی ازدی به عمان فرستاد تا صدقات و زکات آنجا را از توانگران گرفته و به تنگدستان دهد و از مجوس (زرتشتیان) هم جزیه (گزیت) بگیرد؛ گفته شده که این کار در سال هفتم هجرت بوده است.
به نوشته اصطخری، عمان ولایتی گرمسیر است... در عمان خرما و میوه بسیار باشد؛ مانند انار، موز و ناق که به عربی آن را نبق گویند... و کشتی های بزرگ آنجا آید. (لنگر اندازند)
بر کرانه دریای پارس هیچ شهری آبادانتر و توانگرتر از صحار نیست، در این ولایت شهرهای بسیار است و گویند که اعمال آن سیصد فرسنگ باشد. در آنجا قومی از خوارجند که ایشان را شراة خوانند... معتضد، میان ایشان و قومی از بنی سامة بن لوی جنگ افتاد. مردی از ایشان به نام محمد بن قاسم سامی به نزد معتضد آمد و از وی مدد خواست.

عمان (درگزین). عمان، روستایی در دهستان درگزین سفلی بخش مرکزی شهرستان درگزین در استان همدان ایران است.
زبان مردم این روستا ترکی آذربایجانی است. در برخی از منابع اثیرالدین اومانی، شاعر قرن پنجم را برخاسته از این روستا می دانند. گویا نام پیشین این روستا اومان بوده است.
جوراب بافی در این روستا رونقی خاص داشته که در شهرها و روستاهای اطراف نام جوراب عمان برای همه آشناست. در حال حاضر تولیدی گوهری و مولایی همچنان این صنعت را ادامه می دهند. در این روستا اغلب مردم صاحب تاکستان بوده که انگور ارگانیک محصول دست رنج آنها هست و برخی از مردم روستا به دامداری مشغول هستند و در حال حاضر شغل خیاطی یکی از محبوب ترین شغل ها در این روستا است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۲٬۳۰۵ نفر ( ۷۱۰ خانوار ) بوده است. [ ۱]

عَمّان
پایتخت و مرکز صنعتی مهم اردن، به فاصلۀ ۸۰کیلومتری شمال شرقی بیت المقدس (اورشلیم)، با ۲,۶۷۷,۵۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۳). از مراکز مهم ارتباطی است، که مسیرهای بازرگانی قدیمی خاورمیانه را به هم مرتبط می کند. بروز آشوب های فلسطین (۱۹۴۸، ۱۹۶۷، و ۱۹۷۳) و هجوم سیل آسای پناهندگان بر جمعیت عمّان افزود. با آغاز قرن جدید، این شهر مدرن توسعه یافت و از روستایی چرکسی، واقع در خرابه های شهری قدیمی، به یک مرکز بزرگ شهری تبدیل شد. بیشتر نبردهای فلسطینی ها و ارتش اردن در ۱۹۷۰، در عمّان اتفاق افتاد. در اواخر جنگ جهانی اول، بریتانیا عمّان را از تصرف ترکیه خارج کرد. آن ها سلط را به صورت قرارگاه نظامی خود درآوردند و در مارس ۱۹۱۸ به عمّان حمله کردند و پیش از بازگشت به پشت خط مرزیِ رود اردن، پل ها و خطوط راه آهن را منهدم کردند و ۱۰۰۰ نفر را به اسارت گرفتند. بریتانیا مجدداً در آوریل ۱۹۱۸ به عمّان یورش برد، ولی به علت بدقولی اعراب در کمک به آن ها، به رغم گرفتن ۱۰۰۰ اسیر، از محدودۀ سلط فراتر نرفتند. سپس در سپتامبر ۱۹۱۸ نیروهای بریتانیایی به فرماندهی ژنرال آلِن بی توانستند عمّان را تا پایان نبرد فلسطین در تصرف خود نگه دارند.

عمان (کشور). عُمان (کشور)
موقعیت. کشور سلطنتی عمان در آسیای جنوب غربی و شرق شبه جزیرۀ عربستان جای دارد. این کشور از شمال به خلیج عمان، از شرق و جنوب به دریای عرب (اقیانوس هند)، و از غرب به کشور های یمن، عربستان سعودی، و امارات متحدۀ عربی محدود است. مساحت آن 309,500 کیلومتر مربع و شهر مسقطپایتخت آن است.
سیمای طبیعی. سرزمین عمان از سه ناحیۀ متمایز شمالی، مرکزی، و جنوبی تشکیل شده است. ناحیۀ شمالی آن را کوه های جبل اخضر فراگرفته است و بلندترین نقطۀ این کشور، کوه شام، با ارتفاع 3,035 متر، در همین منطقه جا دارد. جلگۀ ساحلی این منطقه، که به خلیج عمان منتهی می شود، حاصل خیزترین ناحیۀ کشور است و بیشترین شهرها و آبادی های عمان در آن قرار دارند. ناحیۀ مرکزی، که در دنبالۀ شرقی صحرای ربع الخالی شبه جزیرۀ عربستان قرار دارد، دشت خشک و بی حاصلی است که شمال آن با خشک رود یا وادی های متعددی قطع می شود که از کوه های ناحیۀ شمالی سرازیر می شوند و راه مسقط به سلاله از میان آن می گذرد. شنزار وحیبَه یا رَملات اَلوحیبَه در شمال و بیابان الحراسیس در جنوب آن جا دارند. ناحیۀ جنوبی یا کوهستان ظفار در دنبالۀ شرقی ارتفاعات حضرموت واقع است و دماغۀ ضربت علی واقع در مرز یمن، جنوبی ترین نقطۀ کشور را تشکیل می دهد و کوه های جبل القرا و جبل القمر ارتفاعات ساحلی آن را پدید آورده اند. بخش کوچکی از کشور عمان در انتهای شمالی شبه جزیرۀ مُسَندَمواقع است و امیرنشین فجیرهدر امارات متحدۀ عربی آن را از سرزمین اصلی جدا می کند. به جز این بخش، که از جزیرک ها، خورها، بریدگی ها، و خلیجک های بسیاری تشکیل شده، کرانه های این کشور در ساحل خلیج عمان تقریباً عاری از بریدگی است و برعکس، کرانه های دریای عرب، که از رأس الحَدّ شروع شده و تا دماغۀ ضربت علی ادامه دارد، دارای خلیجک ها و جزایر چندی است که مهم ترین آن ها عبارت اند از خلیجک های مَصیرَه، صوقره، و خوریا موریا. جزایر مصیره با درازای 71 کیلومتر و حلّانیات (یا خوریا موریا)، که مجموعه ای از پنج جزیرۀ کوچک و بخشی از خاک کشور عمان است، در آب های ساحلی آن جا دارند. عمان سرزمینی خشک است و رودخانۀ دایمی ندارد و شبکۀ آبی آن به خشک رود یا وادی های چندی چون وادی العَین، وادی الاَسوَد، وادی الحَلفو، وادی الاندم، وادی العاتینه، و وادی الشیهان منحصر می شود. افزون بر شهر مسقط (پایتخت)، صُحار، نِزوی، صور، و سَلالَه، از دیگر شهرهای مهم عمان هستند. اقلیم کشور مذکور صحرایی و خشک است و ماه های فروردین تا مهر بسیار گرم و شرجی است و دمای هوا گاه تا 47 درجۀ سانتی گراد بالا می رود. کوهستان ظُفار، در جنوب، از خرداد تا شهریور به سبب بارندگی های مونسونیسَبُک، از لطافت و خنکی بیشتری برخوردار است و هوای آن از دیگر نواحی تحمل پذیرتر است. نواحی مرکزی و کویری آن بارندگی ندارد و گاه درپی بارندگی های شدید و غیر عادی، سیلاب های سنگین در خشک رودهای آن جاری می شود. میانگین دمای شهر مسقط در دی ماه 28 درجۀ سانتی گراد، در تیرماه 46 درجۀ سانتی گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن 101 میلی متر است. در سلاله، واقع در منطقۀ ظفار، میانگین دما در دی ماه 29 درجۀ سانتی گراد، در تیرماه 32 درجۀ سانتی گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن 98 میلی متر است.
اقتصاد. ذخایر نفت عمان در اقتصاد این کشور نقش حیاتی دارد و از دهۀ 1970 با درآمد های حاصل از نفت، تأسیسات صنعتی وسیعی در این کشور ایجاد شده است. کشاورزی با استفاده از آب چاه های عمیق صورت می گیرد و گندم و جو، یونجه، خرما، لیمو، نارگیل، موز، انواع سبزی، و صیفی جات، محصولات کشاورزی آن به شمار می روند. برنامۀ پنج سالۀ توسعه و عمران که برای سال های 2001 تا 2005 در نظر گرفته شده بود، تحّول محسوسی در شئون اقتصادی این کشور ایجاد کرد. الکتریسیتۀ تولیدشده در این کشور حدود 8میلیارد کیلووات ساعت است و مصرف سرانۀ آن به 2,828 کیلووات ساعت می رسد. منابع نفت کشور عمان که در 1964 کشف شده، نقش بسیار مهمی در پیشرفت اجتماعی و اقتصادی این کشور دارد و گاز طبیعی بعد از نفت در رتبۀ دوم اهمیت واقع است. سلطان نشین عمان از نظر منابع زیرزمینی، غنی است و کرومیت، مس، نقره، طلا، پلاتین، زغال، پنبۀ کوهی، منگز، ژیپس، سنگ آهک، و سنگ مرمر، دیگر منابع زیرزمینی آن را تشکیل می دهند.
حکومت و سیاست. نوع حکومت کشور عمان سلطنتی موروثی است و همۀ اختیارات با شخص سلطان است؛ هیئت دولت را نیز سلطان منصوب می کند و او را در امور گوناگون کشور یاری می دهد. به موجب قانون اساسی 1991، نهادی با نام مجلس شورا با 164 عضو تأسیس شده است که 83 عضو آن منتصب اند. این مجلس فقط نقش مشورتی دارد و وضع قوانین با شخص سلطان قابوس ابن سعید آل سعید است که زمام امور کشور را از سال 1970 در دست دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت عمان به 2,694,094 نفر (2010) می رسد و تراکم نسبی آن 8.7 نفر در کیلومتر مربع است. رشد سالانۀ جمعیت این کشور2.2 درصد است و73.5 درصد از مردم این کشور را عرب های عمانی تشکیل می دهند. 86 درصد از آنان مسلمان اند و71.5 درصد از جمعیت آن در شهرها به سر می برند و زبان رسمی آنان عربی است. شهر مسقط که در ساحل خلیج عمان جا دارد، در قرن 5پ م، از مراکز دادوستد کالا بود. نیاکان عمانی های امروزی طی دو موج مهاجرت، یکی از جنوب و از راه یمن و دیگری از نواحی شمالی شبه جزیرۀ عربستان به این سرزمین وارد شدند. در قرن 7م با اشاعۀ آیین اسلام، رهبری جماعات عمانی در دست زعمای مذهبی با نام امام قرار گرفت و بندر صُحار در قرن 9م از بندرها و مراکز مهم تجاری دنیای اسلام شد و عمان رفته رفته به قدرت مهم دریایی منطقه تبدیل گردید. این سرزمین در 1256م به تصّرف ایران درآمد و تا اوایل قرن 16 در همین وضعیت باقی ماند. پرتغالی ها در 1507 عمان را تصرف و غارت کردند. آنان نیروی دریایی و تأسیسات بندری آن را ویران کردند تا بر تنگۀ هرمز استیلا یابند. در 1650 عمان دوباره قدرت گرفت و با یاری عثمانی ها و ایرانی ها و انگلیسی ها، پرتغالی ها را از منطقه بیرون راند. به این ترتیب، بار دیگر به یک قدرت دریایی تبدیل شد و ناوگان و سوداگران خود را به کرانه های افریقا و جزایر زنگبار گسیل داشت و آن نواحی را از دست پرتغالی ها خارج کرد. در 1741 احمد بن سعید، بنیاد گذار خاندان سلطنتی آل سعید که امروز در عمان سلطنت می کنند، قدرت را در دست گرفت. جانشینان او برای رونق و ترقی عمان کوشیدند و با مرگ سلطان بن احمد (در 1855)، دوران افول عمان آغاز شد و زنگبار و نواحی ساحلی افریقا را از دست داد. این سرزمین در 1888 به تحت الحمایگی بریتانیا درآمد و به مرور کشوری منزوی شد. سلطان سعید بن تیمور که از 1932 تا 1970 بر عمان سلطنت می کرد، در کودتای بدون خون ریزی 1970 به رهبری پسرش قابوس بن سعید از سلطنت برکنار شد و نام کشور مسقط و عمان به عمان تغییر یافت. سلطان قابوس بن سعید در شیوۀ حکومت تغییراتی داد و در 1978 با کشف نفت در ظفار، دوران تحول و ترقی این کشور آغاز شد.