علل جسمانی

[ویکی فقه] علل جسمانی، عبارت اند از علت هایی که خود دارای ماده اند و در موجودات مادی، تاثیر می گذارند.
این علت ها را در طبیعیات قدیم ، با نام علل فاعلی می شناختند که اصطلاحی متفاوت با اصطلاح علت فاعلی در فلسفه (مابعدالطبیعه) است؛ زیرا در فلسفه به علتی علت فاعلی گفته می شود که به معلول خود، وجود می دهد اما علل جسمانی، وجودبخش نیستند و تنها در حیطه وجود اشیاء موجود، تغییراتی پدید می آورند. به عبارت دیگر، علل طبیعی و جسمانی، تنها منشا حرکات و دگرگونیهایی در اشیاء می شوند و هیچ علت جسمانی و طبیعی نیست که موجود دیگری را از نیستی به هستی بیاورد. بدین ترتیب، علل جسمانی، علت های اعدادی و غیرحقیقی محسوب می شوند.
نام دیگر علل جسمانی
در فلسفه به علت جسمانی، فاعل طبیعی نیز گفته می شود؛ زیرا علت جسمانی علتی است که فعلش (یعنی معلولش)، ریشه در طبیعت و صورت نوعیه آن دارد و مقتضای آن است. مثلا سوزاندن که معلول آتش است ویژگی طبیعی آتش و اثر صورت نوعیه آتش است و بطور طبیعی از آتش ناشی می شود. به همین دلیل ـ که معلول و فعل علت جسمانی، مقتضای طبیعی آن است ـ علت جسمانی، در تاثیرات و افعال خود، دارای اختیار و اراده نیست و فاعل جبری یا قسری محسوب می شود.
علیت علل جسمانی
اما همین تاثیر و علیت علل جسمانی نیز از نظر تعداد تاثیرات، مدت تاثیرات و شدت تاثیرات دارای محدودیت است که این محدودیت، به دو علت است:
← علت اول
...