[ویکی فقه] آیت الله حاج شیخ علی اکبر نهاوندی در سال ۱۲۷۸ هـ. ق. در شهرستان نهاوند دیده به جهان گشود. او کودکی را در دامن خانواده ای مذهبی پشت سر گذاشت .
در نوجوانی وارد حوزه علمیه نهاوند شد. وی دروس مقدماتی را نزد شیخ جعفر بروجردی و حاج ملا محمد سره بندی آموخت، سپس به بروجرد هجرت نمود و دروس سطح را نزد شیخ آقا حسین شیخ الاسلام، آقا ابراهیم بن مولی حسن تویسرکانی، سید ابوطالب و دیگران فرا گرفت. آیت الله نهاوندی برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه مشهد مقدس راه یافت و در درس شیخ عبدالرحیم بروجردی، آقا میرزا سید علی حائری یزدی و حاج شیخ محمد تقی بجنوردی مشهدی شرکت کرد. وی مدتی نیز برای کسب دانش در اصفهان به سر برد، سپس به حوزه علمیه تهران رفت و در مجلس درس حاج میرزا حسن آشتیانی، میرزا عبدالرحیم نهاوندی و میرزا محمد اندرمانی حضور یافت. او در حوزه علمیه تهران، فلسفه و علوم معقول را نزد میرزا محمد رضا قمشه ای، میرزا ابوالحسن جلوه و حیدر خان نهاوندی آموخت. سپس به عتبات عالیات هجرت نمود و در سامراء، در درس میرزا محمد حسن شیرازی شرکت کرد. او در سال ۱۳۰۸ هـ. ق به حوزه علمیه نجف عزیمت کرد و در درس سید محمد کاظم طباطبایی یزدی، آخوند خراسانی، شیخ محمد طه نجف، میرزا حبیب الله رشتی، شیخ الشریعه اصفهانی، شیخ محمد حسن مامقانی، مولی لطف الله مازندرانی و حاجی نوری (صاحب مستدرک) شرکت کرد.
آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره) در مورد آیت الله نهاوندی چنین فرموده است:
او مهارت ویژه ای در علم حدیث و مقدمات آن مانند علم رجال و علم درایه داشت. وی فقیهی اصولی و متکلمی مفسر بود. ایشان هم درس پدرم، علامه آیت الله سید شمس الدین محمود حسینی مرعشی نجفی (متوفا: ۱۳۳۸ هـ. ق.) بود، و در درس بسیاری از بزرگان شرکت می کرد.
بازگشت به ایران
شیخ علی اکبر نهاوندی در اواخر ماه ذیقعده سال ۱۳۱۷ هـ. ق، به سبب مریضی، به ایران بازگشت و یک ماه و نیم در تبریز ماند، سپس به نهاوند رفت و تا نیمه ماه ذیحجه سال ۱۳۲۲ هـ. ق، در آن جا ماند؛ سپس در ابتدای محرم سال ۱۳۲۳ هـ. ق، به تهران رفت و ۶ سال در تهران اقامت کرد.
او در سال ۱۳۲۸ هـ. ق، به مشهد رفت. وی در مسجد گوهرشاد نماز می خواند و هر شب، بعد از نماز منبر می رفت. سخنان ایشان تأثیر به سزایی بر مردم می گذاشت. او بیشتر عمرش را به نگارش کتاب سپری نمود.
اساتید
۱. میرزا حبیب الله رشتی.
۲. آیت الله شیخ ملاّ علی نهاوندی (مؤسس نهاوندی).
۳. سید ابوالقاسم اشکوری، نویسنده کتاب جواهر العقول.
۴. آخوند خراسانی، نویسنده کتاب کفایة الاصول.
۵. حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی.
۶. شیخ محمد حسن مامقانی.
۷. سید محمد کاظم طباطبایی یزدی، نویسنده کتاب العروة الوثقی و ده ها اثر ارزنده دیگر: او از بزرگترین مراجع و علمای زمان خود بود.
۸. شریعت اصفهانی (شیخ الشریعه).
۹. شیخ محمد طه نجف.
۱۰. حاج میرزا حسین نوری.
مشایخ روایی آیت الله نهاوندی
...
در نوجوانی وارد حوزه علمیه نهاوند شد. وی دروس مقدماتی را نزد شیخ جعفر بروجردی و حاج ملا محمد سره بندی آموخت، سپس به بروجرد هجرت نمود و دروس سطح را نزد شیخ آقا حسین شیخ الاسلام، آقا ابراهیم بن مولی حسن تویسرکانی، سید ابوطالب و دیگران فرا گرفت. آیت الله نهاوندی برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه مشهد مقدس راه یافت و در درس شیخ عبدالرحیم بروجردی، آقا میرزا سید علی حائری یزدی و حاج شیخ محمد تقی بجنوردی مشهدی شرکت کرد. وی مدتی نیز برای کسب دانش در اصفهان به سر برد، سپس به حوزه علمیه تهران رفت و در مجلس درس حاج میرزا حسن آشتیانی، میرزا عبدالرحیم نهاوندی و میرزا محمد اندرمانی حضور یافت. او در حوزه علمیه تهران، فلسفه و علوم معقول را نزد میرزا محمد رضا قمشه ای، میرزا ابوالحسن جلوه و حیدر خان نهاوندی آموخت. سپس به عتبات عالیات هجرت نمود و در سامراء، در درس میرزا محمد حسن شیرازی شرکت کرد. او در سال ۱۳۰۸ هـ. ق به حوزه علمیه نجف عزیمت کرد و در درس سید محمد کاظم طباطبایی یزدی، آخوند خراسانی، شیخ محمد طه نجف، میرزا حبیب الله رشتی، شیخ الشریعه اصفهانی، شیخ محمد حسن مامقانی، مولی لطف الله مازندرانی و حاجی نوری (صاحب مستدرک) شرکت کرد.
آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره) در مورد آیت الله نهاوندی چنین فرموده است:
او مهارت ویژه ای در علم حدیث و مقدمات آن مانند علم رجال و علم درایه داشت. وی فقیهی اصولی و متکلمی مفسر بود. ایشان هم درس پدرم، علامه آیت الله سید شمس الدین محمود حسینی مرعشی نجفی (متوفا: ۱۳۳۸ هـ. ق.) بود، و در درس بسیاری از بزرگان شرکت می کرد.
بازگشت به ایران
شیخ علی اکبر نهاوندی در اواخر ماه ذیقعده سال ۱۳۱۷ هـ. ق، به سبب مریضی، به ایران بازگشت و یک ماه و نیم در تبریز ماند، سپس به نهاوند رفت و تا نیمه ماه ذیحجه سال ۱۳۲۲ هـ. ق، در آن جا ماند؛ سپس در ابتدای محرم سال ۱۳۲۳ هـ. ق، به تهران رفت و ۶ سال در تهران اقامت کرد.
او در سال ۱۳۲۸ هـ. ق، به مشهد رفت. وی در مسجد گوهرشاد نماز می خواند و هر شب، بعد از نماز منبر می رفت. سخنان ایشان تأثیر به سزایی بر مردم می گذاشت. او بیشتر عمرش را به نگارش کتاب سپری نمود.
اساتید
۱. میرزا حبیب الله رشتی.
۲. آیت الله شیخ ملاّ علی نهاوندی (مؤسس نهاوندی).
۳. سید ابوالقاسم اشکوری، نویسنده کتاب جواهر العقول.
۴. آخوند خراسانی، نویسنده کتاب کفایة الاصول.
۵. حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی.
۶. شیخ محمد حسن مامقانی.
۷. سید محمد کاظم طباطبایی یزدی، نویسنده کتاب العروة الوثقی و ده ها اثر ارزنده دیگر: او از بزرگترین مراجع و علمای زمان خود بود.
۸. شریعت اصفهانی (شیخ الشریعه).
۹. شیخ محمد طه نجف.
۱۰. حاج میرزا حسین نوری.
مشایخ روایی آیت الله نهاوندی
...
wikifeqh: ملا_علی_نهاوندی