[ویکی فقه] براساس آیه ۱۸ سوره حجرات، تفاوت اسلام با ایمان در این است که اسلام شکل ظاهری قانونی دارد و هرکس شهادتین را بر زبان جاری کند، در سلک مسلمانان وارد می شود و احکام اسلام بر او جاری می گردد؛ ولی ایمان یک امر واقعی و باطنی است و جایگاه آن قلب آدمی است، نه زبان و ظاهر او.
ایمان در لغت به معنای تصدیق بوده؛ اما در اصطلاح برخی آن را به تسلیم توأم با اطمینان خاطر و برخی دیگر آن را استقرار اعتقاد در قلب و بعضی تصدیق توأم با اطمینان خاطر تعریف کرده اند.
ایمان در زمان پیامبر
در زمان نبی مکرم اسلام و در زمان سه خلیفه اولی صحبت خاصی در رابطه با ایمان و اینکه مرتکب کبیره آیا مؤمن است یا خیر؟ مطرح نبود. به استناد آیه:قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإیمانُ فی قُلُوبِکُمْ وَ إِنْ تُطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لا یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمالِکُمْ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ؛ «عرب های بادیه نشین گفتند: «ایمان آورده ایم» بگو: «شما ایمان نیاورده اید، ولی بگویید اسلام آورده ایم؛ اما هنوز ایمان وارد قلب شما نشده است! و اگر از خدا و رسولش اطاعت کنید، چیزی از پاداش کارهای شما را فروگذار نمی کند، خداوند، آمرزنده مهربان است».
ایمان و کفر در زمان امام علی
ایمان از اسلام یک درجه بالاتر و قوی تر و خود ایمان دارای درجات خاص می باشد که در کتب حدیثی و عرفانی به صورت مفصل پرداخته شده است؛ ولی در زمان امیرالمؤمنین علی (علیه السلام)، جنگ صفین و تشکیل فرقه انحرافی خوارج، مسئله ایمان و کفر با طرز افراط آمیزی از ناحیه آنها برای مردم و به صورت تفریطی برای خودشان مطرح شد. آنها اکثریت مسلمانان را (غیر از خوارج) کافر می دانستند. خوارج، مرتکب کبیره را کافر می دانستند و حکمیت را برخلاف قرآن دانسته و ظاهر إن الحکم الا لله را گرفته و حکم به کبیره بودن حکمیت کرده و به حضرت علی (علیه السلام) دستور توبه دادند و این مسئله باعث شد که فرقه های مختلف مسلمانان در رابطه با این سخن اظهار نظر کردند؛ عده ای موافق و عده ای مخالف پدید آمد تا جایی که گروهی، از اساس مرتبه عمل را از ایمان متأخر کرده و به نام مرجئه معروف شدند و گفتند که عمل در اصل ایمان هیچ تأثیری ندارد. حال با این مقدمه باید دید که نظر ماتریدیان در رابطه با ایمان و کفر و ملاک آنها چیست؟
رابطه ایمان با کفر از دیدگاه ماتریدیه
...
ایمان در لغت به معنای تصدیق بوده؛ اما در اصطلاح برخی آن را به تسلیم توأم با اطمینان خاطر و برخی دیگر آن را استقرار اعتقاد در قلب و بعضی تصدیق توأم با اطمینان خاطر تعریف کرده اند.
ایمان در زمان پیامبر
در زمان نبی مکرم اسلام و در زمان سه خلیفه اولی صحبت خاصی در رابطه با ایمان و اینکه مرتکب کبیره آیا مؤمن است یا خیر؟ مطرح نبود. به استناد آیه:قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإیمانُ فی قُلُوبِکُمْ وَ إِنْ تُطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لا یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمالِکُمْ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ؛ «عرب های بادیه نشین گفتند: «ایمان آورده ایم» بگو: «شما ایمان نیاورده اید، ولی بگویید اسلام آورده ایم؛ اما هنوز ایمان وارد قلب شما نشده است! و اگر از خدا و رسولش اطاعت کنید، چیزی از پاداش کارهای شما را فروگذار نمی کند، خداوند، آمرزنده مهربان است».
ایمان و کفر در زمان امام علی
ایمان از اسلام یک درجه بالاتر و قوی تر و خود ایمان دارای درجات خاص می باشد که در کتب حدیثی و عرفانی به صورت مفصل پرداخته شده است؛ ولی در زمان امیرالمؤمنین علی (علیه السلام)، جنگ صفین و تشکیل فرقه انحرافی خوارج، مسئله ایمان و کفر با طرز افراط آمیزی از ناحیه آنها برای مردم و به صورت تفریطی برای خودشان مطرح شد. آنها اکثریت مسلمانان را (غیر از خوارج) کافر می دانستند. خوارج، مرتکب کبیره را کافر می دانستند و حکمیت را برخلاف قرآن دانسته و ظاهر إن الحکم الا لله را گرفته و حکم به کبیره بودن حکمیت کرده و به حضرت علی (علیه السلام) دستور توبه دادند و این مسئله باعث شد که فرقه های مختلف مسلمانان در رابطه با این سخن اظهار نظر کردند؛ عده ای موافق و عده ای مخالف پدید آمد تا جایی که گروهی، از اساس مرتبه عمل را از ایمان متأخر کرده و به نام مرجئه معروف شدند و گفتند که عمل در اصل ایمان هیچ تأثیری ندارد. حال با این مقدمه باید دید که نظر ماتریدیان در رابطه با ایمان و کفر و ملاک آنها چیست؟
رابطه ایمان با کفر از دیدگاه ماتریدیه
...
wikifeqh: عقاید_ایمانی_ماتریدیه