علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید

[ویکی نور] «علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید» اثر عالم اصولی محمد جواد مغنیه است که در آن مهم ترین مباحث اصولی را با زبانی گویا و بدون اطناب مطالب مطرح کرده است.== ساختار کتاب:==
کتاب مشتمل بر یک مقدمه و چهار فصل است که هر یک از فصول نیز از بخش های متعددی تشکیل شده است.
مطالب فصول مختلف کتاب به اختصار به شرح ذیل است:
در مباحث الفاظ، مولف نخست به فرق قضایای فقهی و اصولی پرداخته سپس موضوع، تعریف و غایت اصول فقه را بیان داشته است.
از دیگر مباحث این فصل عبارت است از: 1- بیان:دارای اقسام بیان کلامی و فعلی و تقریری است و مراد از بیان در اینجا نصوص کتاب و سنّت است. 2- حقیقت و مجاز: در نصوص کتاب و سنت حقیقت و مجاز وجود دارد و حقیقت اصل است و مجاز فرع. معنای حقیقت استعمال لفظ در ماوُضع له و معنای مجاز استعمال لفظ در غیر ماوُضع له است. در این بخش درباره وضع، راه های معرفت به وضع، ظاهر و مراد متکلّم، حقیقت شرعیّه، فرق میان شرع و عرف و لغت، و معانی حروف بحث شده است. 3- صحیح و اعمّ: آیا الفاظ دالّ بر عبادت و معاملات همانند لفظ صلات و بیع برای معانی مورد نظر شارع وضع شده اند و یا اعمّ از آن. مولف جهت روشن شدن اصل مطلب مقدماتی را متذکر شده است. 4- مشتق: اختلاف در مشتق در صورتی است که ذات قبلاً متّصف به صفت بوده ولی اکنون دارای آن صفت نیست اکنون این سئوال مطرح است که آیا مشتق در خصوص آنچه در حال تلبس به مبداء است حقیقت و در آنچه از آن منقضی شده مجاز است یا نه مشتق در اعم از این دو حقیقت است؟ 5- لفظ امر: دلالت بر وجوب می کند و علو و استعلاء در ماده امر رفض می شود. 6- صیغه افعل: به نظر مرحوم نائینی صیغه افعل در حالت اطلاق بر هیچ معانی دلالت نمی کند حتی وجوب. 7- تعبد و توصل: امر مقتضی توصل و تعبد نیست. به نظر آخوند در نفی اعتبار قصد قربت در شک تعبدی و توصلی نمی توان به اصالة الاطلاق تمسّک کرد. 8- واجب معیّن و مخیّر و عینی و کفایی: فعلی که بخصوصه واجب است مانند نماز واجب تعیینی است و واجب تخییری در مقابل واجب تعیینی است و آن واجبی است که دارای بیش از یک فرد باشد و مکلّف مخیّر باشد که هر کدام از آن افراد را انجام دهد و با انجام هر کدام تکلیف از عهده مکلف ساقط می شود. 9- واجب موقّت: واجبی را می گویند که زمان مشخصی در آن معتبر است و در مقابل واجب غیرموقت است که به واجب مضیّق نیز تعبیر می شود. 10- نسخ وجوب و تکرار امر: به نظر آخوند هیچ دلیلی اعم از اجتهادی و فقاهتی در دست نیست که شی پس از نسخ وجوب، دارای یکی از احکام غیروجوب و یا جواز بالمعنی الاعم و یا اباحه خواهد شد. 11- به نظر شیعه تکلیف با وجود علم به استحاله امتثال محال است. دیدگاه های مرحوم خویی و نائینی در این باره مطرح شده است. 12- اجزاء: این بحث در بررسی این امر است که اگر مکلّف مامورٌ به را همراه با شرایط و خصوصیات معتبر در آن انجام دهد آیا عمل او مجزی و کافی است به طوری که موجب سقوط تکلیف و حصول برائت ذمّه باشد؟

[ویکی فقه] علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید (کتاب). «علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید» اثر عالم اصولی محمد جواد مغنیه است که در آن مهم ترین مباحث اصولی را با زبانی گویا و بدون اطناب مطالب مطرح کرده است.
کتاب مشتمل بر یک مقدمه و چهار فصل است که هر یک از فصول نیز از بخش های متعددی تشکیل شده است.
گزارش محتوا
مطالب فصول مختلف کتاب به اختصار به شرح ذیل است:
← فصل اول
کتاب دارای پاورقی های اندکی است و فهرست تفصیلی مطالب در انتهای اثر آمده است.