عقاید مرداریه

[ویکی فقه] در این مقاله به برخی از عقاید ابو موسی مردار که یکی از معتزلیان است اشاره می شود.
ابوموسی مردار همچون دیگر معتزلیان رویکردی عقل گرایانه داشته است. ولی در برخی از مباحث و موضوعات، نظراتی برخلاف اندیشه های بزرگان اعتزال ابراز داشته که مورد بررسی قرار خواهد گرفت.در این باره نخست باید به این نکته اشاره شود که ابوموسی مردار نسبت به اندیشه های فلسفی کلام بی توجه بوده. او از ورود به مباحث کلام دقیق یا همان لطیف الکلام کراهت داشته است و از این گونه مباحث توبه کرده بود. همچنان که مورد بحث قرار خواهد گرفت بیشتر آراء و نظریات او در حوزه کلام جلیل قرار می گیرد.
قدرت الهی
ابوموسی مردار معتقد بود از آنجا که خداوند فاعل مختار است، توانایی انجام هر کاری را دارد. خداوند متعال زمانی که قادر به انجام یک فعل باشد، توانایی بر ضد یا ترک آن را نیز دارد. زمانی که خداوند قادر بر عدل و صدق باشد؛ پس می توان او را بر خلاف این دو صفت نیز وصف کرد. مخالفان او، وی را بر اساس این باور متهم به قدرت خداوند بر ظلم و کذب کرده اند و این که مردار معتقد است: خداوند قادر بر ظلم بر بندگان می باشد و خداوند را می توان اله ظالم خواند. در این باره باید این توضیح را افزود که خود ابوموسی با این برداشت ها مخالفت نموده و معتقداست که خوانده شدن خداوند با این صفات، صحیح نیست. بیان این اطلاقات بر یک مسلمان قبیح است، تا چه رسد به خداوند متعال. او در تبیین باور خود معتقد بود خداوند توانایی انجام یا ترک صفات خود، مانند عدل را دارد اما نکته اساسی اینجاست که او هیچ گاه چنین کاری را انجام نمی دهد، زیرا این رفتار از او قبیح است و خداوند فعل قبیح انجام نمی دهد.
تولد
در بحث تولد افعال (اینکه فعل از فاعلش به وسیله فعل دیگری ایجاد شود، مانند دردی که هنگام زدن به وجود می آید) ابوموسی مردار معتقداست تصور وقوع فعل واحد از دو فاعل (مثلا انسان و خدا ) بر اساس تولد امکان پذیر می باشد.
روئیت خداوند
...